به گزارش خبرگزاری بسیج، پس از حواشی عرضه صندوق قابل معامله دار دوم (ETF)، بورس وارد فاز نزولی شد و قیمت سهام گروه پالایشی به طور متوسط در بازه یک ماه اخیر افت 25 الی 30 درصدی داشت و خریداران را وارد زیان بیش از 30 درصد کرد.
براساس این گزارش پذیره نویسی صندوق پالایشی یکم (دارا دوم) متشکل از سهام پالایشگاه نفت تهران، نفت اصفهان، نفت تبریز و نفت بندرعباس از روز 5 شهریور تا 19 شهریور اجرایی شده و دولت مانند دارا یکم 20 درصد تخفف برای خریداران در نظر گرفت یعنی 80 درصد قیمت پایانی روز سهشنبه 4 شهریور ماه بهعنوان مبنای قیمت اصلی هر واحد این صندوق در نظر گرفته میشود، اما با ریزش قیمت سهام شرکتهای پالایشی تخفیف داده شده کارایی خود را برای جذب خریداران از دست داد.
برخی کارشناسان و فعالان بازار سهام قیمت پالایشیها در بازار را با توجه به سودی که در مجامع تقسیم کردند؛ گران میدانستند. از سوی دیگر با توجه به وضعیت بازار پیش بینی میشد که سرمایه گذاران از صندوق پالایشی یکم مانند دارا یکم استقبال نکنند. (صندوق دارا یکم سودی بیش از 100 درصد نصیب خریداران کرد.)
دولت در اقدامی برای حمایت از پالایشیها و بورس و سودآور کردن صندوق پالایشی یکم دست به یک اقدام حمایتی و رانت زا زد و تخفیف ویژهای برای نرخ خوراک این شرکتها در نظر گرفت. (البته این قیمت باید بررسی شود)
حذف قیمت فوب خلیج فارس از نرخگذاری خوراک پالایشگاهها
بیژن زنگنه وزیر نفت گفته بود: قیمت نفت خام و خوراک پالایشگاهها در گذشته بر اساس قیمت فوب خلیجفارس تعیین میشد که الان قیمتهای فوب خلیج فارس با واقعیت بازار ایران هم خوانی ندارد. نحوه قیمتگذاری نفت خام و خوراک پالایشگاهها منصفانه اصلاح شد.
زنگنه همچنین در حاشیه مراسم امضای قرارداد ۱۳ قرارداد نفتی با شرکتهای ایرانی از مدل جدید نحوه محاسبه قیمت خوراک خبر داد و گفت: قیمت خوراک پتروشیمی را کاهش داده و قیمت خوراک پالایشگاه را اصلاح کردیم که این موضوع باعث بهتر شدن وضعیت این شرکتها در بورس میشود.
بر اساس نامهای که زنگنه به معاون برنامهریزی خود در تاریخ ۲۳ مرداد نوشت آمده است، به استناد جز 1 بند الف ماده «1» قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) در اجرای ماده (5) آئیننامه ماده (1) قانون مذکور و با توجه به شرایط تحریمها، نوسان شدید قیمتها و بهکارگیری روشهای جدید فروش نفت و فرآوردههای نفتی، نحوه محاسبه قیمت خوراک برای پالایشگاههای نفتی، پالایشگاه ستاره خلیجفارس و دو پتروشیمی نوری و بوعلی تغییر کرده است.
بر اساس این روش، دیگر خبری از فوب خلیجفارس در قیمتگذاری خوراک نیست و آنچه از اهمیت بسیاری برخوردار است، میانگین وزنی صادرات نفت در پایان هرماه شمسی است؛ درست برخلاف گذشته که شرکت ملی نفت، بدون توجه به صادرات نفت کشور، بهای خوراک تحویل داده به واحدهای پالایشی را با شاخص نفت دوبی- عمان محاسبه میکرد.
بر این اساس در روش جدید اما قرار است میانگین وزنی صادرات نفت ایران ملاک تعیین قیمت خوراک قرار بگیرد. این بدان معناست که با توجه به تخفیفهایی که شرکت ملی نفت به پالایشگاههای خارجی میدهد، همان قیمت را بهصورت میانگین وزنی برای خوراک پالایشگاه داخلی محاسبه میکند.
گرچه قیمت محاسبهشده برای خوراک پالایشگاهها با توجه به محرمانه بودن قیمت نفت صادراتی در شرایط تحریم، هنوز مشخص نیست اما موضوعی که موجب رضایت پالایشگاهها شده، جذابیت کاهش قیمت خوراک است زیرا در شرایط فعلی، شرکت ملی نفت، محمولههای خود را پایینتر از قیمت رسمی به فروش میرساند.
ناصر عاشوری، دبیر انجمن صنفی صنعت پالایش نفت در این باره گفته است: به دستور وزیر نفت، کلیات این طرح نهایی شده و جزییات آن شامل فرمول قیمت گذاری و محاسبه آن در حال بررسی است. این مصوبه اثر مثبتی بر عملکرد پالایشگاه ها خواهد داشت، زیرا میانگین قیمت محموله های صادراتی کشور به دلیل شرایط تحریم بسیار پایینتر از میانگین قیمت محموله های صادراتی نفت خام منطقه است.
براساس این گزارش، نماد شرکتهای پالایشی در بورس روز گذشته برای شفافیت نرخ خوراک متوقف شد و با نهایی شدن فرمول نرخ خوراک تعدیل سود در گزارش 3 ماهه این شرکتها رخ داد.
مثلا پالایشگاه تبریز که گزارش 3 ماه نخست سال سود 323 ریال اعلام کرده بود در گزارش جدید اصلاحی خود آن را 561 ریال اعلام کرد که علت آن تعدیل تغیر نرخ نفت خام و محصولات است. مهم سود ناخالص پالایشگاه تبریز در گزارش قبل 2685 میلیارد ریال زیان بود که این عدد با تخفیف نرخ خوراک به 335 میلیارد ریال رسید یعنی در واقع تخفیف نرخ خوراک 300 میلیارد تومان در 3 ماهه در این سهم در سود ناخالص موثر بوده است.
سود تعدیل شده پالایشگاه اصفهان هم در 3 ماهه نخست امسال از 315 ریال برای هم سهم به 496 ریال (57 درصد) افزایش یافت. نکته مهم اثر این تخفیف در سود این پالایشگاه در سود ناخالص است که پیش از این زیان 5920 میلیارد ریالی داشت که این عدد به 5637 میلیارد ریال سود رسیده است.
سودسازی بنگاهها با حمایتهای رانتی
بر این اساس پالایشگاههای کشور شامل تهران، اصفهان، تبریز، کرمانشاه، بندرعباس، ستاره خلیج فارس، لاوان، شیراز، آبادان و اراک با تغییراتی در نحوه قیمت گذاری خوراک خود که نفت خام است، مواجه شدند و دولت با تخفیف ویژهای که به این پالایشگاهها داد؛ یک حمایت رانتی از آنها کرد؛ هر چند این حمایت و تخفیف ویژه میتواند در کوتاه مدت روند سودسازی پالایشیها و پتروشیمیها را بهبود ببخشد ولی در بلندمتد اثری نخواهد داشت زیرا بهرهوری در این بنگاهها جایگاهی ندارد. صنایعی که اگر رانتهای دولت نباشد قطعا زیان ده و ورشکسته هستند؛ حالا با این تخفیفها برخی پالایشیها حتی تا 150 میلیون دلار سود به دست میآورند.
/منبع:دانا/