"عملیات غیرممکن" آخوندی

به گزارش خبرگزاری بسیج، چند روز پیش عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که سیستم ناوگان هوایی کشورمان جزو فرسوده‌ترین و مسن‌ترین ناوگان هوایی دنیاست، گفته بود: امسال توانسته‌ایم عمر این ناوگان را یک سال کاهش دهیم و به میانگین 20 سال رسیده‌ایم.

وی افزود: «اگر بخواهیم به دنبال خرید هواپیما برویم این امکان برای کشورمان فراهم نیست چون برای توسعه ناوگان هوایی دور و متوسط برد، 400 فروند و برای توسعه ناوگان هوایی کوتاه برد با هدف استفاده در فرودگاه‌های کوچک داخلی نیز حداقل 100 فروند و در مجموع 500 فروند هواپیما نیاز است که با یک حساب سرانگشتی مجموعا 50 میلیارد دلار برای تامین آن‌ها نیاز داریم؛ در حالی که این میزان پول اصلاً در ایران وجود خارجی ندارد؛ بنابراین به سراغ روش اجاره به شرط تملیک (لیزینگ) رفته‌ایم.»

وی با بیان این‌که مذاکراتی در این خصوص با کشورهای سازنده هواپیما داشته‌ایم و آقای ظریف هم در جریان است، گفت: امیدواریم اتفاقات خوبی در این زمینه در سال 2016 رخ دهد.

به گزارش تسنیم، مسئله‌ای که احتمالا وزیر راه و شهرسازی آنرا فراموش کرده، توجه به توانایی‌ها و ظرفیت غول‌های هواپیماسازی دنیا (بوئینگ و ایرباس) بوده است. این شرکت‌ها به هیچ وجه نمی‌توانند 500 فروند هواپیما را طی سال 2016 بسازند.

نکته مهم‌تر آن‌که شرکت‌های مذکور تا 10 سال آینده سفارش تولید خود را دریافت کرده‌ و بر اساس آن برنامه‌ریزی‌های یک دهه را تهیه و مطابق آن حرکت می‌کنند. با این تفاسیر شرکت‌های ایرباس و بوئینگ از سال 2026 میلادی می توانند نسبت به دریافت سفارش ساخت هواپیما از سوی کشورمان اقدام کنند. البته این برنامه در صورتی عملیاتی می‌شود که آمریکایی‌ها به تعهدات خود در مذاکرات و توافق هسته‌ای پایبند باشند.

به هر حال آن‌چه مسلم است وزیر راه و شهرسازی کار بسیار سخت و دشواری را در خصوص جامه عمل پوشاندن به وعده خرید لیزینگی 500 فروند هواپیما در سال 2016 میلادی پیش رو دارد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و عدم آمادگی شرکت‌های هواپیماساز بزرگ دنیا و سازندگان کوچک‌تر نظیر امبرائر و بومباردیر، اجرایی شدن این وعده آن هم در یک بازه زمانی 14 ماهه شبیه یک "عملیات غیرممکن" خواهد بود.

البته یک راه برای تحقق برنامه بلندپروازنه آخوندی وجود دارد و آن اجرای برنامه اجاره به شرط تملیک هواپیما از مسیر خرید هواپیماهای دست دوم فرسوده است.

خداکرمی سرپرست وقت سازمان هواپیمایی کشوری مردادماه امسال با تأکید بر اینکه نوسازی ناوگان هوایی با هواپیماهای ایرباس و بوئینگ انجام می‌شود به تسنیم گفته بود: در فاز اول باید سالانه حدود 80 تا 90 فروند هواپیما از نوع بوئینگ و ایرباس برای نوسازی ناوگان هوایی تأمین شود.

وی با اشاره به این‌که در متن توافقنامه هسته‌ای که ترجمه غیررسمی آن را سایت وزارت امور خارجه منتشر کرده به‌صراحت ممنوعیت فروش، اجاره، انتقال، موتور و قطعات هواپیما برطرف شده است، اظهار کرد: بر این اساس سازمان هواپیمایی کشوری نوسازی ناوگان حمل‌ونقل هوایی مسافری را در دستور کار قرار داده است، در این راستا از هر دو نوع هواپیمای بوئینگ و ایرباس به‌طور مساوی استفاده خواهیم کرد.

وی با تأکید بر "منطقی است از هر دو نوع هواپیما برای نوسازی ناوگان هوایی استفاده کنیم" تصریح کرد: این هواپیماها امتحان خود را پس داده‌اند و با توجه به نیاز کشور، تعداد صندلی و گنجایش آنها بهتر است از هواپیماهای بوئینگ و ایرباس به‌طور همزمان برای این کار بهره‌ ببریم.

وی در پاسخ به این پرسش که در فاز اول چند فروند هواپیما نوسازی می‌شود، افزود: بخشی از هواپیماهای تازه‌وارد جایگزین هواپیماهای قدیمی می‌شود و بخش دیگری از آن برای پاسخگویی به نیازهای جدید در صنعت حمل ونقل هوایی است. بر این اساس سالانه نیازمند اضافه کردن 80 تا 90 فروند هواپیما هستیم تا در مدت 5 سال بتوانیم 300 فروند هواپیمای جوان، خوب و فعال داشته باشیم.

سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به این پرسش که منابع مالی این برنامه چگونه تأمین می‌شود، بیان کرد: با توجه به توافقنامه هسته‌ای از همه ظرفیت‌های موجود از جمله فاینانس خارجی استفاده خواهیم کرد.

خداکرمی ادامه داد: نباید همه نیاز حمل‌ونقل هوایی به هواپیما از طریق خرید نقدی صورت گیرد، بلکه با استفاده از کمک‌های دولتی، منابع صندوق توسعه ملی، فاینانس خارجی و... می‌‌توان هواپیماها را به‌صورت اجاره و اجاره به‌شرط تملیک نیز خریداری کرد.

این در حالی بود که چند روز بعد پایگاه اینترنتی 247 وال استریت در گزارشی تاکید کرد: دو شرکت هواپیماسازی بوئینگ و ایرباس هم‌اکنون با سیاهه‌ای از سفارشات خرید مواجه‌اند که تحویل آنها  10 سال طول می‌کشد و نمی‌توانند این تعداد هواپیما را برای ایران تولید کنند. برآوردها مبنی بر نیاز ایران ایر به خرید 100 فروند هواپیمای جدید احتمالاً اغراق آمیز است. حتی اگر ایران بخواهد این تعداد هواپیما بخرد، نه بوئینگ و نه ایرباس نمی‌توانند این تعداد هواپیما تولید کنند.