نقش بی‌بدیل امام سجاد(ع) در نهادینه‌سازی انقلاب کربلا/ سیره امام سجاد(ع)؛ حفظ هویت انقلابی، آگاهی اجتماعی و مسئولیت‌پذیری تاریخی است

به گزارش خبرگزاری بسیج خراسان رضوی از مشهدمقدس، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در مراسم ظهر شهادت امام سجاد(ع) که با حضور پرشور زائران و مجاوران در حرم مطهر رضوی برگزار شد، با اشاره به جایگاه سومین رهبر نهضت کربلا، حضرت زین‌العابدین(ع)، این امام همام را نهادینه‌کننده خط انقلاب عاشورا خواند و اظهار کرد: اگر امروز عاشورا همچنان در قلب‌ها زنده است، مرهون مجاهدت‌های آگاهانه امام سجاد (ع) در تداوم و تثبیت گفتمان حسینی است.

وی ضمن تسلیت سالروز شهادت امام سجاد(ع) به محضر امام رضا(ع) و حاضران در مجلس، به اهمیت عزاداری در حرم امام هشتم (ع) اشاره کرد و افزود: برپایی مجلس عزای امام چهارم در جوار مضجع نورانی امام رضا (ع)، نشانه‌ای از تداوم و اتصال معنوی سلسله امامت و استمرار مسیر انقلابی اهل بیت (ع) است.

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ضمن اشاره به تفاوت گناهان خرد و کلان با نام بردن از گناهانی که حکومت‌ها در طول تاریخ برای حفظ قدرت مرتکب شده‌اند، تأکید کرد: در طول تاریخ، بسیاری از فجایع، قتل‌عام‌ها و خیانت‌ها نه از افراد عادی، بلکه از ناحیه حکومت‌ها و قدرت‌های سیاسی رقم خورده است. این گناهان کلان به نابودی ملت‌ها، آلودگی جوامع و تباهی نسل‌ها منجر شده‌اند و خداوند در قرآن کریم با شدیدترین لحن، عاملان این نوع معاصی را تهدید کرده است.

امام جمعه مشهدمقدس اعلام کرد: قدرت‌های طاغوتی، برای رسیدن به اهداف خود، هم انسان‌ها را قربانی کرده‌اند و هم از انسان‌ها ابزار ساخته‌اند؛ به‌گونه‌ای که برخی را کشته‌اند و برخی دیگر را در جایگاه سرباز ظلم، به جنایت واداشته‌اند. از همین‌جاست که فساد و گناه، حد نمی‌شناسد، زیرا جنایتکاران وقتی پشت به خدا می‌کنند، به هیچ مرزی پایبند نمی‌مانند.

آیت الله علم الهدی با بیان اینکه انبیا علاوه بر هدایت، وظیفه مقابله با ظلم و فساد را نیز بر عهده داشتند، ادامه داد: پیامبران نه‌فقط مأمور به موعظه و ابلاغ پیام الهی، بلکه موظف به مبارزه با طاغوت بودند. این رویارویی با قدرت‌های فاسد، بخشی از سنت نبوی و الهی است که در طول تاریخ با جنگ‌ها و قیام‌ها همراه بوده است.

وی در ادامه به سیر سه‌مرحله‌ای انقلاب عاشورا اشاره کرد و گفت: انقلاب کربلا دارای سه رهبر معصوم شامل امام حسن مجتبی(ع) به‌عنوان رهبر زمینه‌ساز، سیدالشهدا(ع) به‌عنوان رهبر اجرایی و امام سجاد(ع) به‌عنوان رهبر نهادینه‌ساز بود. اگر امام حسن (ع) بستر انقلاب را با 10 سال صبر و استقامت آماده کرد و امام حسین (ع) در ظهر عاشورا اوج ایثار و قیام را به نمایش گذاشت، امام سجاد(ع) وظیفه‌ای خطیر بر عهده داشت و آن، ماندگاری و گفتمان‌سازی این حرکت بود.

امام جمعه مشهد مقدس با اشاره به عدم همراهی مردم مدینه با کاروان اسرا پس از عاشورا، تصریح کرد: امام سجاد(ع) از این بی‌تفاوتی عمیقاً رنجیده‌خاطر شد به‌طوری‌که دو سال پس از بازگشت از شام، به نشانه انزجار از جامعه مدینه، در خیمه‌ای بیرون شهر اقامت گزید. این اقدام، نه از سر قهر، بلکه به‌مثابه پیامی آشکار بود برای امتی که مسئولیت تاریخی خود را در قبال مظلومیت اهل‌بیت نادیده گرفت.

وی با بازخوانی خاطره امام سجاد از صحنه‌های پس از اسارت، به گریه‌های آگاهانه حضرت اشاره کرد و توضیح داد: گریه‌های حضرت نه فقط از سر عاطفه، بلکه یک تاکتیک اجتماعی-فرهنگی بود. وقتی حضرت در بازار قصابی، با دیدن گوسفندی در حال ذبح، از مظلومیت پدرش یاد می‌کرد و گریه سر می‌داد، بازار به صحنه عزاداری تبدیل می‌شد و این خود ابزاری برای یادآوری ظلم امویان و بیدار ساختن وجدان‌های خفته جامعه بود.

آیت الله علم الهدی ادامه داد: حتی در مجالس عروسی نیز امام سجاد با دیدن آب، به یاد عطش امام حسین(ع) می‌افتادند و گریه می‌کردند. این گریه‌ها به‌سرعت فضای شادی را به مجلس عزا تبدیل می‌کرد و همه می‌فهمیدند که فاجعه کربلا، فراموش‌شدنی نیست. این نحوه از عزاداری، نماد نهادینه‌سازی یک پیام تاریخی بود.

وی با اشاره به تربیت غلامان در دستگاه امام سجاد(ع) تصریح کرد: حضرت غلامانی با استعدادهای ویژه را خریداری می‌کردند و طی یک سال آن‌ها را تحت تربیت قرار می‌دادند. پس از یک سال، این غلامان آزاد می‌شدند و به سراسر سرزمین‌های اسلامی می‌رفتند و پیام انقلاب را نشر می‌دادند. بدین ترتیب، تشکلی به نام "موالی" شکل گرفت که به تقویت جبهه مردمی اهل بیت و مقابله با بنی‌امیه پرداخت.

عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین به نقش امام سجاد در حفظ خانواده مروان بن حکم اشاره کرد و گفت: با وجود دشمنی آشکار بنی‌امیه با اهل بیت، امام سجاد(ع) در اوج رأفت و انسانیت، سرپرستی خانواده مروان را در شرایط بحرانی بر عهده گرفت. این رفتار کریمانه، بعد انسانی و اخلاقی گفتمان اهل‌بیت را به نمایش گذاشت.

وی در بخش دیگری از سخنانش، با اشاره به شرایط تاریک دوران امامت حضرت سجاد(ع)، اذعان داشت: دوران ایشان مصادف با حکومت عبدالملک مروان و حجاج بن یوسف ثقفی بود که از خون‌ریزترین و بی‌رحم‌ترین فرمانداران تاریخ اسلام به شمار می‌روند. با وجود این فضای خفقان‌آلود، امام سجاد(ع) با روش‌هایی چون صحیفه سجادیه، انقلاب فکری و اخلاقی را در جامعه پایه‌ریزی کردند.

آیت الله علم الهدی صحیفه سجادیه را یکی از مهم‌ترین ابزارهای تربیتی امام سجاد دانست و افزود: در ادعیه امام، مفاهیم عمیق عدالت‌خواهی، توحید، مبارزه با ظلم و آگاهی‌بخشی نهفته است. این دعاها تنها مناجات فردی نیستند، بلکه حامل آموزه‌هایی برای تربیت امت اسلامی در راستای ارزش‌های انقلابی هستند.

وی با تأکید بر لزوم تحلیل عقلانی واقعه کربلا، هشدار داد و تاکید کرد: ما نباید عاشورا را صرفاً در سطح عاطفی تقلیل دهیم. اشک، آغاز مسیر است، اما تحلیل و اقدام، راهی است که امام سجاد(ع) به ما آموختند. امروز نیز، در جهانی که ظلم و جنایت به اشکال نوین ادامه دارد، پیروی از راه امام سجاد به معنای حفظ هویت انقلابی، آگاهی اجتماعی و مسئولیت‌پذیری تاریخی است.