مسجد پایگاه انسجام و یکپارچگی مسلمانان
دنیس مایکل ولیم روهان شهروند اسرائیلی در ساعت هفت صبح روز ۲۱ آگوست سال ۱۹۶۹ مسجدالاقصی را به آتش کشید. در نتیجه این اقدام، ۱۵۰۰ متر مربع از فضای مسجد از بین رفت و منبر تاریخی مسجد منتسب به سلطان ناصر صلاح‌الدین یوسف بن ایوب(سال ۵۸۳ هجری) در آتش سوخت.
بیست و یکم اوت هر سال که مصادف با ۳۱ مرداد است، روز جهانی مساجد نامگذاری شده است. در سال ۱۳۴۸ در چنین روزی مسجدالاقصی، که قبله اول مسلمین جهان است، توسط صهیونیست‌ها به آتش کشیده شد.
کعبه نخستین خانهتوحید و یکتا پرستی و اولین جایگاهی است که برای پرستش خدای یگانه ساخته شده است.
مسجد در اسلام، قلب تپنده حیات این دین حنیف و جایگاه پیوند آسمان و زمین است، و انسان به عنوان اشرف مخلوقات در آن رشد و تکامل می‌یابد.
مسجدالأقصی در اسلام، دومین مسجد به شمار می‌آید و از نظر درجه اهمیت، پس از مسجدالحرام و مسجد‌النبی قرار می‌گیرد. از آنجا که مسجدالأقصی قبله اول مسلمانان بوده، نزد آنان از جایگاهی والا برخوردار می‌باشد.
یک جریان مسیحی صهیونیستی در آمریکا شکل گرفته که اعتقاد دارد ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان شرط ظهور حضرت مسیح(ع) است، و الان ظهور نمی‌کند. بر پایه این اعتقاد مسجدالاقصی توسط اشغالگران صهیونیست به آتش کشیده شد.
مساجد کشور در طول 39 سال گذشته، که از پیروزی انقلاب می‌گذرد، حدود ۸ / ۲ برابر شده است و از ۲۵ هزار مسجد در سال ۱۳۵۷ به ۷۲ هزار مسجد رسیده است؛ ولی این عدد به اعتقاد کارشناسان با افزایش جمعیت و باتوجه به اهداف انقلاب اسلامی چندان متناسب نبوده است.
برای شیعیان در ایران به ازای تقریبا هر ۱۱۰۰ نفر یک مسجد وجود دارد و این رقم برای مساجد اهل سنت تقریبا به ازای هر ۵۰۰ نفر یک مسجد است.
احمد قربانی محقق تاریخ در گفت‌وگو با خبرنگار ما، گفت: مسجد پایگاه انسجام و یکپارچگی مسلمانان است و نماز جماعت و تشکیل صفوف به هم فشرده نمازگزاران به خوبی بیانگر هماهنگی و انسجامی است که حضور در مسجد فراهم می‌آورد.
قربانی افزود: افراد نمازگزار همچون قطره‌های آب به یکدیگر می‌پیوندند تا دریایی از اتحاد را به نمایش درآورند.
وی تصریح کرد: همه در کنار یکدیگر در برابر پروردگار یکتا رو به سوی یک قبله می‌کنند و لب به حمد و ثنای آن یگانه نازنین می‌گشایند و هماهنگ با یکدیگر سرود توحید را زمزمه می‌کنند.
این محقق تاریخ با اشاره به اینکه پیامبر گرامی اسلام(ص) پایه‌گذار اولین مسجد است، گفت: پیامبر مکانی را پایه‌گذاری کرد که علاوه بر عهده‌دار بودن نقش روحانی و معنوی، کانون فعالیت‌های اجتماعی مسلمانان نیز به شمار می‌رفت.
وی با بیان اینکه مسجد در طول تاریخ اسلام از ویژگی برجسته‌ای برخوردار بود، خاطرنشان کرد: در گذشته همه امور مسلمین در ابعاد مختلف، از جمله عقاید و فعالیت‌های فرهنگی، عبادی، سیاسی و اقتصادی در مساجد انجام می‌شد.
مهدی طالبی کارشناس الهیات در گفت‌وگو با خبرنگار ما، گفت: مسجد به عنوان قلب طپنده جهان اسلام و جایگاهى براى عبادت، همواره مورد توجه و اهتمام مسلمانان بوده و نخستین اقدامى که پیامبر اسلام پس از هجرت به مدینه و تشکیل حکومت به عمل آورد، ساختن مسجد بود.
طالبی افزود: واژه مسجد ۲۸ بار در قرآن کریم ذکر شده که در ۲۲ مورد به صورت مفرد و در ۶ مورد دیگر، به صورت جمع آمده است.
وی تصریح کرد: مسجد در اصل براى عبادت ساخته شد و مسلمانان در مواقع نماز در آن گرد هم مى‌آمدند و نماز جماعت مى‌خواندند، اما از مسجد به صورت‌هاى دیگرى هم استفاده مى‌شد بخصوص در عصر پیامبر و معصومین(ع) مسجد مرکز فرماندهى سیاسى و نظامى و محل مشورت‌هاى مسلمانان بود.
این کارشناس الهیات عنوان کرد: براى رفتن به جهاد، سربازان اسلامى در مسجد اجتماع مى‌کردند و خبرهاى جنگى در مسجد به پیامبر می‌رسید، و در مسجد بود که پیامبر با هیآت‌هاى نمایندگان سایر اقوام ملاقات مى‌کرد و پیامبر و معصومین(ع) در مسجد قضاوت مى‌کردند.
وی با اشاره به اینکه علاوه بر این، تعلیم، تربیت و آموزش احکام دین در مسجد صورت مى‌گرفت، گفت: قرن‌ها مسجد آموزشگاه مهم مسلمانان و جایگاه فراگیرى علوم و آموزش‌هاى گوناگون است و در مسجد علاوه بر بیان احکام مسائل فقهى و تفسیر قرآن، اصول اعتقادات اسلامى که بعدها به عنوان علم کلام شناخته شد، مورد مذاکره و مباحثه قرار مى‌گرفت و حتى بحث‌هاى ادبى و شعر خوانى هم در مسجد انجام مى‌شد.
کمرنگ شدن جایگاه و کارکردهای فرهنگی مساجد در جامعه کنونی ناشی از تعریف ناقص از مفهوم مسجد و بسترهای اجتماعی آن در جامعه است. بنابراین احیای جایگاه واقعی و کارکردهای فرهنگی اجتماعی مساجد در جامعه نیازمند اصلاحات و اقدامات همه جانبه است.
اولین و مهم ترین اقدام تعریف کارکردها و جایگاه مناسب مسجد در جامعه و اتخاذ راهکارهایی برای حضور همگانی و مشارکت فعال افراد در امور مرتبط با مساجد است.
