لنج سازی چوبی قدیمى‌ترین صنعت دستى جنوب کشور

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج هرمزگان، لنج سازی یکی از صنایع بومی مردم خلیج فارس است که به طور کلی لنج سازى و قایق سازى از قدیمى ترین ومهمترین صنایع دستى جنوب ایران به شمارمیرود و سابقه آن به دوره افشاریه می رسد.

از دیرباز وجود کارگاههای مختلف لنج سازی وایجاد مشاغل مرتبط به این صنعت، زمینه جذب و کارآفرینی برای نیروهای زیادی را در نواحی ساحلی جنوب ایران فراهم کرده و همواره در زندگی و فرهنگ مردم بندرهای جنوب الخصوص بندرکنگ، از جایگاه و پیشینه والایی برخوردار بوده است.

لنج سازی در بندرکنگ سابقه تاریخی دارد و شاید از زمانی که هسته مرکزی کنگ تشکیل شد و شهر با ساخته شدن خانه ها به خود شکل گرفت، صنعت و هنر لنج سازی نیز با آن زاده شد، پدربزرگ های خود نقل می کنند که قبل از آنها در کنگ لنج ساخته شده است.

فعالیت لنج سازی کنگ در گذشته بیش از امروز بوده است، بطوری که شاهدان ایران سفارش ساختن شناورهای های جنگی خود را به این بندر می داده اند،علاوه بر این، مردان کُنگ که از قدیمی ترین لنج سازان ایرانی بوده اند و شناور های ساخت آنها تا سواحل چین و افریقا و حتی مدیترانه می رفت.

مردم بندر کنگ برای قایق ها ، لنج ها و کشتی های دست ساخت خود اسامی مختلفی را برگزیده اند و این اسامی شاید از صدها سال پیش وجود داشته و با وجود اینکه تعدادی از این لنج ها از بین رفته اند و دیگر در کنگ ساخته نمی شوند، ولی هنوز اسامی آنها باقی است، مشهورترین جهازها، لنج ها و قایق های کنگ عبارتند از :سَماچ، حوری، سَمعه، بِتیل، شوعی، کَتَر، تَشاله، ماشوه، بَغَلِه، مَنجی، بَگارِه، کُچی، سَمبُوک، جالبوت، بُوم

مصالح اولیه مورد نیاز ساخت لنج، چوبهاى جنگلى مقاوم در مقابل رطوبت براى اسکلت و تخته هاى مرغوب هندى براى بدنه است؛ غیر از تخته و مواد چوبی وسایل فلزی نیز مانند میخ، پیچ و مهره، در ساخت لنج به کار می روند که در گذشته توسط آهنگران محلی شناخته می شد و بخشی از نیازها را تامین می کرده اند در حال حاضر میخ های مورد نیاز از اصفهان تهیه می شود.

روی کارآمدن فناوری جدید سبب شده تا ساخت شناورهای صیادی وتجاری نیز تغییر کند و کارگاه های صنعتی جایگرین کارگاه های سنتی شوند لذا امروزه لنج‌های چوبی جای خود را به مواد فایبرگلاس ارزان‌تر داده و کارگاه‌های ساخت لنج‌های چوبی بیشتر به مرمت لنج‌های قدیمی می‌پردازد.

برخی از کسانی که کم و بیش در این حرفه کار می کنند، معتقدند گرانی مواد اولیه بویژه چوب عامل از رونق افتادن این صنعت شده است. آنان اظهار کردند: اندک صنعتگرانی که در این حرفه مانده اند تنها به تعمیر موتورلنج های چوبی اقدام می کنند.

عبدالجلیل از لنج سازان قدیمی این بندر می گوید: ورود لنج های ساخته شده از ماده فایبر گلاس بعث کسادی بازار لنج سازی سنتی شده است در عین حال شناورهای فایبر گلاس عمری کمتر از ۲۰سال دارند و به دلیل برخورداری نبودن از استحکام لازم نمی تواند جایگزین لنج های چوبی که بیشتر از ۵۰ سال دوام دارند، بشوند اما هدف دولت جایگزین کردن فایبر گلاس به جای چوب وتخته در ساخت شناورها است.

 

تصاویر زیر از محل تعمیر و بازسازی لنج های قدیمی در بندرکنگ است