جنگلی از جنگل زاگرس در دل کویر یزد

به گزارش خبرگزاری بسیج از یزد، جنگل باغ شادی خاتم از رویشگاه‌های جنگلی ایرانی تورانی و جزو جاذبه‌های زیست محیطی استان یزد است که با توجه به تنوع گیاهی و جانوری بسیار قابل توجه، هر ساله گردشگران زیادی به سوی خود جلب می‌کند.

بخشی از عرصه‌های جنگلی مرز استان‌های یزد و فارس که در جنوبی‌ترین محدوده استان یزد واقع در شهرستان خاتم قرار دارد، از سال ۱۳۸۶ با مساحت ۲۹ هزار و ۳۶۸ هکتار به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.

موقعیت خاص جغرافیایی و شرایط نسبتاً مساعد محیطی در این ناحیه، رویشگاه‌های جنگلی و مرتعی متنوعی از انواع رویش‌های بخش کوهستانی ایران و تورانی را به وجود آورده که تراکم و تنوع این رویش‌ها در آن قابل توجه است.

این منطقه علاوه بر قرار داشتن در منطقه خشک و بیابانی استان یزد به دلیل دارا بودن اکوسیستم‌های جنگلی و وجود گونه‌های خاص، دارای مناظر بدیع و چشم انداز‌های زیباست و هر ساله گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.

مجموعا در منطقه جنگل باغ شادی، هشت تیپ گیاهی با گستره وسیع شامل چهار تیپ جنگلی و چهار تیپ مرتعی مشجر و همچنین دو تیپ گیاهی با وسعت محدود رویش دارند. در ارتفاعات پایین منطقه، تیپ خالص بنه و تیپ خالص بادام کوهی، در ارتفاعات متوسط تیپ مخلوط بنه، بادام و کیکم و در ارتفاعات بالادست تیپ مخلوط بنه و کیکم قابل مشاهده است. البته از سایر گونه‌های گیاهی مهم منطقه می‌توان به گونه‌هایی مانند کلاه میرحسن، چوبک، زیره سیاه، عجوه، چرخه، آفتاب‌پرست، گوش بره و آلوچه وحشی اشاره کرد.

منطقه شکار ممنوع باغ شادی علاوه بر داشتن فون گیاهی متفاوت از سایر مناطق استان، از نظر فون جانوری نیز تفاوت‌های اساسی با سایر اکوسیستم‌های استان دارد به گونه‌ای که فون پستانداران منطقه شامل گونه‌هایی همچون گراز، خرس قهوه‌ای (به صورت مهاجر)، گرگ و کفتار است.

فون پرندگان نیز از گونه‌های دشت‌زی و بیابانی به سمت گونه‌های درختی مانند گنجشک‌سانانی از جمله دم جنبانک ابلق، دم جنبانک خاکستری، بلبل خرما، سنگ چشم بزرگ، دم سرخ معمولی، لیکو، سسک درختی بزرگ، مگس گیر راه راه، چرخ ریسک سرسیاه تغییر کرده است.

گونه‌های متنوعی از درختان و درختچه‌ها مانند بادام کوهی، بنه، کیکم، ارژن، آلوچه وحشی، تنگرس و ده‌ها گونه گیاهی دیگر همراه با مجموعه کم‌نظیری از پرندگان زیبا و رنگارنگ که تعدادی از آن‌ها در طول سال به صورت بومی در این ناحیه زیست می‌کنند و تعدادی نیز به صورت مهاجر مدتی از سال را در این منطقه به سر می‌برند، منطقه باغ شادی را تبدیل به یکی از مناطق شاخص اکوسیستم‌های زاگرس از دیدگاه گردشگری کرده است.

منطقه شکار ممنوع باغ شادی به دلیل وضعیت توپوگرافی و وجود پوشش گیاهی ارزشمند فاقد هر گونه روستا و مزرعه است، اما در حاشیه منطقه و خارج از آن، روستا‌های حسن‌آباد خوانسار، چاه منج، شهریاری و چاه‌های کشاورزی همچون آزادی، ولوو و ... استقرار یافته است.

چرای دام در بعضی از نواحی این منطقه به صورت فصلی وجود دارد که چرای بی‌رویه و دام مازاد بر ظرفیت زیستی در محدوده‌های روستاها، مشکلاتی را برای پوشش گیاهی منطقه به وجود آورده است.

البته لازم به ذکر است که در حال حاضر معدن فعالی در منطقه وجود ندارد و معادن موجود نیز متروکه هستند.