کشف نخستین آجرنوشته تاریخی ایذه در یک زمین کشاورزی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج شهرستان ایذه: مهدی فرجی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی ایذه با اعلام خبر کشف نخستین آجرنوشته تاریخی ایذه در یک زمین کشاورزی گفت: از بارزترین و مهم‌ترین سند مطالعات دوره عیلام، نوشته‌های میخی بر روی الواح، آجر، سنگ، خشت، فلز و… است. خطوطی که از چپ به راست یا عمودی از بالا به پایین در یک یا چند سطر به وسیله قلم‌های مخصوص حک شده‌اند.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر ایذه افزود: شهرستان ایذه با دارا بودن یادمان های فراوانی از ادوار عیلامی به شکل نگار کنده ها، نوشت کنده ها، تپه ها، محوطه ها و آرامستان های تاریخی، جایگاهی مهم در دوره آغاز عیلامی و ادوار تاریخی عیلام از قدیم تا جدید دارد.
وی ادامه داد: وجود نخستین نگار کنده های عیلامی در شهسوار، خونگ اژدر تا نگار کنده های کول فرح و اشکفت سلمان با بزرگترین نوشت کنده ها، خود گویای این جایگاه ارزشمند در تاریخ و فرهنگ ایران است. در شهرستان ایذه، مطالعات دوره عیلامی به چارچوب محدود نگار کنده ها و نوشت کنده ها خلاصه شده و هیچ گونه کاوش هدفمندی با هدف شناخت و کیفیت این دوره برخلاف محوطه هایی چون شوش انجام نگرفته است.
مهدی فرجی با اشاره به برنامه های پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر طی چند سال اخیر برای شناخت محوطه های این دوره گفت: تاکنون شناخت تعدادی محوطه قطعیت یافته است؛ اما مستندات با کیفیتی چون نوشته های میخی این دوره به صورت علمی پیدا نشده بود و این موضوع همواره یکی از بزرگترین دغدغه های ما بوده است.
مدیر پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر ایذه عنوان کرد: سرکشی هر ساله به محوطه های این دوره پس از شخم زدن زمین یکی از انگیزه های ما برای به دست آوردن این مستندات بوده است که طی چند سال ناموفق مانده بود؛ با این همه جسته و گریخته کشف آجرنوشته هایی از حفاران غیرمجاز منتسب به ایذه به گوش می رسید که به سبب غیر علمی بودن پیدایش آنها، قابل اتکا نبودند. بنابراین در ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ در راستای ادامه تلاش ها به همراه خانواده به شکل تفریحی به یکی از این محوطه ها سرکشی کردم. این تلاش های پیوسته در نهایت و همراهی خانواده نتیجه داد و به شکل باور نکردنی بخش کوچکی از یک آجرنوشته عیلامی که نوشته های آن به سبب گذر زمان و جابجایی توسط شخم زنی ناخوانا بود، کشف شد.
او در ادامه گفت: پس از بررسی‌های صورت گرفته و ارزیابی کارشناسی، وجود خط عیلامی بر آن محرز شد که بدون ترید این کشف نوید بخش اتفاقات بهتری برای تاریخ و فرهنگ ایذه باستانی خواهد بود.
مهدی فرجی در بخش دیگر سخنان خود گفت: این آجر نوشته با قطر حدود ۵.۷ سانتیمتر، بر خلاف دیگر آجر نوشته های رایج دوره عیلامی که بر کناره ها حک می شدند، بر صفحه رویی آجر نوشته حک شده و به طور کلی نوشته‌های میخی آجری این دوره و تعلق آن به یک ساختار معماری با کاربری های متفاوت، کاملاً شناخته شده است.
او اظهار کرد: اهمیت این آجرنوشته در حال حاضر به دلیل کشف نخستین بار یک آجرنوشته در ایذه به صورت علمی توسط باستان شناس در محوطه شناخته شده در طی بررسی های سطحی و نحوه متفاوت حک شدن نوشته‌های میخی به جای ضخامت کناره های آجرها، بر صفحه مسطح روی آجر است.
مطالعات بیشتر بر روی این آجر نوشته توسط پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر در حال انجام است که پس از مطالعات تکمیلی با کمک متخصصان خط میخی، به شکل مقاله در مجله های تخصصی به چاپ خواهد رسید.
