۲۲ / اسفند / ۱۴۰۳ - 12 March 2025
14:47
۰۹:۴۲

۱۳۹۹/۰۷/۳۰
حماسه ای که در اوراق تاریخ انقلاب اسلامی گم شده است!

از جرقه تا انفجار نور

حماسه خونین ۳۰ مهر سال ۱۳۵۷ نقطه عطفی در تاریخ مبارزات مردم همدان بود و با توجه به حضور گسترده دانش آموزان و دانشجویان در این حماسه، به عنوان خیزش دانش آموزی از آن یاد می شود. حماسه ای که تا اواخر آبان ماه همان سال ادامه داشت و شهرستان همدان و دیگر شهرستان های تابعه استان، درگیر تظاهرات و ضد و خورد با نیروهای سرکوبگر رژیم طاغوت بودند.
به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،- ۳۰ مهر سال ۵۹ با شایع شدن خودکشی دختری دانش آموز به دلیل رفتار غیر انسانی و منافی عفت یکی از ماموران شهربانی همدان به نام سرگرد حسین هاشمی که در طی تظاهرات روزهای قبل، توسط مامورین بازداشت شده بود و آتش سوزی مسجد جامعه کرمان آتش خشم مردم علیه رژیم پهلوی چنان زبانه کشید که دانش آموزان و دانشجویان خشمگین تر از گذشته علیه این رژیم، تظاهرات کردند.

در این روز دانش آموزان دبیرستان دخترانه آذر هنگام خروج از دبیرستان به سر دادن شعار علیه رژیم پرداختند. روزنامه آیندگان در این باره نوشت؛ «همدان دیروز روز پر آشوبی را گذراند و تظاهرات خشونت بار دانش آموزان دبیرستان های این شهر به سرعت گسترش یافت و با تیراندازی ماموران سه نفر شهید و بیش از بیست نفر مجروح شدند. در پی تظاهراتی که در دبیرستان دخترانه پروین اعتصامی به عنوان اعتراض به آتش زدن کتابخانه مسجد جامع کرمان برپا شده بود، برخوردی میان ماموران انتظامی و تظاهر کنندگان در گرفت که به خیابان های شهر کشیده شد، به دنبال آن دانش آموزان دبیرستان های پسرانه پهلوی و ابن سینا در خیابان خواجه نصیرالدین اجتماع کردند و علیه رژیم شعارهایی سر دادند و سپس به سوی میدان مرکزی شهر سرازیر شدند و در مسیر حرکت خود سینماها و چند بانک را به آتش کشیدند.

در خیابان شورین (شهدای فعلی) تعداد زیادی از مردم به تظاهرکنندگان پیوستند و به گفته شاهدان عینی شمار آنها به ده تا پانزده هزار نفر رسید، در این هنگام افراد انتظامی که در پشت بام هتل کاخ و بانک ملی موضع گرفته بودند، به سمت آنها شلیک کردند و آنها را متفرق کردند.
در این درگیری خونین سه نفر کشته و بیش از بیست نفر مجروح شدند. کشته شدگان؛ باقر مصفا، نصرت الله داوری و یک نفر دیگر بودند که بیمارستان اکباتان همدان جواز دفن آنها را صادر کرده است. همچنین در بیمارستان های بوعلی سه نفر، شیر و خورشید یک نفر و اکباتان سیزده نفر تحت عمل جراحی قرار گرفتند که حال برخی از آنها بسیار وخیم است. از کشته شدگان احتمالی و مجروحانی که به بیمارستان ارتش برده شده اند، اطلاعی در دست نیست.

روزنامه ی مذکور در ادامه نوشت: موج اعتصاب و نا آرامی در دبیرستان های همدان به اوج رسید و دانش آموزان کلاس ها را با اعتراض تعطیل کردند و سپس با برپایی تظاهرات به خیابانها ریختند، تظاهرات دانش آموزان دبیرستان علوی به حدی بود که مسؤولان این آموزشگاه اقدام به تعطیلی دبیرستان کردند و سپس دانش آموزان در حالی که شعار می دادند، مسیر خود را تا مسجد جامع ادامه دادند، نا آرامی فوق العاده دبیرستان ابن سینا، رئیس این دبیرستان آقای دانشگر را وادار به استعفاء کرد.

علاوه بر دبیرستان های مذکور هنرجویان هنرستان صنعتی سپهبد زاهدی (دیباج فعلی) دست به تظاهرات گسترده ای زدند، که منجر به درگیری با مامورین شد که گروهی مجروح شدند، تظاهر کنندگان در خیابانهای سپهبد زاهدی، امامزاده عبدالله و باباطاهر به حرکت خود ادامه دادند، که مجددا در خیابان باباطاهر با مامورین شهربانی درگیر شدند که پلیس از گاز اشک آور استفاده کرد و با شلیک گلوله راه آنان را سد نمود.
تظاهرات فرهنگیان، دانشگاهیان و مردم همدان در روز سی ام مهر ماه بی سابقه بود که شهدا و مجروحین زیادی را در پی داشت، شهدا عبارت بودند از؛ یک نفت فروش، یک دارو فروش، یک خراز و یک کماج فروش البته در این درگیری ها یک پلیس کشته و چهار پلیس دیگر مجروح شدند.
در این تظاهرات که تا ساعت ۲ بعد از ظهر صدای شلیک گلوله از گوشه و کنار شهر به گوش می رسید، عده ای از حوزه علمیه آقای آخوند بین تظاهرکنندگان مواد آتش زا توزیع می کردند و گروهی از تظاهر کنندگان که در پشت بام ها کمین کرده بودند به سوی مامورین پلیس شیشه های بنزین و آجر پرتاب می کردند.

خیابان شورین (شهدای فعلی) نیز مرکز تظاهرات خونین همدان بود. بعدازظهر همین روز مجروحین به بیمارستانهای همدان منتقل شدند و مردم برای اهداء خون به مجروحین جلوی بیمارستانهای مذکور صف کشیدند. روزنامه ی کیهان در این باره نوشت: «بعد از ظهر امروز (سی ام مهر) با انتقال مجروحین و شهدا به بیمارستانها، خانواده های مجروحین و مقتولین در مقابل این بیمارستانها اجتماع کرده و مانع دخالت مامورین در امور بیمارستانها شدند. در مقابل در ورودی بیمارستان های بوعلی، اکباتان و پهلوی صف های طویلی تشکیل شده بود که از کودک ۸ ساله تا پیرمرد ۸۰ ساله در آن دیده می شدند. این صف ها برای اهدای خون و نجات جان مجروحان تشکیل شده بود.

ساعت ۹ شب حدود یک هزار نفر از بستگان مقتولان و مجروحان در محوطه بیمارستان اکباتان اجتماع کردند و از مسئولان خواستند پلیس در کار مجروحان که در اطاق عمل یا بخشهای عادی بستری هستند، دخالتی نکنند. دکتر ریاحی، رئیس بیمارستان به آنان قول داد که پلیس در داخل بیمارستان هیچ دخالتی نکند.
همچنین رئیس بیمارستان موافقت کرد که قبل از طلوع آفتاب اجساد قربانیان تظاهرات در اختیار بستگان آنها قرار گیرد. عده زیادی از مجروحان از ترس اینکه به دست پلیس بیفتند، به بیمارستانها مراجعه نکردند و در خانه های خود بستری شدند.
در جریان این تظاهرات طلاب مدرسه ی آخوند و روحانیون نیز فعال بودند. به همین خاطر یکی از روحانیون بنام میرزا بشیر عظیمی از ناحیه پا هدف گلوله قرار گرفت و مجروح شد.

روزنامه کیهان در این زمینه می نویسد: « بعد از ظهر همين روز - ۳۰ مهر- مجروحين به بيمارستان‌هاي همدان منتقل شدند و مردم براي اهداي خون به مجروحين جلوي بيمارستان‌هاي مذکور صف کشيدند. روزنامه کيهان در اين باره نوشت: «بعد از ظهر امروز (سي‌ ام‌ مهر) با انتقال مجروحين و شهدا به بيمارستان‌ها، خانواده‌هاي مجروحين و مقتولين در مقابل اين بيمارستان‌ها اجتماع کرده و مانع دخالت مأمورين در امور بيمارستان‌ها شدند. در مقابل در ورودي اين سه بيمارستان (بوعلي، اکباتان و پهلوي) صف‌هاي طويلي تشکيل شده بود که از کودک ۸ ساله تا پيرمرد ۸۰ ساله در آن ديده مي‌شد. اين صف‌ها براي اهداي خون و نجات جان مجروحان تشکيل شده بود...»


حضور آگاهانه مردم در ساعات اولیه این واقعه باعث شد که مأموران‌ شهرباني سعي کنند پيکر شهدا را بدون اطلاع خانواده‌هاي آنان دفن نمايند تا مشکلي به وجود نيايد! اما با وجود همه کارشکنی های عوامل رژیم پلهوی در دفن بدون مجوز شهدا، صبح روز اول آبان پیکر شهدا در میان تدابیر شدید امنیتی به باغ بهشت جهت دفن منتقل شدند. در این روز تمام مدارس و مراکز آموزش عالی و بازار به عنوان اعتراض به وقایع دیروز تعطیل شد و از سوی دیگر شهر بطور کامل در کنترل نیروهای زرهی و خودروهای ارتش بود، در همین روز اسامی شش نفر از شهدایی که تا آن لحظه اعلام نشده بود، اعلام شد و تعداد مجروحین نیز ۲۸ نفر اعلام شد در حالی که از تعداد و سرنوشت دستگیر شدگان اطلاعی در دست نبود.
مردم از دادستان همدان خواستار معرفی و تعقیب مسببان کشتار اخیر و آزادی دستگیر شدگان شدند. صفی خانی دادستان همدان در اجتماع آنان حاضر شد و اظهار داشت: «نامه ی شدیداللحنی به رئیس شهربانی نوشته ام که ظرف ده روز تمام عاملان و مسببان کشتار را معرفی کند و چنانچه در این زمینه کوتاهی نماید، مسلما تحت تعقیب قرار خواهد گرفت.

تظاهرات دانشجویان و دانش آموزان به همراه مردم علیه رژیم در سی ام مهر ماه که حمله مامورین رژیم به آنان را بدنبال داشت باعث واکنش مجامع و گروه های مختلف کشور شد و آنان به حمایت گسترده از دانشجویان، دانش آموزان و مردم همدان پرداختند در این بین نقش معلم و فرهنگیان، حقوقدانان و قضات و وکلا، روحانیون و علمای عظام از همه پر رنگ تر و مؤثرتر بود.
روحانیون همدان که همیشه نقش مؤثری در هدایت و رهبری مردم داشتند، در قیام سی ام مهر، خود نیز از نیروهای فعال در صحنه بودند و پس از واقعه ی خونین سی مهر با صدور اعلامیه ای ضمن محکوم کردن حملات مامورین شهربانی به دانشجویان، دانش آموزان و مردم همدان، سه روز عزای عمومی اعلام کردند.

اعلام حمایت امام خمینی(ره) از قیام دانش آموزان و دانشجویان همدان، خون تازه ای به رگ های مقاومت و ظلم ستیزی علیه رژیم پهلوی تزریق کرده و مردم را برای ادامه مبارزه مصتعد کرد. امام خمینی(ره) که در آن زمان در فرانسه بودند ، دوّم آبان در جمع ایرانیان و دانشجویان حاضر در ابتدای سخنان خود فرمود: «قبلاً این علت را به مردم می‌دادند که تا هفتم شهدا مهلت باشد تا چهلم مهلت باشد در چهلم باز یک جنایت واقع شود امروز وضع ایران اینطوری شده است که الان که من با شما صحبت می‌کنم در همدان از سه روز پیش تا حالا بین مردم و پلیس درگیری است.» حضرت امام علت درگیری و خونریزی در همدان را چنین تشریح کرد: «مگر همدان چه کرده‌ است. همدان یک کلمه گفته است و دنبالش ریختند و دخترها را گرفتند یکی از دخترها را که خلاف عفت با او کردند هم خود‌کشی کرده... به قول کارتر آزادی خیلی تندی به اینها داده‌اند شاه آزادی تند داده به ملت! آزادی تندش همین است که الان در همدان چه کردند باید ملت زود کلکش را بکند تا فارغ شود از این.»

با این سخنان شوربرانگیز و انقلابی امام خمینی(ره ) دانشجویان برای به نتیجه رساندن قیام دست به اعتصاب غذا زدند و خواستار
۱. عزل استاندار و رئیس شهربانی همدان و حاکمه و مجازات آنان در دادگاه عمومی زیر نظر نمایندگان کانون وکلا؛
۲. تعیین و مجازات فوری عاملین جنایات سی‌ام‌مهر همدان در دادگاه عمومی زیر نظر نمایندگان کانون وکلا؛
۳. رفع فوری اشغال نظامی شهر همدان و دادن تضمین در مورد عدم تکرار آن در آینده؛
۴. آزادی فوری و بدون قید و شرط تمام دستگیرشدگان وقایع اخیر همدان؛
۵. مجازات فوری مرتکبین هتک ناموس به عُنف یکی از دختران دانش‌آموز در شهربانی همدان که منجر به خودکُشی او شده‌است؛
۶. تحویل بدون قید و شرط زخمی‌هایی که در بیمارستان‌های ارتش بستری هستند
۷. تحویل بدون قید و شرط پیکرهای شهدای ۳۰ مهر ماه بدون ممانعت مأموران از اجرای مراسم تدفین و عزاداری.

این قطعنامه در اجتماع حدوداً شش هزار نفری اعتصابیون دانشگاه بوعلی‌سینا؛ بازاریان؛ معلمان و دانشجویان قرائت و به تصویب رسید. در همین زمان کارکنان دانشگاه بوعلی اعلام کردند به عنوان اعتراض به کشتارهای اخیر و همدردی با بازماندگان شهدا دست از کار خواهند کشید.
آن‌ها از بستگان زخمی‌شدگان خواستند که در صورت نیاز به هر گونه کمک به دبیرخانه دانشگاه مراجعه کنند. دانشگاهیان دانشگاه بوعلی‌سینا؛ در ششم آبان با نثار گل به مزار شهدای ۳۰ مهر و برگزاری مراسم شب هفت این شهدا؛ می‌گفتند: «شکستن تحصن به معنای پایان مبارزه دانشگاهیان و دانشجویان نیست، این هفته همبستگی ملی است که توسط سازمان ملّی دانشگاهیان اعلام شده لذا برای اینکه دست ما برای مبارزه بازتر شود و تشکل دادن به این هفته، تحصن خود را شکستیم.»بدین ترتیب دانشگاهیان و دانشجویان یک‌ باردیگر بر تداوم مبارزه و همراهی و همگامی با مردم انقلابی تاکید ورزیدند.
انتهای پیام/*
منبع: طنین یاس

گزارش خطا
ارسال نظرات شما
x

عضو کانال روبیکا ما شوید