از حادثه منا و بحران ریزگردها تا بازداشت خبرنگاران

این روزها دولت به منتقد موضوع بازداشت خبرنگاران متهم تبدیل‌شده است. روحانی در افتتاحیه نمایشگاه مطبوعات تهران که با انصراف بسیاری از خبرگزاری‌ها و رسانه‌های منتقد دولت همراه شد، برخی از رسانه‌ها را پلیس مخفی معرفی کرد و بیان داشت که «کلمه تعطیل و کلمه توقیف باید آخرین کلمات در یک رسانه باشند.»[1]

روحانی چند روز پیش نیز بیان داشته بود که «باید به‌طور واقعی و جدی با هرگونه نفوذ بیگانگان مبارزه کنیم و نباید عده‌ای با کلمه «نفوذ» بازی کنند.»[2] و روزنامه دولتی ایران نیز در این راستا با یادداشتی از یکی از نمایندگان مجلس در مقابل بازداشت خبرنگاران متخلف واکنش منفی نشان داد.[3]

اما به‌واقع دولت در مسائل دیگر ازجمله فاجعه منا، یا سیلی که پس از تعطیلات عید فطر چند استان کشور را با بحران روبرو کرد و یا بحران زیست‌محیطی ریز گردها در خوزستان و ... که به اقشار مختلف مردم مربوط است و طیف عظیمی از مردم عادی و البته غیر متخلف را در برمی‌گیرد، به همین میزان سفت‌وسخت عمل می‌کند و یا عمل کرد؟ در این زمینه به بررسی چند رویداد مهم که دولت یازدهم به وقوع پیوسته و روش برخورد دولت با این رویدادهای می‌پردازیم تا مسئله به خوبی روشن شود.

فاجعه منا و عملکرد دولت

فاجعه منا همزمان با سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و شرکت در اجلاس سازمان ملل در عید قربان رخ داد. روحانی وقتی خبر فاجعه را دریافت کرد که در هواپیمای خود در فرودگاه نیویورک به سر می‌برد و با نوشتن یادداشتی در صفحه توییتر اعلام کرد که از فاجعه منا باخبر شده است.[4] اما در این زمان به کشور بازنگشت و بعد از 5 روز که سیل انتقادات به جهت گستردگی عمق فاجعه به سوی دولت روانه شد، از سوی رسانه‌های دولتی اعلام شد که رئیس‌جمهور سفر خود را نیمه‌کاره رها می‌سازد و به کشور بازمی‌گردد، درحالی‌که بنا بر اطلاع‌رسانی که پیش‌ازآن خبرگزاری دولتی ایرنا انجام داده بود، کل سفر 5 روزه بوده و رئیس‌جمهور قرار بود که روز پنجم یعنی روزی که به کشور بازگشت،‌ از نیویورک عازم ایران شود.[5] روحانی پس از ورود به ایران نیز اعلام کرد که بنا بر خرد جمعی تصمیم گرفته شد که این موضوع با دیپلماسی حل شود و هیئتی که در نیویورک بود بهتر می‌توانسته از فضای موجود برای کنترل رفتار حکومت آل سعود استفاده نماید.

این درحالی‌که است که در طی این پنج روز اتفاقات عجیبی در تهران و نیویورک به وقوع پیوست و درحالی‌که مردم ایران نگرانی عزیزان خود در عربستان بودند، حکومت عربستان به وزیر ارشاد ویزا نداد و وزیر خارجه عربستان نیز حاضر به دیدار با ظریف نشد. بعد از مدتی نیز وزیر بهداشت به همراه حسن قشقاوی معاون کنسولی، امور مجلس و ایرانیان توانستند جواز ورود به مکه مکرمه را بگیرند و کارشکنی حکومت آل سعود در این ماجرا به‌جایی رسید که رهبر معظم انقلاب نسبت به قصوری که آل سعود در این زمینه انجام داد، هشدار دادند تا وضعیت به سمت جریان معمول آن حرکت کند. اما دولت در این عرصه رفتار سفت و سختی مانند رفتاری که بعد از بازداشت چند خبرنگار انجام شد صورت نداد.

هشدار وزراء به دولت درزمینهٔ وضعیت اقتصادی و اجتماعی و معضل وقت ملاقات با رئیس‌جمهور

در همین زمینه چند وزیر دغدغه‌مند به دولت نامه‌ای نوشتند که حاکی از هشدارهایی در مورد وضعیت اقتصاد به‌ویژه بورس و صنعت خودرو بود. وزراء دلواپس دولت در نامه خود هشدار داده بودند که رکودی در کشور وجود دارد، در حال تبدیل شده به بحران اقتصادی و اجتماعی است و بایستی برای آن فکری شود. اما بعد از مدتی روحانی نسبت به این مسئله موضع گرفت و رکود موجود را نفی کرد.[6]

این درحالی است که اکبر ترکان مشاور ارشد دولت اخیراً بیان داشته که کشور ما هنوز در وضعیت رکود است.[7]

احمد توکلی، نماینده مجلس شورای اسلامی در این زمینه بیان داشت که جای تعجب دارد که چطور وزرا به رئیس‌جمهور نامه می‌نویسند و از طریق نامه دغدغه‌های خود را به وی منتقل می‌کنند و در این زمینه مطرح کرد که وزرا به رئیس‌جمهور دسترسی ندارند. موضوعی که اخیراً توسط وی دوباره مطرح‌شده است با این سخنان که «پیش‌تر در مصاحبه‌ای توضیح دادم که علت نامه نوشتن 4 وزیر به رئیس‌جمهور، همین وقت ندادن برای ملاقات با عالی‌ترین مشاورین است. طبق قانون اساسی رئیس‌جمهور هماهنگ‌کننده وزرا و حلقه وصل وزرا به یکدیگر است. رئیس‌جمهور با هماهنگی با وزرا باید کارهای خود را پیش ببرد. متأسفانه معاونین و وزرا دسترسی به رئیس‌جمهور ندارند و باید برای دیدار با وی و بیان مسائل و مشکلاتشان از رئیس‌جمهور وقت بگیرند و معمولاً هم موفق نمی‌شوند.»[8]
این درحالی‌که است که همسر یکی از خبرنگاری که اخیراً بازداشت‌شده‌اند در نمایشگاه مطبوعات با روحانی ملاقات کرده است و از رئیس‌جمهور خواسته که به موضوع ورود پیدا کنند و گفته می‌شود که روحانی نیز نسبت به این مسئله بیان داشته که پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد.[9]

موضوع معضلات محیط زیستی و عملکرد دولت

انتقادات به معصومه ابتکار معاون محیط زیستی دولت از داخل و بیرون از سازمان محیط‌زیست بیش‌ازپیش شدت گرفته است. در این راستا حتی کارکنان محیط‌زیست از وضعیت زیست‌محیطی کشور، عدم استفاده از کارشناسان خبره و همچنین تنگنای معیشتی خود گلایه کرده و تجمعات اعتراضی را علیه مدیریت خانم ابتکار برگزار کرده‌اند.

معضلات محیط زیستی ازجمله معضل ریز گردها در استان خوزستان که چندی پیش با باران اسیدی همراه شد وبا بی‌اعتنایی‌های ابتکار به این مسئله روبرو شده باعث سرخوردگی مردم این استان در این زمینه شده است که متاسفانه هنوز از سوی دولت چاره‌جویی درستی نشده است.

عملکرد ابتکار درزمینهٔ سیلی که در شهرهای شمالی کشور رخ داد نیز زمانی که وی حتی حاضر نشد که از ماشین خود برای بازید از خسارات سیل خارج شود موردانتقاد شدید قرار گرفت. اما در این جهت نیز هنوز از سوی دولت واکنش سفت و سختی را برای حل مشکلات مردم شاهد نبوده‌ایم.[10]

با این اوصاف به نظر می‌رسد که موضوعات مختلف کشور با استانداردها و اولویت‌های خاصی برای دولتی همراه و مطرح است و در این زمینه شاهد عملکرد دولت مانند نمودار اکو اسکن نوار قلب هستیم که گاها با پرش‌های عملکردی و رفتاری خاصی همراه است؛ پرش‌هایی که نشان می‌دهد دغدغه دولت در کجا بیشتر و در کجا کمتر است و استانداردهای دوگانه دولت را در این زمینه به‌خوبی به نمایش می‌گذارد.