نباید کاری کرد که شائبه مهندسیشدن انتخابات در ذهن کسی بیاید!
به گزارش خبرگزاری بسیج، حسن روحانی رئیسجمهور کشورمان امشب در گفتوگوی زنده تلویزیونی با مردم که از شبکه اول سیما پخش شد، گفت: بنده ایام دهه فجر انقلاب اسلامی را به مردم عزیز ایران تبریک و تهنیت عرض میکنم.
وی افزود: خداوند را شاکریم برای تمام نعمتهایی که به ملت بزرگ ما ارزانی داشته است. از پیروزی انقلاب تا دفاع مقدس و تا موفقیتهای اخیر در صحنه مذاکرات هستهای و همچنین به ملت بزرگ و عزیز ایران به خاطر شرایط نو در تعامل ما با جهان و شرایط جدید برای فعالیت تمام تلاشگران در زمینه مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تبریک و تهنیت عرض میکنم.
رئیس قوه مجریه گفت: این ایام، ایام بسیار خاطره انگیزی است از آن روزهایی که مردم در انتظار امام بودند تا روزی که امام وارد این کشور شد و تا روزی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و مردم توانستند با اتکا به لطف خدا و عنایت حق و وحدت و اتحاد و همچنین رهبری امام پیروزی عظیم تاریخی را برای تاریخ این سرزمین به ارمغان آورند.
روحانی گفت: امیدواریم ملت ما همچنان در هم صحنهها سرافراز باشد و ما بتوانیم از این فرصتی که به وجود آمده بهرهبرداری و استفاده کنیم.
رئیسجمهور اضافه کرد: از اینکه امشب در محضر مردم عزیزمان، زنان و مردان و جوانان، روستایی و شهری هستیم بسیار خوشحالم و امیدوارم از این فرصت برای بیان شرایط جدید کشور استفاده و بهرهبرداری کنیم.
در ادامه این گفتوگوی زنده تلویزیونی مجری برنامه با بیان اینکه شما یکی از همراهان امام راحل در پاریس بودید و حال و هوای آن روزهای پاریس چطور بود، که رئیسجمهور در پاسخ به این سؤال گفت: بنده در هر دو سفر چه در آن ایامی که در محضر امام بودم در نوفل لوشاتو در حومه پاریس که در آنجا مجد و عظمت ملت ایران، انقلاب بزرگ این ملت و احترامی که برای رهبری این انقلاب جهانیان قائل بودند و آن صف طولانی خبرنگاران و اجتماعات مردم و دانشجویان که از کشورهای مختلف میآمدند و حتی تعدادی از مقامات ارشد انقلاب به پاریس آمدند برای دیدن امام که روزهای فراموش ناشدنی بود.
وی افزود: این سفرم اتفاقا در همان ماه بهمن بود و بنده باز هم شاهد عظمت ملت ایران بودم. یکی از اهدافی که از ابتدای دولت یازدهم بنده آن را دنبال کردم به عنوان یک وظیفه بزرگ این بود که چهره واقعی ملت بزرگ را نشان دهم. زیرا نسبت به این ملت در سالیان گذشته بسیار ظلم شده است.
رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنانش گفت: در سالهای گذشته نسبت به ملت ایران ظلم شده بود و صهیونیستها و دشمنان این ملت چهره خشنی از ملت بزرگ ایران و چهره غیرواقعی و مخوفی را برای مردم منطقه ترسیم کرده و ایرانهراسی واقعی را به وجود آورده بود.
وی افزود: یکی از اهداف ما این بود که چهره واقعی ملت ایران را به دنیا نشان دهیم و معرفی کنیم، مردم ایران ملت بسیار با فرهنگی هستند، ملتی بااخلاق هستند و با مدارا و تحمل بالا هستند، انقلاب اسلامی ایران تنها انقلابی است که بدون جنگ خیابانی و خونریزی به پیروزی رسید، کدام ملت است که گل را در تفنگ افرادی بگذارد که به سمت آنها تیراندازی میکردند.
رئیسجمهور ادامه داد: ملت ایران گل را در جواب گلوله انتخاب کردند و حتی مخالفان این انقلاب با دیدن این صحنهها جذب این مردم و انقلاب شدند، همان انتخاب گل بهجای گلوله بود که توانست همه را جذب کند. ایرانیان ملتی هستند اهل منطق و مدارا و البته تهدیدی برای کسی نیستند، ملت ایران میتوانند ثباتی برای خودشان و منطقه باشند و امروز دنیا به گونه دیگری به ملت ما نگاه میکند.
وی با بیان اینکه چهره واقعی ملت ایران امروز در جهان آشکار شده است، درباره اهداف سند برجام، گفت: همه تلاش ما در دولت یازدهم برای این بود که حصاری که بدخواهان دور کشور به وجود آورده بودند، بشکند، دشمنان میخواستند دیگران را هم برای فشار به ایران با خودشان همراه کنند، ناموفق بودند، در سالهای اخیر توانستند بهاصطلاح خودشان بسیاری از کشورها را همراه خودشان کنند، بهعنوان مثال وقتی میخواستیم فعالیت بانکی انجام دهیم بحث این نبود که غرب با ما کار بانکی انجام نمیداد، بلکه همسایگان و دوستان ما هم با ما کار بانکی انجام نمیدادند یا اگر میخواستیم در شرایط تحریم یک بشکه نفت بیشتر بفروشیم، دوستان و همسایگان ما هم نفت نمیخریدند.
روحانی بر همین اساس خاطرنشان کرد: دشمنان ما موفق شده بودند حصاری را اطراف ایران ایجاد کنند بر مبنای یک اتهام واهی و غیرواقعی مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی ایران یک تهدید برای کشورهای منطقه است و امنیت جهانی را تهدید میکند، هدف این بود این دیوار مخوف برداشته شود تا راه برای مردم و زندگیشان باز شود.
رئیسجمهور متذکر شد: ما به دنبال این بودیم که با اجرای برجام راه برای فعالیتهای اقتصادی مردم باز شود و موانع برطرف گردد، یکی از اهداف مهم ما در برجام این بود که مردم در رفاه بیشتری قرار گیرند، رفاه مردم، معیشت بهتر مردم، یکی از اهداف اصلی ما بود، درست است که ما در برجام به دنبال آن بودیم که قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران لغو شود و حقوق جمهوری اسلامی ایران در غنیسازی اورانیوم به رسمیت شناخته شود، اما یکی از اهداف ما این بود که مردم در رفاه بیشتری زندگی کنند.
روحانی با بیان اینکه یکی از اهداف ما این بود تحریمهای ظالمانه با اجرای برجام برداشته شود، تصریح کرد: ما نیازمند صادرات و واردات هستیم و به تعامل با جهان احتیاج داریم، البته این بدان معنا نیست که همه مشکلات کشور با تعامل با جهان حل میشود، اما یکی از شرایط رفاه اجتماعی و رشد و توسعه یک کشور در تعامل با دنیاست، البته اساس فعالیت داخلی خود ماست و مردم ما باید فعال شوند، کارآفرینان ما باید از این پس بیشتر تلاش کنند، ولی ما باید موانع را از پیش پای مردم برمیداشتیم.
رئیسجمهور یادآور شد: با فرجام برجام شرایط جدیدی در فضای اجتماعی به وجود آوردیم و آنچه امروز در تمام زمینهها برای پیشرفت و توسعه کشور اهمیت دارد، امید مردم است.
وی با بیان اینکه اگر مردم امید و انگیزه داشته باشند، در هر زمینهای موفق میشویم، خاطرنشان کرد: ملت ما در همه زمینهها ایستادگی و مقاومت کرده است، همه قوا در جریان برجام دست بهدست هم دادند و رهنمودهای راهگشای مقام معظم رهبری موجب شد امروز شرایط جدیدی ایجاد شود که همه باید از این شرایط استفاده و بهرهبرداری کنند.
رئیسجمهور در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا قول میدهید اولین اثر اجرای برجام در زندگی مردم مشاهده شود؟ توضیح داد: امید ما به مردم است و چشم ما به تلاش مردم دوخته شده است، دولت به تعبیری میتوانم بگویم که معتقد نیست در صحنههای سیاسی و اقتصادی بازیگر اصلی است، بلکه دولت یاریگر اصلی است و کار باید در دست مردم باشد، یکی از شعارهای اصلی این دولت این بود که کار را باید به کاردانان سپرد، کار باید به بخش خصوصی سپرده شود.
روحانی ادامه داد: اداره کشور ما بهدست مردم است و این مردم هستند که مسئولانشان را انتخاب میکنند و در برابر بیگانگان ایستادگی میکنند، این مردم هستند که مسیر را برای فعالیت جوانانشان آماده میکنند.
وی یادآور شد: در برجام موانع را برای رقابت برداشتیم، جمهوری اسلامی ایران کشوری است که میخواهد در رقابتهای جهانی حضور داشته باشد، موانعی برای این رقابتها وجود داشت که دولت میبایست این موانع را برمیداشت، ما در برجام این دیوار را برداشتیم.
رئیسجمهور همچنین گفت: با لطف و عنایت حق و در کنار ایستادگی و استقامت مردم و تلاش همه ارکان کشور و قوای سهگانه، با اجرای برجام این موانع برداشته شد، مقام معظم رهبری فرمودند تحریمها 40 درصد مشکلات را ایجاد کرده بود، 60 درصد مشکلات مربوط به تحریمها نمیشود، مربوط به مسائل داخلی خودمان میشود.
وی ادامه داد: امروز شما اشتیاق دنیا را برای تعامل با ایران مشاهده میکنید و شرکتها، کارآفرینان و مدیران اقتصادی که از شرق به غرب سراسر جهان به ایران میآیند و ما کاملا میبینیم که دنیا احساس میکند در ایران هم ثبات وجود دارد، هم مردم خوب و بافرهنگی است و هم جوانان تحصیلکرده هستند، هم انرژی وجود دارد و هم جایگاه استراتژیک ایران است که همه دست به دست هم دادند و امروز این اشتیاق را برای حضور در ایران و فعالیت در کشورمان ایجاد کرده است.
روحانی خاطرنشان کرد: آنچه من به ملت خود قول میدهم آن است که دولت حمایت خود را از کارآفرینان انجام میدهد، در همین سفر اخیر که به دو کشور اروپایی داشتم، اعضای دولتمردان محدود بود و جمعیت اصلی مربوط به صنعتگران، کارآفرینان و بخش خصوصی بود که در همه جا حضور داشتند.
وی ادامه داد: شاید برای اولین بار بود که در این کشور رئیس یک دولت به یک کشور اروپایی میرفت و همراه خود دهها نفر از صنعتگران و مدیران اقتصادی خصوصی در کنار بخش دولتی در همه صحنهها حضور داشتند. برای مثال در مراسم شام نخستوزیر ایتالیا جمع بزرگی از کارآفرینان ایران و ایتالیا حضور داشتند که خود نخستوزیر میگفت این اجتماع بیسابقه بوده است که در آن جمع بزرگی از تمام شرکتهای مهم دعوت شده باشد، این امر به این معناست که دنیا اشتیاق دارد و کار دست بخش خصوصی ما باید قرار بگیرد.
رئیسجمهور در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه این اشتیاق دنیا برای ارتباط با ما برای این است که ما مصرفکننده باشیم و یا بازارهای آنها را در دست خود بگیریم، تصریح کرد: من قبلا در گفتوگوی صمیمی به مردم خود گفتم که بعد از برجام یک خطری که وجود دارد آن است که ما به شیوه سابق برگردیم و آن شیوه مبتنی بر این بود که ما نفت میفروختیم و با پول نفت کالاهای مصرفی خود را وارد میکردیم. البته کالای غیرمصرفی که ایراد ندارد که ما وارد کننده باشیم اما برخی ضرورتها بوده است که ما برخی کالاها را مانند ذرت، گندم و نیشکر نداشتیم و آن را وارد میکردیم.
وی ادامه داد: واردات همیشه بد نیست اما واردات در جایی که کشور قدرت تولید دارد و ما از قدرت تولید بیرون استفاده کنیم درست نیست. در حالی که اگر واردات برای کالاهای واسطهای یا کالاهای سرمایهای و یا کالاهای اساسی ضروری باشند مشکلی ندارد.
روحانی تصریح کرد: شیوه آن بود که ما نفت بفروشیم و با پول آن و واردات کشور را اداره کنیم. کاهش قیمت نفت فشار زیادی را به ما وارد کرد اما شاید بتوان در کنار تهدید کاهش نفت بتوان فرصت را دید که ما کم کم از یک اعتیاد غلطی که اقتصاد ما داشت و آن اعتیاد وابستگی کامل ما به نفت بود نجات پیدا کنیم.
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: ما قدم به قدم از این اعتیاد فاصله پیدا میکنیم و ما در بودجهای که تقدیم مجلس کردیم تکیه ما به بودجه نفت حدود 25 درصد است و 75 درصد به غیر از نفت وابسته شدیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا کاهش وابستگی به بودجه نفت امری ناگریز بوده است و یا مبتنی بر برنامهریزی بوده است، تصریح کرد: گاهی وقتها حوادثی انسان را وادار به اقداماتی میکند، برای مثال ما در جنگ خیلی چیزها را ساختیم که به خاطر اینکه جنگ بود و دنیا به ما سلاح نمیداد. شاید اگر جنگ نبود ما آن کالاها را با تاخیر میساختیم اما شرایط ما را وادار کرد که کالاها را سریعتر بسازیم و همه توان خود را به کار بگیریم.
روحانی اظهار داشت: این امر جزو برنامههای کلی و سیاستهای کلی است که مقام معظم رهبری ابلاغ کردهاند، که قدم به قدم از وابستگی به نفت فاصله بگیریم و حتی از خامفروشی نیز فاصله بگیریم. بنابراین در قدمهای بعدی به جای آنکه گاز را بفروشیم باید گاز را تبدیل به پتروشیمی کرده و در آن صورت بفروشیم.
وی ادامه داد: میعانات را به جای آنکه بفروشیم، پالایشگاه ایجاد کرده و آن را به فراورده تبدیل کنیم و بعد بفروشیم و این برنامه ما بود اما این فشار باعث شد که این امر تسریع شود و ما را وادار کند بنابراین کاهش بودجه نفت علیرغم آنکه تهدید برای بودجه و منابع ما بود، یک فرصت نیز برای ما بود.
رئیسجمهور در پاسخ به این سؤال که آیا امکان دارد که اتکای ما به بودجه نفتی به روش سابق برگردد، خاطرنشان کرد: باید اجازه ندهیم و اراده باید در دولت و ملت باشد که اگر نفت افزایش پیدا کرد، اتکای ما به نفت افزایش پیدا کند.
وی ادامه داد: کاهش نفت با این شدت قابل پیشبینی نبود که از 110 و 120 دلار به زیر 30 دلار برسیم بنابر این باید اراده ما آن باشد که اگر قیمت نفت بالا رفت اتکای ما به صادرات غیرنفتی باشد. چرا که ما بازار میخواهیم.
روحانی تصریح کرد: ما در شرایط جدید شاهد سفر رئیسجمهور روسیه در اوایل آذر ماه بودیم،؛ همچنین رئیسجمهور چین اوایل بهمن ماه به ایران آمد و من سفری به دو کشور مهم اروپایی داشتم و هیأتهای تجاری به طور منظم به تهران میآیند و هم اکنون دهها هیأت تجاری در تهران هستند و فعالیت میکنند. بنابراین اساس برنامه آن است که ما نمیخواهیم نگاه به غرب داشته باشیم.
وی ادامه داد: اینکه بگوییم حال که راه باز شده است پس به سمت غرب و اروپا برویم بلکه ما باید از تمام کشورها استفاده کنیم و ایران باید یک فضایی باشد که ما در یک فضای رقابت باکسانی که میخواهند با ما کار کنند، انتخابگر باشیم چرا که در دوران تحریم یکی از مشکلات این بود که ما نمیتوانستیم انتخاب کنیم و کشورهایی که با ما کار میکردند محدود بودند.
روحانی تصریح کرد: ما از مزیت همه کشورها باید استفاده کنیم. کشورهای مهمی مانند ژاپن و هند در آسیا وجود دارد و برای ما رابطه با آسیا بسیار مهم است و ما در سفر رئیسجمهور چین تصمیم گرفتیم به یک قرارداد بلندمدت 25 ساله برسیم و این را اعلام کردیم و تصمیمات مهمی در این سفر اتخاذ شد.
وی ادامه داد:در سفری که رئیسجمهور روسیه به ایران داشت ما تصمیمات مهمی را برای روابط دوجانبه و مسائل منطقه گرفتیم و در سفر به این کشور اروپایی نیز تصمیمات مهمی گرفتیم که شکل آن با گذشته متفاوت بود چرا که در گذشته بحث آن بود که کالا را بخریم و کالا را وارد کنیم و نفت را بفروشیم اما امروز مبنای ما این است که سرمایه خارجی وارد ایران شود و با این سرمایه در تولید برای اشتغال جوانانمان با یکدیگر شراکت کنیم و بازارها را تصرف کنیم.
رئیس جمهور در ادامه سخنان خود افزود: به طور مثال خودرو یک صنعت بسیار مهمی به شمار میرود زیرا هم اشتغالآفرین است و هم موجب رفع ضرورت مردم در حوزه حملونقل میشود و ما در مسئله خودرو باید به کلاس جهانی برسیم و باید خودرو را صادر کنیم.
روحانی افزود: هم اکنون در قراردادهای اخیر که با کشورهایی که اخیراً سفری به آنها داشتم انجام گرفته مبنا بر این است که آنها سرمایه خود را وارد کشورمان کنند و خودرو در کلاس بالا تولید شود و حداقل 30 درصد از تولید این خودروها صادر شود، ما تا وارد رقابت و صادرات نشویم نمیتوانیم کیفیت کالاها را افزایش دهیم و نمیتوانیم با دنیا درباره صادرات کالای غیرنفتی رقابت کنیم.
رئیس جمهور در پاسخ به این سؤال که برای تحقق بخشیدن این سرمایهگذاریها در کشور و اینکه صادرات تولیدات داخل کشور انجام بگیرد چه تمهیدات ویژهای در این قراردادها اندیشیده شده است، اظهار داشت: نگاه دنیا به ایران یک نگاه بلندمدت است چین وقتی که به ایران میآید اظهار میکند که میخواهد قرارداد 25 ساله با ایران ببندد و بحث یک سال، 2 سال و 5 سال نیست وقتی که با کمپانیها و شرکتهای مختلف فرانسوی مذاکره میکنیم بحث قراردادهای 16 ساله و 20 ساله است به طوری که هم اکنون برای خرید هواپیما قراردادی که شرکت ایران ایر بسته یک قرارداد 16 ساله است یعنی تا پرداخت قسط آخرش 16 سال است از طرفی ما از پول نفت برای خرید هواپیما استفاده نمیکنیم در حالی که قبلاً پول نفت را میدادیم و هواپیمای دست دوم میخریدیم.
روحانی با بیان اینکه هم اکنون حتی یک دلار از پول نفت را برای خرید هواپیما استفاده نمیکنیم، گفت: هواپیما وارد کشور میشود و اینجا حمل مسافر میکند و بخشی از درآمد ایجاد شده را به عنوان اجاره پرداخت میکند و سپس ظرف 8 سال با پرداخت این اجارهها که بابت قیمت هواپیما هم حساب میشود به عنوان مالک هواپیما شناخته خواهد شد. بنابراین این طور نیست که ما پول نفت را بدهیم و هواپیما بخریم زیرا بحث این است که هواپیما وارد کشور شود و اشتغال ایجاد کند و شاهد توسعه ناوگان حملونقل هوایی باشیم.
وی افزود: همانطور که میدانید در سال گذشته میلادی مردم کشور ما 5 میلیارد دلار پول بلیت هواپیمای خارجی پرداخت کردند که بیشتر هم شامل کشورهای همسایه ما میشود. این در حالی است که در این منطقه ما از نظر حملونقل هوایی رتبه اول را داشتیم و اکنون چرا نباید اول باشیم و چرا مردم ما با پروازهای دیگر بلیت بخرند تا به شرق و غرب و کشورهای دیگر بخواهند سفر کنند و حتی در ایام حج بخش قابل توجهی از انتقال حاجیان توسط هواپیمای خارجی صورت گیرد بنابراین خرید این هواپیماها یک کار بزرگی است و اشتغال هم ایجاد میکند و هم به طریقی این هواپیماها توریست را وارد کشور میکنیم.
رئیس قوه مجریه با تأکید بر اینکه یکی از راههای ایجاد اشتغال فعال کردن بخش خدمات است که یکی از این بخشها توریسم است، افزود: بر اساس آمار کشور فرانسه در سال گذشته میلادی 83 میلیون توریست داشت این در حالی است که ایران از نظر جاذبه تاریخی بیشتر از فرانسه است و کشوری چهار فصل با این همه جاذبه هستیم بنابراین باید صنعت توریست را فعال کنیم که یکی از لزوم فعال کردن این صنعت ساخت هتل، راهآهن و حملونقل هوایی است. بنابراین شرایط امروز ما برای حرف زدن با دنیا و معاملات اقتصادی ما با گذشته کاملاً متفاوت است.
روحانی بیان کرد: ما امروز از برجام و تحریم عبور کردیم و امروز باید بحثها بر سر سازندگی کشور باشد البته نقد و انتقاد اشکالی ندارد، امروز روز کوشش عمومی ما برای ساختن کشور است. همان تعامل سازندهای که بنده از روز اول به عنوان شعار اعلام کردم امروز تعامل جهان برای ساختن ایران است. البته این نیست که بخش اقتصاد ما فقط در تعامل با جهان درست شود و نقش و سهم این موضوع حداکثر 40 درصد است و 60 درصد این موضوع مربوط به داخل کشور است.
وی تأکید کرد: ما باید محیط کسب و کار را بهبود ببخشیم، شرایط بانکی را اصلاح کنیم همچنین شرایط گمرکی و بیمه کشور را اصلاح کنیم و همچنین باید مبارزه جدی با فساد داشته باشیم بنابراین همه باید دست به دست هم دهیم تا ایران ساخته شود به اعتقاد بنده امید مردم و امید دولت به این مردم و آینده کشور از هر زمان دیگری بیشتر است و به خوبی میتوانیم با همکاری یکدیگر اشتغال جوانان را درست کنیم و رشد و توسعه برای کشور بیافرینیم و هم بتوانیم در رقابت با کشورهای منطقه و بزرگ جهان پیش برویم.
رئیس جمهور ادامه داد: ما باید از تجارب کشورهای دیگر در بخشهای مختلف از جمله ایجاد اشتغال استفاده کنیم، تمام کشورهایی که در بخش اقتصاد موفق بودهاند توانستهاند سرمایه خارجی را جذب کنند که از جمله این کشورها میتوان به چین، هند، کره جنوبی اشاره کنیم و به طور کلی این کشورها توانستهاند سرمایه خارجی را به خوبی جذب کنند و مشارکت بالایی داشته باشند و بتوانند بازار به دست بیاورند. بنابراین ما هم باید مشارکت کنیم، بازار خارجی به دست بیاوریم و با مشارکتمان اشتغال برای جوانان ایجاد کنیم.
روحانی در پاسخ به این سؤال که آیا در گفتوگوهای اقتصادی خود با کشورهای دیگر به بازارهای خارجی مورد نظر پرداختهاید یا خیر، گفت: الان در قراردادهای اخیر بحث بر این است که 30 درصد از تولیدات در داخل کشور صادر شود یعنی در یک جایی با هم مشارکت کنیم و 30 درصد آن به خارج از کشور صادر شود.
وی درباره پولهای بلوکه شده ایران در خارج از کشور تصریح کرد: گفته نشود که پول ما صد میلیارد یا بیشتر یا کمتر است هر چقدر که میخواهد باشد به هر حال هر چقدر که بوده این پولها آزاد شده و ما اصلاً از این پولها نمیخواهیم استفاده کنیم، اگر امروز میخواهد سرمایهگذار خارجی وارد کشور شود قرار است آنها با سرمایهگذار و صنعتگر داخلی ما با یکدیگر مشارکت کنند و عمدتاً هم بخش خصوصی باید وارد میدان شود و با هم مشارکت کنند و در این میان هم دولت تسهیلات لازم را فراهم کند و از صادرات آن کالا به خارج و با مصرف بخشی از آن کالا در داخل اقساط پرداخت شود و ما مالک شویم، مبنای ما در بخشهای نفت، گاز، خودرو و غیره این نیست که پول نفت را ببریم و خرج کنیم زیرا مبنای اصلی آن است که سرمایهگذاری خارجی بیاید و با هم مشارکت کنیم که کارآفرینان ما باید این بار را بر عهده بگیرند.
رئیس جمهور در پاسخ به این سؤال که در قراردادهای اخیر خرید هواپیماها شاهد خرید 12 هواپیمای غولپیکر هستیم که تنها استفاده آن در عرصه بینالمللی است و لزوم خرید این هواپیماها در حالی که استفاده داخلی ندارند چیست، گفت: خرید هواپیماهایی که قراردادشان بسته شده و یا تعدادی هم در حال عقد قرارداد هستند که شامل 140 فروند هواپیما میشود که از این تعداد هواپیماهای بزرگ 380 که اشاره کردید تنها 12 فروند را شامل میشود و 7 فروند آن را هم میتوانیم تعویض کنیم بنابراین تنها 5 فروند قرارداد آن بسته میشود که برای امسال هم نیست و در سالهای آتی تحویل ما میشد.
روحانی ادامه داد: شما میدانید که مسافرتهای طولانی را هم شاهد هستیم و مردم ما قصد مسافرت به کشورهای مختلف از جمله استرالیا، ژاپن و ... را دارند که در این شرایط ناچارند به کشورهای همسایه بروند و از آنجا و از هواپیماهای کشورهای دیگر استفاده کنند که در اینجا باید تأکید کنم ما به هواپیماهای دورپرواز نیاز داریم و قطعاً هم به این 12 فروند هواپیما هم نیاز داریم.
رئیسجمهور درباره قراردادهای جدید ایران برای خرید هواپیما از فرانسه، توضیح داد: هواپیماهای دورپرواز قطعاً موردنیاز جمهوری اسلامی ایران است، ما قطعاً به این 12 فروند هواپیما نیازمندیم، ثانیاً این اولین هواپیماهایی نیست که در اختیار ما قرار میگیرد، برای دورپرواز چه کاری باید انجام دهیم، یا باید سراغ شرکتهای دیگر برویم و یا باید از همین شرکت خریداری کنیم، این هواپیماها جزو هواپیماهایی هستند که بسیاری از کشورها از آنها استفاده میکنند.
وی یادآور شد: از 140 فروند هواپیما، 12 فروند مورد نیاز ماست، دو نوع هواپیما در قراردادهای جدید قرار است خریداری شوند و از این دو نوع قرار است 140 فروند هواپیما خریداری شوند و این تعداد بسیار کم است و برای پروازها و مسیرهای دور مورد نیاز است، قبلاً هم هواپیماهای دورپرواز داشتهایم که میتوانستند 14 الی 15 ساعت پرواز داشته باشند، الان هم به این نوع هواپیماها نیازمندیم.
رئیسجمهور یادآور شد: ما در خرید این هواپیماها مسئله سلامت و جان مردم که برایمان بسیار مهم است را نیز در نظر گرفتهایم، قراردادهای ما فقط در زمینه خرید هواپیما نیست، ما برای خروج خودروهای فرسوده از صنعت حملونقل کشور تدابیری اندیشیدهایم، ما در این زمینه از صنعت داخلی و خارجی استفاده خواهیم کرد و برنامههای بسیار وسیعی داریم، با چین و ایتالیا قراردادهایی در این زمینه در حال منعقد کردن هستیم و یا قبلاً منعقد کردهایم، برای حملونقل ریلی به دنبال نوع جدید هستیم و حملونقل ریلی ما تقریباً بهصورت برقی نبوده است، باید به سمت برقیشدن حملونقل ریلی پیش رویم و قطارهای سریعالسیر به میدان بیایند.
روحانی همچنین گفت: ما به دنبال ورود تکنولوژیهای جدید به کشور هستیم، در حملونقل ریلی سرمایهگذاریهای بیشتری انجام میشود تا حملونقل هوایی، مردم ما به زیارت خانه خدا و عتبات عالیات میروند، به سوریه میخواهند بروند و یا سفرهای سیاحتی دارند، لذا در پروازهای داخلی ما نیازمند هواپیماهای دورپرواز هستیم، زمانی که در برخی استانها پروازی انجام نمیشود و یا میزان پروازها پایین است، به ما میگویند سرمایهگذار و کارآفرین نمیآید، دولت در هر سه زمینه زمینی، هوایی و ریلی به دنبال سرمایهگذاریهای جدید است.
رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برنامههای دولت برای اشتغال و بیکاری جوانان نخبه و نابغه و تسهیل امر ازدواج آنان چیست، گفت: اشتغال تنها با رونق اقتصادی درست میشود، راه دیگری نیست و راه دومی هم وجود ندارد، برای رونق اقتصادی هم باید از توان داخلیمان استفاده کنیم و هم از منابع خارجی بهرهبرداری کنیم، ما در برنامه 5 ساله آنطور که سیاستهای کلی نظام تدوین شده، به دنبال رشد 8 درصدی باید برویم.
روحانی ادامه داد: اگر میخواهیم مشکل اشتغال را حل کنیم باید به رشد اقتصادی 8 درصد برسیم تا بتوانیم بیکاری را رفع کنیم و انشاءالله امیدوارم روزی همه این موارد تکرقمی شود، یعنی بیکاری تکرقمی شود، تورم تکرقمی شود و رشد اقتصادی ما هم به 8 درصد برسد.
رئیسجمهور در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا این اهداف در دولت یازدهم محقق میشود؟ توضیح داد: ممکن است در تورم به عدد 8 درصد برسیم و این هدف محقق شود، اما در رشد و توسعه اقتصادی برای سال آینده پیشبینی دولت این است که به 5 درصد برسیم، در رفع مشکل بیکاری هدفمان این است که به سمت تکرقمی شدن درصد افراد بیکار جامعه پیش رویم،البته همانطور که میدانید سالانه حدود 900 هزار تا یک میلیون نفر جوان تحصیلکرده وارد جامعه میشوند و بنابراین اگر بتوانیم وضع موجود را حفظ کنیم، خوب است.
رئیس قوه مجریه کشورمان در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد: همانطور که میدانید طی 10 سال گذشته هزار میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم، درحالیکه میزان اشتغال خالص صفر بوده است و رشد سرمایهگذاری هم شرایط خوبی نداشته است. ما باید رشد سرمایهگذاری و اقتصادی داشته باشیم تا در کنار آن اشتغال به وجود آید.
وی با بیان اینکه یکی از اهداف ما ایجاد اشتغال است، گفت: در نشست مطبوعاتی که با رئیسجمهور فرانسه داشتم، آقای اولاند درباره سرمایهگذاریها در ایران گفت که یکی از اهداف آنان برای کار با ایران، ایجاد اشتغال برای جوانان ایران است، بنابراین اشتغال امر بسیار مهمی است که از اهداف بزرگ دولت یازدهم محسوب میشود.
روحانی بیان کرد: اگر سالانه یک میلیون فرصت شغلی هم ایجاد کنیم باز هم خیلی معلوم نیست که درصد جامعه بیکار کشور پایین آید، بنابراین اگر بتوانیم وضع موجود را حفظ کنیم، اقدام خوبی انجام شده است، جمعیت تحصیلکردهای که هر سال به جمع بیکاران کشور اضافه میشود، حدود یک میلیون نفر هستند.
رئیسجمهور همچنین در پاسخ به سؤالی درباره لزوم استفاده صنایع تولیدی داخلی از ایدههای نخبگان جوان، گفت: جمهوری اسلامی ایران در برخی زمینههای دانش، پیشرفتهای بسیار خوبی داشته است، مانند علوم هوافضا، نانو و بیوتکنولوژی، حرکت خوبی در برخی زمینهها در کشور انجام شده و امروز خوشبختانه در برخی زمینهها جزو 10 کشور اول دنیا هستیم.
روحانی ادامه داد: در زمینههای فناوریهای داخلی، شرایط خوبی برای جذب ایدهها و فناوریهای جدید وجود دارد و قطعاً ایدهها و نظرات جوانان نخبه برای ما حائز اهمیت است، هرچه داریم در سایه اعتمادبهنفس ملی ماست، باید از ایده نخبگان جامعه استفاده کنیم.
رئیسجمهور در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برنامه مشخص دولت یازدهم در سیاست خارجی چیست، توضیح داد: ما رابطه خوبی با کشور چین داریم و با ژاپن هم انشاءالله در آینده رابطه خوبی خواهیم داشت، همانطور که کشور ژاپن رسما اعلام کرده تحریمها برداشته شده است، با هند و کره جنوبی هم روابط خوبی داریم، میخواهیم باکشورهای آفریقایی هم روابط و مناسبات خوبی داشته باشیم.
رئیسجمهور همچنین تأکید کرد: ما به دنبال داشتن روابط و مناسبات خوب با تمام کشورهای آسیایی هستیم، در کشورهای آفریقایی فرصتهای بسیار خوبی برای سرمایهگذاری وجود دارد، هر کشوری یک مزیت خاص خودش را دارد، با آمریکا هم همینطور، چه آمریکای جنوبی، چه آمریکای لاتین و چه آمریکای شمالی و کشورهای مختلف، حتی اگر کارآفرینان ایالات متحده آمریکا این آمادگی را داشته باشند که به ایران بیایند و در جمهوری اسلامی ایران سرمایهگذاری کنند، ما مشکلی نداریم،ما میخواهیم با تمام دنیا کار و فعالیت کنیم، تنها اروپا نیست، البته قاره آسیا برای ما دارای اهمیت خاصی است.
وی اضافه کرد: ما در دوران تحریم با برخی از کشورها روابطمان بهطور نسبی خوب بود و در آن شرایط به ما کمک کردند، هر کس ایدهآل نبود، اما مهم بود و ما نباید گذشته را فراموش کنیم، ما نمیخواهیم با کسی تسویهحساب کنیم، ما باید از فرصتها نهایت استفاده را ببریم.
روحانی گفت: ما دوستان گذشتهمان را نباید فراموش کنیم، ما ملت وفاداری هستیم و آن کسانی که در روزهای سخت تحریم به ما کمک کردند را فراموش نمیکنیم، مردانگی جزء ویژگی اصلی ملت ایران است که باید آن را حفظ کنیم و گذشته را از یاد نبریم، اما نگاهمان باید به آینده و فرصتهای پیش رو باشد.
رئیس دستگاه اجرایی کشورمان در ادامه سخنانش تأکید کرد: ما نباید جلوی جبران آن کشور یا شرکتی را بگیریم که خودش به ایران آمده و میخواهد گذشته را جبران کند، ما تنش با همسایگانمان را دوست نداریم و نمیخواهیم اینگونه باشد، البته برخی کشورهای همسایه رفتارهای بسیار بدی داشتند که نه با برادری و مسلمان بودن منطبق بود و نه با سوابقی که بین دو کشور و در تاریخ دو کشور وجود داشت، انطباقی داشت، ما در این مدت نپختگیهایی را در رفتارهای برخی کشورها مشاهده کردیم، ملت ایران، ملتی است که این گذشت را دارد که اگر روزی این کشورها متنبه شوند و دست از تنشآفرینیهای خودشان در منطقه بردارند و بخواهند جبران کنند، گذشت میکند.
رئیسجمهور همچنین گفت: ملت ایران این گذشت را دارد که اگر دیگران خطایی کردند، از آن بگذرد، اما به شرطی که خطای خودشان را جبران کنند، اما اگر این کشورها به رفتارهای گذشتهشان ادامه دهند، اولا به ضرر خودشان است، ثانیاً ما اگر موردی لازم باشد که برخورد قاطعی با آن داشته باشیم، انجام میدهیم، چون دوستی و مهر یکطرفه امکانپذیر نیست.
روحانی تصریح کرد: اگر کشوری بخواهد به منافع ملی ما ضربهای بزند، جواب میدهیم، البته امیدواریم به آنجا نرسد. اگر لازم باشد گاهی به برخی رفتارهای برخی کشورها قاطعانه پاسخ میدهیم، اگر لازم باشد پاسخ تنبیهکننده به طرف مقابل میدهیم، امیدواریم کشورهای منطقه مصالح منطقه را در نظر بگیرند، ما به دنبال آن نیستیم که قدرت فائقه منطقه باشیم.
وی ادامه داد: ما به دنبال منطقه سرافراز و قدرتمند هستیم و میخواهیم همه کشورهای منطقه در ثبات و با یکدیگر در صلح و توسعه باشند و مردم منطقه ما به ویژه همسایگان و مسلمانان منطقه بتوانند رفاه بیشتری داشته باشند، چرا کشورهای دیگر در حال توسعه باشند و کشورهای مسلمان از این امر برخوردار نباشند.
وی با اشاره به وضعیت مسلمانان در کشورهای عراق، سوریه و یمن تصریح کرد: چرا کشورهای مسلمان باید این همه مشکل داشته باشند و کشوری مانند افغانستان و پاکستان از مشکلات زیادی برخوردار باشند بنابراین خواست ما آن است که بتوانیم به کشورهای منطقه کمک کنیم و مشکلات آنان را حل کنیم و انشاءالله روزی در مسیر همکاری برای توسعه با آنان قرار بگیریم نه آنکه خدای ناکرده به رقابتهای تخریبی با یکدیگر بپردازیم.
روحانی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه با توجه به وضعیت مردم سوریه و اینکه برخی کشورها اجازه نمیدهند آرامش به این کشور برگردد، توصیه شما به کشورهایی که در این زمینه کمک و اهتمام نمیورزند و کارشکنی میکنند، چیست، اظهار داشت: ما در کشورهای منطقه هدفمان این است که به مردم منطقه کمک کنیم تا از مشکلاتی که در برابر تروریستها دارند خارج شوند و مبارزه با تروریست را یکی از ضرورتهای ثبات منطقه میدانیم.
وی ادامه داد: متأسفانه برخی کشورها هستند که نادانسته یا دانسته به تروریسم کمک میکنند و ما دلمان میخواهد که تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه حفظ شود، تجزیهای رخ ندهد و ما آینده کشورها را به عهده خود مردم هر کشور میدانیم و برای اینکه با تروریسم مبارزه کنند، برای اینکه ما با معارضین خود صلح کنند و یا برای اینکه آتشبس کنند ما آمادگی هر گونه کمکی را داریم.
رئیس جمهور اظهار داشت: ما در مذاکرات حضور فعال داریم و مخصوصاً اینکه آینده سوریه را و حل مسائل سوریه را در مسیر مذاکرات سیاسی میبینیم و با قدرت نظامی مسئله سوریه حل نخواهد شد و در نهایت باید از طریق سیاسی مسائل را حل کنیم و ما در این راه در کنار مردم سوریه بوده و خواهیم بود.
روحانی در پاسخ به سؤال دیگری تصریح کرد: اختلافاتی که اکنون وجود دارد آن است که بحث بر سر این است که معارضین چه کسانی هستند و تروریستها چه کسانی هستند چرا که نسبت به برخی گروهها اتفاقنظر وجود دارد که آن گروهها تروریست هستند و برخی از گروهها هستند که برخی کشورها آنها را تروریسم میدانند و واقعاً تروریسم هستند، جزو القاعده بودند اما برخی دیگر آنها را تروریسم نمیدانند و این یکی از مشکلاتی است که باید حل و فصل شود.
رئیس جمهور در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه ایران همواره صلحدوستی را دنبال کرده است و ایران چه نقشی ایفا کرده است که بتواند صلحدوستی و ثبات بهتر را در منطقه ایجاد کند، تصریح کرد: ما هیچ علاقهای به تنش بین کشورهای منطقه نداریم، مخصوصاً همسایگانی که با ما ارتباط خوبی دارند، ما هم با کشورهایی مانند روسیه و هم ترکیه روابط خوبی داریم و هر دو همسایگان خوب ما هستند و تنش میان دو کشور بسیار خطرناک است.
روحانی ادامه داد: ما هر توانی داشته باشیم از آن در جهت کاهش تنش استفاده میکنیم و ما میدانیم ادامه تنش به نفع آن کشورها و منطقه نخواهد بود البته کشورهایی هستند که متأسفانه به دنبال تنش میان کشورهای دیگر هستند اما خیال واهی دارند که این تنشها به نفع آنها خواهد بود اما این تنش به نفع هیچ کشور منطقه نخواهد بود.
رئیس جمهور در پاسخ به سؤال دیگری درباره تلاش دولت درباره حل مسئله محیط زیست و خودروهای فرسوده و آلودگی کلانشهرها تصریح کرد: یکی از هدفهایی که از روز اول دنبال کرده است مسئله محیط زیست است که اگر یادتان باشد اولین مصوبه هیأت وزیران در اولین روز در رابطه با دریاچه ارومیه بود و ما در رابطه با محیط زیست اهتمام ویژه داریم و برخی نوشته بودند که دولت محیط زیستی و این حرف به دور از واقعیت نیست که محیط زیست برای ما اهمیت ویژهای دارد.
وی ادامه داد: محیط زیست بخشهای مختلفی دارد روزی که گردوغبار از کشور دیگر میآید همه حواسها به گردوغبار منعطف میشود و روزی که هوا ساکن میشود و در شهرهای بزرگ ما آلودگی هوا زیاد است همه ذهنها به این امر منعطف میشود بنابراین ما باید همه مسائل محیط زیست خود را حل کنیم.
روحانی تصریح کرد: یکی از این مسائل آلودگی هوا در کلانشهرهاست که یکی از دلایل آن خودروهای فرسوده است که ما باید اصلاحات زیادی را انجام دهیم و در مسائل گرمایی خانهها باید تحولی رخ دهد و دولت باید در این زمینه اقداماتی را انجام دهد، مردم باید کمک کنند و یاری دهند، برخی از کارخانهها باید اصلاحاتی در آن انجام شود تا آلودگی ایجاد نکند و یکی از آنها خودروهای فرسوده است که مشکلاتی را ایجاد کردهاند.
رئیس جمهور تصریح کرد: دولت این کار را انجام داده است و شروع کرده فعلاً دولت 90 هزار خودروی فرسوده را کمکهای بانکی انجام داده است تا حل و فصل شوند و این کار را ادامه خواهد داد و امیدواریم.
وی ادامه داد: البته هوای ما نسبت به گذشته بهتر شده است اما باید اقدامات جدی صورت بگیرد و امیدواریم در سالهای آینده این معضل کمتر شود تا حل شود و یادمان باشد که کشورهای اروپایی در همین زمستان مشکل زیست محیطی داشتند و برخی روزها ورود خودرو را به خیابانها ممنوع کردند و در برخی کشورهای آسیایی پیشرفته مشکلات فراوانی در روزهای مختلف داشتند و این گونه نیست که مشکل مخصوص ایران باشد اما وظیفه ما است که در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهیم.
روحانی در پاسخ به سؤالی مبنی بر عملکرد دولت برای افزایش مشارکت حداکثری مردم در امر انتخابات گفت: هفتم اسفند بسیار مهم است که یک برگ زرین در کشور ما خواهد بود، این اولین بار است که ما انتخابات دو مجلس را در یک روز داریم چراکه پیش از این دو انتخابات در یک روز را داشتهایم اما انتخابات دو مجلس در یک روز برای اولین بار است که صورت میگیرد.
وی با اشاره به اهمیت مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی تصریح کرد:مردم ما رسالت سنگینی برعهده دارند و در زمینههایی که به طور مستقیم مانند وزارت کشور، وزارت اطلاعات و بخشهای دیگر مانند ثبتاحوال و نیروی انتظامی به عهده دولت بوده است و وظایفی را برعهده داشتهاند به خوبی عمل کرده است و من بسیار راضی هستم.
رئیس جمهور با بیان اینکه من در بحث انتخابات بسیار حساس بودم و این مسئله را بارها در دولت مطرح کردم، تأکید کرد: من در اینجا از همه کسانی که ثبتنام و شور اولیه را ایجاد کردند، تشکر میکنم و از همه کسانی که ردصلاحیت شدند و یا صلاحیت آنها احراز نشد و از طریق قانونی اقدام کردند تشکر میکنم چرا که اهمیت زیادی دارد که همه ما قانونمدار باشیم و صبر و حوصله داشته باشیم.
روحانی افزود: امیدواریم قانون به خوبی اجرا و پیاده شود و برای من به عنوان کسی که مسئولیت اجرای قانون اساسی را برعهده دارم و پاسدار قانون اساسی در قسمنامه خودم هستم و قسم خوردم که پاسدار قانون اساسی باشم برای من این امر بسیار مهم است و امیدوارم همه نهادها و همه کسانی که در این زمینه مسئولیت دارند به این مسئله توجه ویژه داشته باشند.
وی با بیان اینکه همه باید کمک کنیم تا انتخاباتی شکوهمند با حداکثر مشارکت و رقابت برگزار شود، خاطرنشان کرد: همه باید به صورتی عمل کنیم که هیچ شائبهای در آن وجود نداشته باشد و گاهی خوب عمل می کنیم اما گاهی به گونهای عمل میکنیم که بیخودی شائبهای در ذهن برخی از مردم ایجاد میشود و نباید شائبه مهندسی شدن انتخابات در ذهن مردم بیاید و در این راستا همه باید تلاش و کار کنند.
رئیس جمهور ادامه داد: از مردم خواهش میکنیم به این امر توجه کنند که حضور آنها در پای صندوقهای رأی بسیار اهمیت دارد و مردم به این مسئله توجه دارند و ما باید بهترینها را انتخاب کنیم و همه مشکلاتی مانند مسئله اشتغال و محیط زیست و مشکلات منابع آب و جذب سرمایه گذاری داریم و شما به آن اشاره کردید دولت به تنهایی نمیتواند در این زمینه کار کند و باید مجلس و قوه قضاییه نیز در این زمینه به دولت کمک کنند.
روحانی با بیان اینکه من خدا را شکر میکنم که تاکنون هماهنگی خوبی را با دو قوه دیگر داشتهایم و انشاءالله تا پایان همینگونه خواهد بود و روز گذشته نیز دیدار خوبی داشتیم و یکی از بحثها ما در این زمینه انتخابات بود و امیدواریم این هماهنگیها و همکاریها ادامه یابد و مردم وقتی میخواهند انتخاب کنند به همه مشکلات توجه کنند و افرادی را انتخاب کنند که دارای تجربه بالاتر و دانش بیشتری هستند.
وی خاطرنشان کرد: امیدوارم مجلس ما مجلس عقلا، با تجربهها، متدینین و عاشقان به انقلاب، کشور و منافع ملی بیش از گذشته باشد البته هر سال مجلس در این مسیر بوده است و ما باید از تجربیات در انتخابات گذشته استفاده کنیم و افرادی را انتخاب کنیم که بتوانند با لیاقتهای بیشتر مسئولیت و رسالتهای بیشتری را که بر دوش دارند، انجام دهند.
روحانی در پاسخ به این سؤال مجری که به نظر شما نماینده مطلوب چه ویژگیهایی دارد، گفت: براساس قانون اساسی هر یک از قوا مسئولیت خود را دارند اما در عین حال تعامل سازنده را هم باید در اینجا به کار ببریم و باید با یکدیگر تعامل داشته باشیم ضمن اینکه استقلال قوا باید حفظ شود، اگر مجلسی تشکیل شود که با قوه قضاییه و دولت و هر سه با هم تعامل بیشتری با هم داشته باشند نفع بیشتری عاید مردم میشود.
وی افزود: هرچه فاصلهها بیشتر باشد حل مشکلات هم سختتر میشود، دید و افق فکری و معضلاتی که در نظر گرفته میشود اگر قوا همفکری و تعامل کنند با بهتر میتوانیم به اهداف بلندمان برسیم. ما مسائل فراوانی پیشرو داریم و نیازمندیم به نمایندگان با تجربه و نمایندگانی که بتوانند این بار مسئولیت را راحتتر و بهتر برعهده بگیرند.
رئیس جمهور تأکید کرد: البته مردم هر کسی را از هر جناحی باشد انتخاب کنند برای ما مهم و مبارک است اما در عین حال مردم بتوانند بهترینها و صالحترینها را انتخاب کنند که قوا بتوانند با یکدیگر تعامل بهتری داشته باشند حتماً به نفع مردم است و مردم حتماً مصحلت خودشان را به خوبی میدانند و بنده خواهش میکنم که مردم اهمیت این مسئله را بیشتر مدنظر قرار دهند.
روحانی گفت: هیچکس به هیچ دلیلی با صندوق انتخابات قهر نکند و همه انشاءالله در کنار صندوق انتخابات باشیم و انشاءالله یک حماسه بزرگی توسط ملت ما در 7 اسفند خلق شود.