رونق دین با حضور امام جماعتی تمام وقت/ به وقف نامه عمل شده است

قانون تلاش دارد در هر موضوعی مطلب را آن قدر روشن و شفاف کند که جای هیچ شک و شبهه ای پیش نیاید. با وجود این وقتی پای انسان در میان است و موضوع تفسیر به رأی و تأویل، گاهی قانون نیز سردرگم می شود. همین موضوع را درباره وضعیت بسیاری از مساجد کشور مشاهده می کنیم.

به گزارش خبرنگار ما، مساجدی را می توان نام برد که همزمان دو گروه در آن مدیریت می کنند، از یک سو امام جماعت و حامیان وی و از سوی دیگر تولیت و حامیانش.

وجود چنین وضعیتی بارها منشأ اختلاف در مساجد و کاهش جمعیت نمازگزاران آنها شده است. با وجود این مرکز رسیدگی به امور مساجد به عنوان متولی اصلی در عزل و نصب ائمه جماعات و اعضای هیئت امنا همیشه تلاش داشته است تا ضمن اجرای درست و محکم قوانین فضای دوستی، مودت، همدلی و یکپارچگی را در این مساجد ایجاد کند.

مسجد امام حسین (ع) واقع در ورامین، محله امرآباد جزو مساجد نسبتا فعال مرکز رسیدگی به امور مساجد ناحیه شهید مدنی استان تهران است. «غلامرضا صدرایی» را سازنده و متولی این مسجد می دانند که با نیتی پاک و سراسر اخلاص به منظور اشاعه معارف قرآن کریم و اهل بیت عصمت و طهارت (ع) با هزینه شخصی خود و البته همراهی جمعی از خیرین متدین اقدام به تاسیس این مسجد کرده است. 

حاج غلامرضا که به دیار باقی شتافت، فرزندش (محمود صدرایی) تولیت این مسجد را بر عهده گرفت و او بنا بر گفته خودش حدود 15 سال پیش از حجت الاسلام والمسلمین «صفدرعلی محمدی» که مدیر دبستان شهدای مرصاد در ورامین نیز هست، درخواست کرد به عنوان امام جماعت موقت مدیریت مسجد امام حسین (ع) فعالیت خود را آغاز کند.

نکته مهم اینکه طبق وقف نامه مسجد امام حسین (ع) که کپی آن در اختیار خبرگزاری ما نیز قرار گرفت، امام جماعت این مسجد باید سید باشد اما این در حالی است که طبق استفتای برخی از مقلدان از مراجع عظام تقلید این موضوع مورد بررسی قرار گرفت که آیا عمل به این نظر واقع واجب شرعی است یا خیر. مقام معظم رهبری در این باره فرمودند اینکه امام جماعت یک مسجد باید سید باشد، الزام شرعی نمی آورد و فعالیت امام جماعت غیر سید بلا مانع است.

با توجه به اینکه مرکز رسیدگی به امور مساجد در عمل به قوانین و مقررات تابع نظر ولی فقیه زمان است، بنابراین روشن می شود که فعالیت امام جماعت غیر سید در مسجد امام حسین (ع) امرآباد از نظر شرعی بلا اشکال است.

حال این سوال پیش می آید که چرا در حالی که به گفته یکی از کارشناسان در حوزه مساجد ناحیه شهید مدنی که خواست اسمش مطرح نشود، امکان فعالیت امام جماعت سید در مسجد امام حسین (ع) امرآباد وجود داشت، چرا این مهم اتفاق نیفتاد و اکنون چندین سال است روحانی غیر سید در این مسجد امام جماعت است؟ همان طور که در بالا روشن شد، عمل به نظر واقف در مورد فعالیت امام جماعت سید الزام شرعی نمی آورد اما این در حالی است که وقتی می توان از وجود یک روحانی سید استفاده کرد، حتما باید این کار را کرد.

نکته مهم دیگر اینکه مقام معظم رهبری در دیدار با ائمه جماعات مساجد در مرداد ماه 1395 موضوع «مسجد برقرار» را مطرح کردند و طبق نظر کارشناسان منظور مقام معظم رهبری از طرح این موضوع، باز بودن درب مساجد و البته فعال بودن آن در طول روز است.

حال این سوال پیش می آید که وقتی می گوییم یک مسجد باید فعال باشد و در آن به روی مومنان و مومنات باز باشد آیا غیر از این است که مدیر طبیعی آن باید حضوری مستمر در مسجد داشته باشد. اجازه بدهید یک مثال مطرح کنیم، فرض کنید یک موسسه ای فرهنگی تاسیس شود و از آن توقع برود از صبح تا شب به مردم خدمت رسانی کند، آیا اگر موسس آن حضور مستمر و منظم در مسجد نداشته باشد و بیشتر فکر و ذکرش مدیریت موسسه ای دیگر باشد آیا می تواند موسسه اول را به خوبی مدیریت کند. شاید عده ای این موضوع را مطرح کنند که این فرد می تواند جانشینی برای خود در این موسسه تعیین کند که مثلا صبح تا ظهر یا صبح تا عصر مدیریت این موسسه را بر عهده بگیرد. این پاسخ کاملا درست و دقیق است اما اگر چنین جانشینی تعیین شود، آیا می توان توقع داشت مدیری که فکر و ذکرش مدیریت موسسه دیگر است بتواند موسسه ای دیگر را به خوبی مدیریت کند، به طوری که پاسخگوی خوبی برای مخاطبان و مراجعان اش باشد؟

از قرار معلوم حجت الاسلام والمسلمین صفدرعلی محمدی، مدیر دبستان شهدای مرصاد است و به دلیل اهمیت کار در این دبستان، حضورش در مسجد امام حسین (ع) دست کم در نوبت ظهر، چندان پررنگ نیست.

البته موضوع این گزارش بحث درباره افراد نیست بلکه پیگیری مطالبه مقام معظم رهبری درباره تحقق «مسجد برقرار» است.

البته پاسخی تا حدودی قانع کننده در مورد حضور کمرنگ این امام جماعت وجود دارد: به گفته یکی از کارشناسان در حوزه امور مساجد ناحیه شهید مدنی همان طور که در بالا گفته شد خواست نامش مطرح نشود، حقوقی که برخی از ائمه جماعات مساجد این ناحیه (ورامین) پرداخت می شود، بسیار ناچیز و گاهی حدود 200  یا 300 هزار تومان است. پر واضح است که هیچ فردی در وضعیت اقتصادی فعلی جامعه نمی تواند با این حقوق، زندگی خود و خانواده اش را تامین کند، هر فرد دیگری نیز باشد ناگزیر است به کار دیگری نیز اشتغال داشته باشد تا بتواند بدیهی ترین مایحتاج خود و اعضای خانواده اش را تامین کند.

همه اینها درست است، احتمالا مخاطبان خبرگزاری بسیج نیز به ائمه جماعاتی که چنین حقوق ناچیزی دریافت می کنند، حق می دهند که چند شغله باشند. با وجود این چند پرسش بسیار اساسی مطرح می شود: تکلیف تحقق مسجد برقرار و همچنین تکلیف محوریت بخشیدن به مساجد در مدیریت محلات چه می شود؟ همه به خوبی می دانند که امام جماعت مدیر طبیعی و رکن هر مسجدی است. وقتی چنین فردی به هر دلیلی به ویژه دلیل بسیار قانع کننده تامین ساده ترین مایحتاج خود و خانواده اش مجبور است به کار دیگری اشتغال داشته باشد، آیا می تواند مسجدی در تراز اسلامی ایجاد کند؟ تکلیف کارکردهای مساجد به ویژه در حوزه تربیت نسل جوان و نیروهای متدین، بصیر و انقلابی چه می شود.

سخن آخر اینکه، مطمئنا مرکز رسیدگی به امور مساجد از هیچ تلاشی برای احیای تمام کارکردهای مساجد و تقویت نقش مساجد در مدیریت فرهنگی و اجتماعی جامعه فروگذار نمی کند همچنان که تاکنون همین کار را درباره وضعیت مسجد امام حسین (ع) امرآباد انجام داده است. با وجود این طبق گزارش ها، جمعیت نمازگزاران مسجد امام حسین (ع) چندان زیاد نیست و برخی از نمازگزاران درخواست دارند که همه روزه برنامه های فرهنگی و سخنرانی مذهبی پس از اقامه نماز جماعت در این مسجد برگزار شود.