مساجد پایگاه فرهنگ و شریعت هستند/ مسجد ستاد مقدسی برای تعلیم و تربیت شایسته است

حجت الاسلام مهدی خزایی در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری بسیج در همدان با اشاره به تبیین حساسیت دوره زمانی حال حاضر اظهار داشت: اسلام مجموعه‏ای از قوانین دریافت شده از مبدأ کمال و مفاهیمی است وحیانی که در قالب الفاظی استوار و متین بر قلب آماده و مهذّب پیامبر اسلام نازل شده است.

وی افزود: این آیین، مجموعه‏ای است واقع‌گرا که با حقایق عینی عالم انطباق دارد، همچون انطباق با فطرت بشری، و انطباق با نیازهای ذاتی، روانی، اخلاقی و اجتماعی انسان.

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان با بیان اینکه یکی از دلایل لغزش بدگمانی به شارع و اتکاء به عقل است، افزود: باید به آیات و روایات به مثابه یک معلم نگاه کنیم بنابراین عقل در حوزه کلیات نه تنها مُدرک است، بلکه می‌تواند منبع و منشأ معرفت نیز باشد، ولی درباره مسائل و احکام جزئی باید از دین تبعیت کند.

وی ادامه داد: چنانچه در مدرکات بین عقل و وحی فاصلی بیان نشده است «وَ قالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کُنَّا فی‏ أَصْحابِ السَّعیرِ»؛  اینکه ما باید عقلانی تصمیم‌گیری کنیم امری مسلم است.

خزائی ابراز داشت: عقل از حجج الهی است و مسلما اگر عقل حکم کند که برای حفظ سلامتی جامعه باید از بروز هر گونه ازدحامی جلوگیری کرد باید به حکم عقل به مثابه حکم الهی نگریست اما در عین حال برخورد عقلانی در قبال چنین وضعیتی تنها منحصر به عقلانیت پزشکی نیست و برای سیاست‌گذاری در قبال این مسئله باید تمام وجوه عقلانی مسئله توسط عقلا و متخصصین رشته‌های مختلف بررسی شود و مرجعیت و مدیریت عقلانی این مسئله منحصر در تخصص پزشکی نیست بلکه آریستوکراسی دینی باید نظر نهایی را ابراز دارد تا تزاحم ادله و انکارنمایی پیش نیاید و از طرفی نگاه اتوکرات در جامعه دینی قابل پذیرش نیست.

وی با بیان اینکه عالمان اصولی ادله احکام شریعت را در چهار امر شامل کتاب، سنّت، اجماع و عقل منحصر دانسته‏اند، گفت: در دیدگاه آنان مراد از دلیل عقلی چیزی است که قیاس و عمل به ظن را شامل نمی‏شود، بلکه عبارت است از «هر قضیه‏ای عقلی که به وسیله آن می‏توان با در نظر داشت اصول کلی کتاب (شریعت) با عقل نظری و عملی به حکم شرعی الهی پی برد» به همین دلیل تخالف با سایر صادرات شرعیه نفی حکم عقلی را در پی دارد .

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان تصریح کرد: عقل درباره سلسله‌ای از احکام و حوزه‌ها رسماً مُخَصِص و مُبَیِن ظواهر است و آن‌ها را در معنا و جایگاه خود قرار می‌دهد، ولی در مورد احکام جزئی و فرعی عقل هیچ نسبتی با دین ندارد، جز اینکه مؤید است؛ مثلاً اینکه نماز صبح دو رکعت و نماز ظهر چهار رکعت خوانده شود یا در حالت غرق شدن چگونه باید نماز خواند، عقل نمی‌تواند در این حوزه ورود کند، چون مصالح و مفاسد جزئی این مسائل را نمی‌فهمد.

وی ادامه داد: عقل مصلحت کلی را می‌فهمد که اطاعت خداوند لازم و واجب است، اما چگونگی اطاعت را خداوند باید بیان کند؛ بنابراین عقل در جزئیات دخالتی ندارد، بلکه تابع است و به انسان می‌گوید که باید طبق دستورات عمل کنی و اگر منظور از دین کلیات باشد، عقل می‌تواند نسبت به ظواهر دین مخصص و مبین باشد.

خزائی با بیان اینکه این سؤال که عقل مقدم بر دین است یا بالعکس، به صورت کلی صحیح نیست، گفت: در مواردی عقل حاکم است و ظواهر دین را تفسیر می‌کند؛ بنابراین مقدم است و از طرف دیگر دین در حوزه عبادیات و احکام جزئیه مقدم بر عقل است، چون اصلاً این‌ها حوزه عقل نیست که بگوییم مقدم یا مؤخر است.

وی عنوان کرد: فقه دانشی اجتهادی برای به دست آوردن احکام درست بر طبق مقصود واضع شریعت (خداوند سبحان) است بر این اساس، فقه معرفتی عقلانی، برای فهم شریعت اسلامی است؛ چنانکه اجتهاد نیز تعبیر دیگری از همان کنکاش عقلانی، برای درک مطلوب است.

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان گفت: فقیهان نیز همین برداشت از فقه را دارند و اغلب آنان در تعریف فقه گفته‌اند «فقه، دانش فهم احکام شرعی فرعی از روی ادله تفصیلی است»؛ فقیه با اجتهاد و مجاهدت عقلانی، وظایف عملی انسان مسلمان را از منابع فقهی که عبارت از قرآن، سنت، اجماع و عقل است، استخراج می‌کند.

وی ابراز داشت: در دین اسلام برخی از مکان‌ها و اعمال جزء شعائر دینی هستند یعنی نماد حیات دین به حساب می‌آیند، به طور مثال کعبه اصلی‌ترین نماد اسلامی است و به همین خاطر در روایات به این مطلب تصریح شده است که نباید خانه خدا هیچگاه از طواف‌کننده خالی باشد و اگر در شرایط و زمانی طواف‌کننده‌ای نباشد از وظایف حکومت اسلامی است که عده‌ای را برای طواف خانه خدا اجیر کند؛ منطق عقلانی حاکم بر مضمون این روایت همان حفظ احترام شعائر و نماد‌های اسلامی است.

خزائی با بیان اینکه در فقه تعطیلی احكام با عنوان حرمت مطرح شده است و حرمت آن عقلی و نقلی است؛ گفت: عقل می‌گوید تعطیل شدن احكام حرام است و عملی كه منجر به تعطیلی احكام شود نیز حرام است و فخر المحققین نخستین فردی است كه این مسأله را مطرح كرده است؛ همچنانكه در باب قضاوت گفته شده است اگر مجتهد جامع الشرایط قضاوت نكند تعطیلی احكام می‌شود و حرمت دارد و یا اگر مجتهدی با این كه فرد دیگری نیست، فتوا ندهد به همین ترتیب است كه جایز نیست.

وی افزود: مرحوم حكیم در مستمسك وقتی بحث از عدالت می‌شود و این سؤال مطرح می‌شود كه برای عدالت آیا مرتبه عالیه از عدالت كه تالی تلو معصوم باشد لازم است یا خیر؟ ایشان می‌گوید فرض كنیم فرد عادلی كه امام جماعت است غیبتی كرد، حال آیا به مجرد وقوع كبیره فرد از عدالت خارج می‌شود؟ برخی از فقها می گویند نه! عدالت از بین نمی‌رود و آنجا اگر آن مسأله را بیان كنیم لازم می‌آید كه احكام تعطیل شده و در نظام اسلامی اختلال ایجاد شود كه جایز نیست.

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان عنوان کرد: یكی از واجبات اقامه دین است كه برهركسی كه متصدی بیان دین و شریعت است اقامه دین واجب است همچنانكه در سوره مبارکه شوری مطرح می‌شود كه پیامبران اولوالعزم یكی از وظایف‌شان اقامه دین بوده است به همین خاطر اقامه دین یكی از وظایف حاكم اسلامی است، ما روایات عجیبی در مورد حج داریم كه به عنوان نمونه اگر حاكم اسلامی متوجه شد عده‌ای مسامحه می‌كنند كه به حج بروند و یا حتی پول ندارند باید از بیت المال آنها را به حج بفرستد كه این مسأله از قاعده لزوم اقامه دین استفاده می‌شود كه در نماز و زكات هم هست ولی شدت اهتمام در مورد حج وارد شده است.

وی اظهار داشت: در برخورد ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا با موضوع بیماری منحوس کرونا چه نگاه بوروکراتیک باشد و چه تئوکراسی یک نتیجه برای ما داشت و آن این بود که روایات فراوانی تحت این سوال مطرح می‌شوند که پس جایگاه این آیات و روایات کجا هستند؟

خزائی در ادامه گفت: امام صادق(ع) می‌فرمایند «ما یَمنَعُ أحَدُکُم إذا دَخَلَ عَلَیهِ غَمٌّ مِن غُمومِ الدُّنیا، أن یَتَوَضَّأَ ثُمَّ یَدخُلَ المَسجِدَ فَیَرکَعَ رَکعَتَینِ یَدعُو اللّهَ فیهِما؟ أما سَمِعتَ اللّهَ تَعالى یَقولُ: وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ؛ آنگاه‌که در مشکلات زندگى، اندوه یکى از شما را فراگیرد، چه چیز مانع از آن است که وضو گرفته و در مسجد، دو رکعت نماز بجاى آورد و در آن خداوند را بخواند؟ آیا سخن خداوند را نشنیده‏اید که مى‏فرماید: و از صبر و نماز، یارى جویید؟»

وی با بیان اینکه از امام صادق(ع) نقل شده است که در زمان پیامبر(ص) بعضی از مردم در نماز خواندن در مسجد کندی و کاهلی می‌نمودند، پیامبر خدا(ص) فرمود: نزدیک است که فرمان دهم تا بر در خانه کسانی که از نماز خواندن در مسجد خودداری می کنند هیزم بریزند و آن را آتش زنند و خانه هایشان بر سرشان بسوزد، گفت: ایشان در حدیث دیگری همین نکته را از امام علی(ع) نقل می فرمایند.

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان ابراز داشت: اگرچه نگاه سدی و ممنوعیت اقامه جای تامل دارد اما موضوع ما رد این روایات صریح با نگاه عقلی است که بالاخره باید همه این روایات را کنار زد و اتکاء به عقل کرد و یا اینکه تحت حمایت شرع به تدبیر عقل پیش رفت نه تعطیلی شرع در پوشش حفظ عقل، همچنین در صورت صدور چنین امری با آنالیز آن لزوم جهان‌شمولی این تصمیم باید دایره همه مفاهیم مادی و مارکسیسم را نیز در بر گیرد زیرا عقل بیشترمیدان دار امور مادی است تا اینکه یکه تاز میدان شرع و ایده آلیسم باشد در حالی که تنها نقطه بسط آن را حریم عبادتگاه برشمرده‌اند در حالی که تفکر ماتریالیسم مانعی برای حضور و حرکت در بطن جامعه ندارد، زیرا تقید به اصل خداباوری نتیجه‌ای جز مقاومت و تلاش ندارد در حالی که آتئیسم به دنبال انزوای دین و زندگی بخشیدن به امور دنیوی است .

وی ادامه داد: به امیرالمؤمنین(ع) خبر رسید که گروهی برای نماز در مسجد حاضر نمی‌شوند؛ آن حضرت برای مردم سخنرانی کرده و در ضمن آن فرمودند گروهی برای نماز خواندن با ما در مساجد حاضر نمی‌شوند، اینان حق ندارند با ما بخورند و بیاشامند و مشورت کنند و با ما ازدواج نمایند و نیز حق ندارند از بیت المال مسلمین استفاده کنند مگر اینکه در نماز جماعت حاضر شوند. نزدیک است اگر آنها از کار خود دست برندارند فرمان دهم خانه‌های آنان را با آتش بسوزانند. آن گاه امام صادق علیه السلام فرمود: مسلمانان از خوردن و ازدواج با آنان خودداری نمودند تا اینکه آنان در نماز جماعت مسلمین حاضر شدند.

خزائی گفت: در این خصوص تصریح صَّلاةَ خوف که در آیه شریفه 102 سوره مبارکه نساء آمده است قابل توجه است همچنین بررسی چرائی اقامه نماز جماعت در غزوات پیامبر(ص)، نبرد امام حسین(ع) و صلاة حضرت علی(ع) می‌تواند راهگشا باشد .

وی تصریح کرد: از طرف دیگر نقش مسجد صرفاً نمازخوانی نیست، هرگز نمی‌توان مسئولیت تربیتی مساجد را نفی کرد، مساجد پایگاه فرهنگ و شریعت هستند، مسجد خانه مردم و مرکز بازخوانی اخبار اهل‌بیت(ع) است، از مسجد است که راه شهادت‌ها باز شده و از مسجد بود که اسلام در جهان طنین‌انداز شد مسجد، ستاد مقدسی برای تعلیم و تربیت شایسته است.

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان عنوان کرد: مسجد، سنگری است برای ترویج اسلام و دفاع از حریم عقیده و ایدئولوژی حق؛ مسجد، آموزشگاهی است برای یادگیری اصول عبودیت و بندگی و مهدی است برای آموزش راه و رسم صحیح زندگی اجتماعی فردی.

وی با بیان اینکه مسجد، دانشگاه انسان‌ساز و بستری است برای تربیت عنصر صالح انسانی، گفت: مسجد، ‌پایگاه یکتاپرستی، و مکانی است برای ایجاد زمینه‌ وحدت و یکپارچگی جامعه‌ موحّد و یکتاپرست؛ مسجد خانه‌ ارشاد و هدایت است و نهاد تحکیم بخش روابط عقیدتی و عاطفی آحاد انسان و سرانجام؛ مسجد، مکانی است برای تمرین و ممارست خلق و خوی و رفتار و کردار پسندیده‌ انسانی و محل مناسبی است برای پیاده کردن و عملی ساختن ارزش‌های والای اخلاقی و رفتاری در ابعاد گوناگون زندگانی و سکّوی پرواز است به ملکوت و جایگاهی است که فیه رجال یحِبّون ان یَتطهّروا؛(در آن مردانی هستند که دوست دارند پاکیزه باشند).

خزائی تصریح کرد: در دهه چهارم انقلاب، اعتقاد همه نظریه‌پردازان این بود که انقلاب در حال پوست‌اندازی است و برای کنترل صحیح این تغییر و تبدل لازم است همه امور معطوف به مساجد شود تا جایی که مسجد محوری به عنوان سرشاخه برنامه‌های اجرائی قرار گرفت اما به یک باره این هیمنه در حال فرو ریختن است زیرا همه دارائی مسلمانان از مساجد بوده است.

وی ابراز داشت: بر اثر غفلت مسلمانان و شیطنت و ترفند دشمنان اسلام، در دهه‌های اخیر وضع مقداری دگرگون شده بود و هم اکنون استکبار جهانی در ستیزی بی‌امان با فرهنگ اصیل اسلامی است؛ آنان وحشت زده و شتابزده با عنوان مبارزه با بنیادگرایی به میدان آمده و دست آموزان داخلی و خارجی خود را برای این پیکار و هجوم فرهنگی بسیج کرده‌اند، این به اصطلاح بنیاد‌گرایی و جهاد و تلاش بر پایه‌ی اصول شناخته شده که جهانخواران و عاملان خود فروخته آنان را سخت عصبانی کرده همان است که از مساجد نشات گرفته است.

مسئول تعلیم و تربیت سازمان بسیج کارمندان استان همدان بیان کرد: سرتوماس آرنولد می‌نویسد مسجد تنها یک عبادتگاه نبوده، بلکه مرکزی برای حیات سیاسی ـ اجتماعی بوده است؛ پیامبر (ص) سفیران را در مسجد به حضور می‌پذیرفت، شؤون دولت را از مسجد اداره می‌کرد و برای مردم در امور سیاسی و دینی از فراز منبر پیام می‌فرستاد.

وی ادامه داد: متاسفانه ‌اندیشه‌ باطل تفکیک دین از سیاست، تصویر واهی جدایی عبادت و بندگی خدا از مسائل معمولی زندگانی، سر آغاز دوره‌ انحطاط در محیط‌ کشور‌های اسلامی، بلکه در سطح جهانی به شمار می‌رود، زیرا در عین حال که مستکبران و جهانخواران عملاً در همه‌ مسائل و شؤون حیات مردم جهان مداخله می‌کنند و در عملکرد ایشان تمام مسائل به یکدیگر مربوط است، بنابراین برای دیگران و به خصوص پیروان صدیق پیامبران و به ویژه برای مسلمانان جهان، چنین حقی را نمی‌شناسند و در نتیجه آشفتگی فرهنگی و هرج و مرج عملی شگفت آوری در دنیا ایجاد کرده‌اند.

خزائی عنوان کرد: نتیجه این تصور که با تعطیلی مساجد همه کارکردهای آن نیز به رخوت برود چه بازتابی خواهد داشت در کوتاه مدت خود را نشان داده است که علماء جامعه‌شناسی به آن اذعان دارند و این موضع حکایت از اتخاذ مسیری خطرناک برای جامعه دینی مسلمین دارد.

وی خاطرنشان کرد: پیش بینی بحران‌های اجتماعی پیش رو و آمارهای افزایش بزه در روزهای اخیر نشان از گسست نقش تربیتی مسجد حتی در میان نمازگزاران داشته است، درست مانند نقش ماه مبارک رمضان در میان سایر ماه‌های سال است و در نهایت پیروزی با جندالله است.

انتهای پیام/