به گزارش خبرگزاری بسیج مازندران، دعای عرفه یکی از مهمترین ادعیههای اسلامی است که در روز نهم ذیالحجه، در کنار وقوف حجاج در عرفات خوانده میشود. این دعا بهخصوص از سوی امام حسین (ع) به عنوان یک دعوتنامه به سوی خداوند و تنفس روحی در عالم معنویت شناخته میشود. محتویات این دعا شامل توبه، استغفار، و درخواست رحمت و قرب الهی است که میتواند تأثیر عمیق و مثبتی بر زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان داشته باشد.
سبک زندگی اعتقادی به رفتارها، انتخابها و تصمیمگیریهایی اطلاق میشود که بر اساس اصول و اعتقادات دینی شکل میگیرد. افرادی که به سبک زندگی اعتقادی پایبندند، در تمامی ابعاد زندگی خود—از عبادات و اعمال روزانه گرفته تا روابط اجتماعی و حرفهای—به تعالیم و اصول دینی خود توجه میکنند. در این مصاحبه با خانم سودابه حیدر زاده، با توجه به تحصیلات حوزوی ایشان، به اهمیت دعای عرفه و نحوه تأثیر آن بر سبک زندگی اعتقادی پرداخته میشود. ایشان به بررسی رابطهی معنویت و سبک زندگی میپردازند و بینشی جامع از تأثیرات این دعا بر زندگی روزمره و تقویت ارتباط با خداوند ارائه میدهند.
1- به نظر شما، دعای عرفه به طور خاص چه ابعاد و نکات معنویای دارد که برای زنان و در مسیر سیر و سلوک معنوی آنها میتواند راهگشا باشد؟ دعای پر فیض عرفه به مثابه کلاس تربیتی به مربیگری امام حسین (ع) است که متربیان را به سمت و سوی خودشناسی و ارتقا معنوی سوق می دهد. در این کلاس بعد از خودشناسی، خدا شناسی در متربی حاصل میشود و نتیجه این دو بندگی خالصانه خداوند متعال است. این سیر و سلوک دعای عرفه برای زنان که مانند انبیای الهی انسان ساز هستند بسیار راهگشاست چراکه تا خود و در پی آن خدای خود را نشناسند هرگز نمیتوانند انسان ساز باشند.
2- آیا تجربهی شخصی یا خاصی از حضور در مراسم دعای عرفه دارید که در زندگی اعتقادی و مسیر بندگی شما تأثیرگذار بوده باشد؟ بله قطعا حضور در دعای عرفه و برخورداری از ابعاد معنوی آن برای هر انسان مؤمن موّحدی سرنوشت ساز خواهد بود.بنده نیز این توفیق را داشتم هرسال با شرکت در دعای عرفه و زمزمه های عاشقانه با پروردگارم نفس خود را برای یک سال دیگر بروز رسانی و تطهیر کنم.این طهارت باطن نه تنها موجبات آرامش مرا فراهم آورد بلکه اراده ام را نسبت به انجام رسالت طلبگی تقویت نمود.
3- چگونه میتوان مفاهیم عمیق دعای عرفه را در راستای تقویت نقش مادری و همسری یک زن مسلمان و تربیت نسل آینده به کار گرفت؟ همانطور که عرض کردم زنان بواسطه نقش مادری همانند انبیا وظیفه انسان سازی را برعهده دارند. لذا در راستای ایفای نقش خود از فضایلی چون صبر و گذشت و شجاعت برخوردار میشوند. آنان با تدبر در دعای عرفه از آموزه های اعتقادی و اخلاقی چون احدیت و وحدانیت پروردگار، پرهیز از رفتار های مشرکانه، اسرار خلقت ظاهری و باطنی انسان ،لطف و احسان و.... بهره مند میشوند تا بتوانند با اعتقاد قبلی به توحید و ایمان آگاهانه در برابر خداوند بندگی کنند و بنده پروری نیز داشته باشند. دعای عرفه با شناخت اسرار درونی انسان به مادران و همسران این نکته مهم را می آموزد که همه انسان ها فطرتا پاک و معصوم هستند و اگر مرتکب اشتباهی شدند باید در نقش مربی موجبات اصلاح و تربیت آنان را فراهم آورد.
4- از دیدگاه شما، جملات و فرازهای دعای عرفه چه پیامی برای زنان در مسیر خودسازی، شناخت نفس و مبارزه با رذایل اخلاقی دارد؟ از نظر بنده پیام مهمی که دعای عرفه میتواند برای ما داشته باشد پیام توحید است توحید به معنای واقعی کلمه یعنی اینکه همه مخلوقات در یک صف و خداوند به تنهایی در یک صف قرار دارند و حاصل این تقسیم بندی اینست که جز در برابر حق سر تسلیم فرود نیاوریم، جز از او نخواهیم، جز از او نترسیم و تنها از او طلب آمرزش کنیم. چراکه او مالک و صاحب اختیار همه چیز هستی است. (و اَشهدُ بِالرّبوبیَّةِ لَکَ)
5- با توجه به مشغلههای روزمرهی زنان، چگونه میتوان فرصت لازم برای تأمل و تدبر در دعای عرفه و بهرهگیری از آن را فراهم آورد؟ با توجه به طولانی بودن دعای عرفه نمیتوان انتظار داشت تا همه محتوای آن را در یک مرحله قرائت و تدبر کرد بلکه بهتر است مانند طرح زندگی با آیه های قرآن ، با فراز های دعای عرفه را زندگی کنیم. مادران و همسران در کنار مشغله های بسیاری که دارند از آشپزی و پخت و پز فارغ نمیشوند. باید هر روز را با یک فراز از دعای عرفه آغاز کنیم و با آن زندگی کنیم. مراقبه کنیم در معرفت حاصل از آن را در خود حفظ کرده و به مرحله عمل برسانیم.
6- درک و عمل به مفاهیم دعای عرفه، به ویژه بخشهای مربوط به شکرگزاری و توبه، چه تأثیری میتواند بر کیفیت روابط خانوادگی و آرامش درونی یک زن داشته باشد؟ آرامش ره آورد شکرگزاری و توبه است که از مسیر تقوا حاصل می شود.وقتی شکرگزاری و توبه به مرحله عمل میرسد نه تنها خود فرد بلکه اطرافیانش را تحت تأثیر قرار می دهد. و آنان را به سعادت می رساند. (وَ اَسعِدنی بِتَقویکَ) توبه به ما یادآوری میکند که خداوند از اشتباهات و گناهان مخلوقاتش میگذرد. چنانچه در فراز 116 دعای عرفه امید به پرده پوشی و بخشش خداوند داریم. در خودمان نیز این صفت را تقویت میکنیم. در روابط خانگی عنصر مهم سازش گذشت است. با گذشت بسیاری از مسائل خانوادگی به راحتی قابل است.
7- آیا میتوان ارتباطی بین عمق معارف دعای عرفه و فلسفهی حجاب و عفاف در سبک زندگی اعتقادی زنان پیدا کرد؟ مسلما در دعای عرفه اطاعت و تسلیم در برابر پروردگار موج میزند. عرفه روز شکستن طغیان های درونی نفس است. تدبر در دعای عرفه به زنان می آموزد تا در مقابل حس دیده شدن و لذت زودگذر جلوه گری مقاومت کنند و خود و زیبایی های خود را بپوشانند. قطعا در آن منفعتی برای زنان است که از سر تسلیم باید آن را بپذیرند. و این اطاعت خالصانه نه از روی ترس است بلکه از روی عشق و علاقه به خداوند می باشد.
8- از منظر دعای عرفه، رسالتهای اجتماعی و فرهنگی یک زن مسلمان در جامعه چیست و چگونه میتواند آنها را ایفا کند؟ در دعای عرفه اولین دعا و آخرین دعای یک مؤمن سلامتی و ظهور حضرن مهدی (عج) است. لذا رسالت های اجتماعی و فرهنگی که در دعای عرفه دیه میشود رسالت زن تمدن ساز برای زمینه سازی ظهور آقا می باشد.الگویی که امامین انقلاب برای این زن تمدن ساز معرفی کرده اند زنی عفیف و محجبه و شریف و در متن و مرکز جامعه است.عفت و حجاب رسالت فرهنگی زن در جامعه است و در متن و مرکز بودن رسالت اجتماعی اوست. الگوی سوم زن مسلمان همان الگویی است که با تدبر در معارف عمیق دعای عرفه به آن دست می یابیم.
9- چگونه یک زن میتواند با تمسک به مضامین دعای عرفه، در مواجهه با مشکلات و ناامیدیها، روحیهی توکل و امید به آینده را در خود تقویت کند؟ در فرازی که به عبودیت و بندگی در برابر خالق یکتا اشاره میکند، عبودیت یعنی نهایت تکامل روح انسان و قرب الهی. یعنی رسیدن به کمال الهی. عبودیت تهنا رکوع و سجود در نماز نیست،عبودیت یعنی بنده تمام نعمت ها را از ذات بی مثال خداوند دانسته و تسلیم بی قید و شرط اوست. در اثر این تسلیم و اعتماد محض به پروردگار است که توکل در انسان پدید می آید و صبر در مصیبت ها حاصل می شود.
10- به عنوان یک طلبه حوزوی، چه راهکارهایی برای ترویج و تعمیق فهم دعای عرفه در میان بانوان و نسل جوان پیشنهاد میکنید؟ بنده معتقدم که ادعیه پر معنا و پر فضیلتی مانند دعای عرفه را نباید رها کرده و به روز عرفه بسنده کنیم. بلکه می بایست این دعا را در محافل و جلسات و حتی کلاس های درس تفسیر کرد تا بانوان در هر قشر و صنفی که هستند مفاهیم آن را در زندگی روزمره خود به کار ببندند. اگر دعای عرفه به عنوان یک راهنما برای سبک زندگی اسلامی به شیوه های هنرمندانه و نو مورد بهره برداری قرار بگیرد شاهد تحول عظیمی در خانواده ها خواهیم بود.ان شالله