ابتر گذاشتن "طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده" توسط مجلس ۶ ساله شد
به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج، جمعیت همواره از مهمترین ارکان جوامع انسانی و شکل‌گیری تمدن‌ها است و جمعیت جوان یکی از مؤلفه‌های رشد و توسعه کشورها محسوب می‌شود؛ به‌عنوان مثال چین و هند دو کشور پر جمعیت دنیا هستند که دو قدرت اقتصادی در جهان محسوب می‌شوند لذا توجه به تحولات جمعیتی اهمیت فراوانی برای سیاستگذاران و مسئولین کشورها دارد.
پویایی و رشد جمعیت، داشتن جمعیت جوان آرمان کشورها است و پیری جمعیت برای همه کشورها نگران‌کننده است، دیدگاه‌ها و سیاست‌های جمعیتی در همه کشورهای دنیا با بررسی و رصد راهبردی ساختار و ترکیب سنی جمعیت هر چندسال مورد بازبینی و اصلاح قرار می‌گیرد.
در ایران از قبل و بعد از انقلاب به سفارش سازمان‌های بین المللی سیاست‌های کنترلی بر جمعیت اعمال شد؛ این سیاست‌ها در آغاز دهه هفتاد شدت گرفت؛ طبق سیاست‌های کنترل جمعیت، ایران باید تا سال 1385 نرخ موالید را به 4 می‌رساند این درحالی بود که نرخ موالید در سال 1371 به 4 رسیده بود یعنی نوزده سال زودتر از زمان برنامه‌ریزی شده ایران به مقاصد خود در اعمال سیاست‌های کنترل جمعیت دست یافته بود و طبیعتاً باید سیاست‌های جدیدی اتخاذ می‌شد.
اما اعمال سیاست‌های کنترل جمعیت به قوت و شدت خود باقی ماند و خسارات و صدمات شدیدی به بافت جمعیتی کشور وارد کرد، هشدارهای کارشناسان نسبت به عواقب کاهش جمعیت کشور موجب شد که در 30 اردیبهشت ماه 93، سیاست‌های کلی جمعیت از سوی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) ابلاغ شود؛ در این سیاست‌ها ضمن تأکید بر نقش بالای مقوله جمعیت بر پیشرفت و اقتدار ملی، از همه دستگاه‌های مرتبط در این زمینه خواسته شده است که اقدامات لازم با دقت، سرعت و قوت صورت گیرد.
با وجود گذشت بیش از پنج سال از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت و اهمیت اجرای این سیاست‌ها، تاکنون عزم جدی برای پیگیری و عمل به این سیاست‌ها وجود نداشته است، «طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده» که به پیشنهاد شورایعالی انقلاب فرهنگی تدوین شده است و می‌تواند از طرح‌های مهم در راستای سیاست‌های جمعیتی کشور باشد از سال 92 تاکنون در مجلس شورای اسلامی متوقف مانده و توجه و اولویتی برای بررسی و تصویب این طرح وجود ندارد.
محمدجواد محمودی درباره وضعیت طرح در مجلس گفته است: «بررسی طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده در مجلس به‌عنوان یک راهبرد ملی مطرح شده که از سال 1390 در کمیسیون‌های مجلس مانده و هنوز تصویب نشده است!»
این امر نشان می‌دهد که موضوع خانواده و جمعیت برای مجلس، فاقد اولویت بوده و بارها این طرح با ورود لوایح و طرح‌های دیگر از دستور کار مجلس خارج شده است! علاوه بر این، دولت به بهانه بار مالی اجرای طرح، یکی از مخالفان اصلی بررسی آن است.
جمشید جعفرپور؛ رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این‌باره می‌گوید: «عمده چالش‌ها درباره این طرح به چالش‌های مالی معطوف می‌شود و برخی می‌گویند این طرح بار مالی دارد و تا زمانی که دولت بار مالی آن را متقبل نشود، مجال و امکان طرح وجود ندارد.»
بی‌توجهی مسئولان و مدیران میانی به سیاست‌های ابلاغی جمعیت در شرایطی است که کشور در آینده‌ای نه‌چندان دور، با مسائلی چون کاهش نرخ جمعیت، پیری جمعیت و پیامدهای ناشی از آن مواجه خواهد بود، بر اساس آمار سرشماری سال 1395 سهم میان‌سالان از کل جمعیت به 44.8 درصد رسیده است همچنین طبق گزارش‌های سازمان ملل (2015) تنها با افزایش محسوس باروری، ایران از خطر سالمندی رهایی پیدا می‌کند در غیر این صورت و با ادامه داشتن وضعیت فعلی، در سال 1430 بیش از یک سوم جمعیت کشور سالخورده خواهد بود!
به‌عبارت‌دیگر به ازای هر دو ایرانی در سن کار، یک نفر در سن بازنشستگی است که این موجب ورشکستگی نظام تأمین اجتماعی، کمبود شدید نیروی کار، کاهش پویایی و انگیزه اجتماعی خواهد شد علاوه بر این افزایش سن ازدواج، تجرد قطعی افراد، ناباروری زوجین، افزایش طلاق و… عوامل تشدیدکننده بحران جمعیت است که رفع آن برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های جدی و دقیق مسئولان را می‌طلبد.
با گذشت 5 سال از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت و وجود آمارهای نگران‌کننده کاهش و پیری جمعیت و بروز علائم بحران جمعیت، آیا وقت آن نرسیده است که نهادها و مسئولان در راستای سیاست‌های افزایش جمعیت گام بردارند؟
خبرنگاران پویا
