صدور مجازات های جایگزین حبس؛راهی برای تامین امنیت روانی فرزندان متهمین

به گزارش خبرنگار بسیج قزوین، کودکی که هر دو یا حتی یکی از والدینش در زندان به سر می برند، همواره یک احساس حقارت و سرخوردگی را با خود حمل می‌کند که پذیرش اجتماعی، سازگاری و تمامی ابعاد روابط انسانی‌اش را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد.

این شرایط رابطه مستقیمی با عقب ماندن از تحصیل و به تبع آن ناهنجاری در روابط اجتماعی داشته و زمینه ساز بروز جرائم درآینده ی کودک خواهد بود.در واقع شرایط زندگی و روانی کودک دارای والدین یا والد زندانی بنحوی است که می تواند فرد را در شرایط ارتکاب جرم قرار دهد.

تغییر سرپرستی در کودکان یکی دیگر از آثار زندانی شدن والدین بر فرزندان، تغییر در سرپرستی است. با زندانی شدن والدین، احتمال تعویض سرپرست خانواده افزایش می‌یابد.

حجت الاسلام قدرتی مقام ارشد قضائی استان در این رابطه می گوید: در صورتی که مادر زندانی شود، احتمال تغییر سرپرستی(از ناحیه مادر) به مراتب بیشتر از حالتی است که پدر زندانی باشد، زیرا مادران احتمال بیشتری دارد که ازدواج نکنند و فرزندان را نگهداری کنند، ولی برای پدران به دور از همسر، نگهداری فرزندان به ظاهر دشوارتر است و در نتیجه با ازدواج مجدد بچه‌ها رها می‌شوند که سرپرستی به خویشان و اطرافیان یا مراکز بهزیستی واگذار خواهد شد.

رئیس کل دادگستری استان قزوین با بیان اینکه تغییر سرپرست کودک در غالب موارد به نفع او نیست گفت: در حال حاضر نزدیک به 30 نفر طفل دارای والدین یا والد زندانی بدلیل نداشتن سرپرست مناسب، جهت نگهداری به بهزیستی استان سپرده شده و در مراکز نگهداری این سازمان زندگی می نمایند.

وی همچنین به سایر آسیبهای ناشی از زندانی شدن والدین اشاره کرد و بیان داشت: با زندانی شدن پدر، یکی از مهم‌ترین منابع و در برخی موارد تنها منبع درآمد خانواده قطع می‌شود. در چنین شرایطی وابستگی مالی به اطرافیان یا افتادن بار مالی خانواده بر دوش مادر در کنار سایر وظایف نگهداری از کودکان، شرایط تازه و مشکلی را برای کودک فراهم می‌کند که بعضا این کودکان جهت تامین معاش خانواده ناچار به ترک تحصیل و ورود به بازار کار می گردند که با بروز این وضعیت طفلی که توان حفاظت از خود را ندارد ممکن است در معرض مخاطرات اجتماعی فراوانی قرار گیرد.

با وجود شرایط مذکور که تنها بخشی از ناگواریها و مشقات زندگی این قبیل اطفال می باشد، لزوم فرهنگ سازی و ارتقا دانش حقوقی افراد جامعه جهت آشنایی با قوانین و جلوگیری از وقوع جرائم ضروری بنظر می رسد. اما از سویی دیگر نقش دستگاه قضا نیز در کاهش بروز آسیبهای اجتماعی برای کودکان مذکور بسیار تعیین کننده و یاریگر خواهد بود، در راستای سیاست حبس زدایی، آیت الله رئیسی، در اجرای بند ۶۴ سیاست های کلی برنامه ششم توسعه و مقررات قانون آیین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی در زمینه حبس زدایی، «دستور العمل ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان ها» را ابلاغ نموده و در راستای اجرای این دستورالعمل قضات می توانند با اعمال مجازاتهای جایگزین حبس بخصوص برای والدین دارای فرزند خردسال و نوجوان شرایطی را فراهم آورند تا جدایی میان اعضا خانواده صورت نگیرد.

با اعمال این مجازاتها اصل فردی نمودن جرم و مجازات نیز اعمال می گردد چرا که در اصل شخصی بودن مجازات هم این تاکید وجود دارد که نباید بواسطه ارتکاب جرم توسط یکی از اعضا خانواده سایر اعضا از حقوق خود محروم شوند و برچسبی که به پیشانی فرد مجرم می زند را متحمل شوند.

1010/پ30/ب