سیل، در کمین قزوین

به گزارش خبرنگار بسیج، قزوین با دشت حاصلخیز و باغستان‌های سنتی از دیرباز مورد توجه شاهان و بزرگان سفر بوده است، با توسعه شهر نشینی تعرض به حریم رودخانه‌ها و تغییر مسیر آنها در طول تاریخ ناگزیر بوده است، رودخانه دلی چای که به دیوانه رود معروف است، با انحراف مسیر آن آرام از شهر ک دانش و ناصرآباد که جز مناطق منفصل شهرقزوین هستند می‌گذرد.

به گزارش بسیج، قزوین شهری با قدمت هزاران ساله با توسعه شهری مشکلات عدیده ای را با تخریب باغستانها و رودخانه ها یدک می کشد، عبور رودخانه باراجین، وشته، دلی چای، در داخل شهر و نواحی منفصل به دلیل تغییر کاربری ها و انحرافات زمینه ساز بروز حوادثی خواهد شد که در سیل شیراز، خوزستان و سیستان، لرستان تجربه شد،باغستانها به عنوان کمر بند سبز و ریه های تنفسی شهر نقش عمده ای را در جلوگیری از جاری شدن سیل به داخل شهر داشتند که امروز بخش عمده آن تخریب شده است.

هشدارهای مکرر برخی اعضای شورای شهر در خصوص سیل احتمالی در آینده سبب شد خبرنگار بسیج در گزارش بسیج از نظر مخاطبان می‌گذرد.

شهرداری در چارچوب طرح آب منطقه ای عمل کند

یدالله ملکی مدیرعامل شرکت آب منطقه قزوین با اشاره به وضعیت رودخانه های قزوین می گوید: در قزوین ما رودخانه باراجین و بازار را داریم که مورد توجه شرکت آب منطقه ای بوده تا بتوانیم با مدیریت درست و طرح های کارشناسی علاوه بر استفاده درست از این منابع خدادادی در مواقع سیل و بارندگی خسارتی متوجه باغات و شهر نشود.

او تصریح کرد:رودخانه باراجین را با عرض ۵۰متر ساماندهی کردم، برخلاف برخی اظهار نظر ها ارنجک یک رودخانه نیست بلکه نهر منشعب شده از رودخانه باراجین می باشد که برای حق آبه باغات مورد استفاده قرار می گیرد، طرحی را در این خصوص فراهم کردیم و شهرداری را مکلف کردیم که در قالب طرح و نقشه مصوب شرکت آب منطقه با هماهنگی شهرداری اجرا شود، ارنجک رودخانه نیست بلکه یک دهانه دارد که نهر منشعب شده را از رودخانه بارجین جدا می کند، این دهانه ۲تا ۳متر بیشتر عرض ندارد و طبق نقشه ساماندهی شده است.

ملکی با اشاره به برخی اظهار نظر ها و رودخانه نامیدند ارنجک گفت: ما در قزوین دو رودخانه داریم که از شهر می گذرد، اگر عرض پنجاه متر رودخانه رعایت شود حق آبه باغات توسط سردهنه ها از طریق نهرها از جمله نهر ارنجک جدا می شود، عملکرد ها در خصوص بستر سازی رودخانه ها اصلا کارشناسی نبوده، با اجرای دیوارکشی به صورت عمودی و کف سازی ها، بوی تعفن و نیاز به لایروبی هر ساله پیدا کردند.

هدف از ساماندهی رودخانه ها با نگاه گردشگری باشد

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای قزوین گفت: خارج از چارچوب نقشه های کارشناسی و مصوب به هیچ نهادی اجازه تعرض به حریم رودخانه ها را نمی دهیم، متولی رودخانه ها ما هستیم و هرگونه تصمیم در چارچوب قانون باید از کانال شرکت آب منطقه ای بگذرد، طرحی که برای رودخانه ها پیاده سازی کردیم به دنبال تبدیل این رودخانه به عنوان یک پایگاه توریستی و دیدنی هستیم، مردم درب خانه هایشان رو به رودخانه باشد و در بسیاری از مسیر می بینیم که درب خانه ها پشت به رودخانه است.

ملکی در پایان گفت: وقتی متولی هستیم بنا بر وظیفه بیشترین احساس تکلیف را برای حفظ و حراست از این منابع خدادادی بر عهده داریم، رودخانه ها باید به عنوان یک مسیر گردشگری زیبا تبدیل شوند و در این خصوص شهرداری هم طبق مصوبات و نقشه های هماهنگ شده با اب منطقه ای عمل می‌کند.

دکتر سیده منیره قوامی رییس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای شهر قزوین با اشاره به وضعیت آبرسانی به باغستان های قزوین می گوید: سيستم آبياري باغات سنتي قزوين منحصر به فرد است و اين ويژگي مهم، وجه تمايز اين ميراث ارزشمند با باغات ديگر كشور است. در هيچ جاي كشور نميتوانيد باغي پيدا كنيد كه دو بار در سال آبياري شود و در تابستان نيازي به آبياري نداشته باشد. لذا حوزه مديريت شهري نسبت به زمان آبياري باغات بايد حساس باشد و به باغداران فشار رواني وارد نكند. مطالبه جدي ديگر باغداران بحث امنيت باغات است كه شايد لازم باشد در مورد همكاري نيروي انتظامي با شهرداري برنامه ريزي بهتري صورت گيرد و همچنين در خصوص حصاركشي پيرامون باغستان زودتر تصميم گيري شود.

او تصریح کرد: تلاش خواهم كرد تا در بودجه سال ١٤٠٠ شهرداري قزوين مطالبات باغداران ديده شود اما مهمتر از تصويب بودجه، پايبندي شهرداري به بودجه تصويب شده توسط شوراي اسلامي شهر است.

قوامی در خصوص پروژه كمربند شرق بیان کرد: در فصل بارندگي كه احتمال طغيان رودخانه بارجين وجود دارد، خطر سيل را بايد جدي گرفت كه متاسفانه علي رغم هشدارهاي مكرري كه در بازديد از اين پروژه و در صحن شورا داده ام پروژه مخصوصا از بند ارنجک به بعد با اشكالات قابل بررسي در حال انجام است. يكي از اشكالات اساسي در اين قسمت از پروژه كاهش عرض رودخانه به ٢ متر مي باشد كه پيش بيني مي شود كشش سيلاب را نخواهد داشت. عمق ٢ متري اين نهر لايروبي آن را با مشكل مواجه مي سازد ضمن اينكه براي باغداران مانند گذشته امكان پاكسازي نهر در صورت مسدود شدن وجود ندارد. كف و ديواره بتني اين نهر با افزايش دادن سرعت آب ضمن اينكه زمان برداشت آب را كاهش مي دهد در صورت بارندگي شديد بدليل غير قابل كنترل بودن سرعت آب، قدرت تخريب سيلاب افزايش مي‌يابد.

همين اتفاق در رودخانه يا به قولي نهر دلي چاي رقم خورده است و در آنجا علاوه بر اشكالات فوق، مسير نهر نيز تعيير كرده است و در صورت وقوع بارش هاي شديد فقط مي توانسم براي ساكنين ناصر آباد كه نزديك اين نهر هستند دعا كنيم.

سیل بزرگترین بلای طبیعی در کمین قزوین

احد چگینی رییس کمیسیون حقوقی شورلی شهر قزوین می گوید: رودخانه ها قرنها و میلیون ها سال است در مسیر خود جاری هستند، برخی موارد دستان بشر با جبر و اجبار مسیر را تغییر داده و با توجه به نفوذ پذیری که یک روند طبیعی بوده رودخانه مسیرش را پیدا می کند و هر مانعی را با سیلاب های خروشان به چالش می کشد، همانند سیل شیراز که علاوه بر خسارت مادی ، خسارت جانی نیز به همراه داشت.

وی دار ادامه با اشاره به وضعیت رودخانه های قزوین گفت: بشر نسبت به طبیعت باید انعطاف پذیر باشد، در قزوین شاهد انحرافاتی در خصوص تغییر مسیر رودخانه ها بودیم، در گذشته های دور پیشگویی بین مردم رایج بوده است که تهران را زلزله و قزوین را سیل نابود می کند، رودخانه دلی چای که ورود آن به شهرک دانش تا خروجی یک کیلومتر بنا به دلایل ثبت تغییر مسیر داده شده است، یک رودخانه غیر قابل پیش بینی بوده که به دیوانه رود یا دلی چلی به زبان ترکی معروف است.

چگینی تصریح کرد: اگر مسیر رودخانه ها به درستی ساماندهی نشود با وضعیت فعلی که یک دیوار بتونی به عرض۲متر و عمق ۴متر که با بارندگی و طغیان آن بخشی از کانال را ماسه و گل و لای پوشانده است و در صورت بارندگی شدید می تواند یک فاجعه برای باغات و منازل مسکونی ایجاد کند.

رییس کمیسیون حقوقی شورای شهر قزوین گفت: رودخانه باراجین که با کمربندی شرق عرض آن بسیار کاهش یافته و خروجی ارنجک در پشت لشکر ۱۶زرهی کاهش یافته است هنگام طغیان رودخانه ها می تواند حادثه ساز شود. مسیر دیگر رودخانه سیلابی وشته بوده که در دهه ۸۰ از کنار نجم آباد عبور می کرده بلوار امام علی و باهنرحدفاصل تقاطع کانال در مسیر این رودخانه ساخته شده است.

تاییدیه آب منطقه ای در برخی پروژه ها وجود ندارد

رئيس كميسيون بهداشت و محيط زيست شوراي شهر قزوين گفت: اگر چه اقدامات انجام شده در ساماندهي رودخانه ها و نهر هاي عبوري از شهر قزوين با صرف هزينه زيادي صورت گرفته اند اما نيازمند بازنگري، مطالعه و اصلاح هستند. هيچ كدام از آن ها پيوست زيست محيطي ندارند و تاييديه كتبي آب منطقه اي در پرونده ي بعضي از اين پروژه ها وجود ندارد. منكر زحمات شهرداري در ساماندهي اين آبراه ها نيستم اما براي پيشگيري از وقوع بحران و رفع سايه تهديد سيل و خسارت هاي ناشي از آن، لازم است ايرادات اصلاح شوند.

کشاورزان توان لایروبی نهر بتونی را ندارند

علی طهماسبی از کشاورزان ناصر آباد می گوید: قبلا در لایروبی و برداشتن موانع خود کشاورزان به نوبت اقدام می کردند، اما در حال حاضر با توجه به بتونی شدن کانال و نهر آب، که عمق ۳و عرض ۲متر دارد دیگر نمی توانیم در لایروبی اقدام کنیم، زیرا تجهیزات کافی و مورد نیاز را در اختیار نداریم.

وی در ادامه افزود: این رودخانه به دلی چای معروف است که ترجمه آن دیوانه رود است، سیلاب این رودخانه را دیدم و می تواند فاجعه رقم بزند،رودخانه ساماندهی نشده است بلکه کانالیزه و هدایت شده ، برخی از کارشناسان بیان می کنند که نهر است، ما که نباید با گذاردن نام نهر و رودخانه خطر را نا دیده بگیریم، اگر شاخه درختی داخل کانال بیفتد ما توانایی برداشتن آن را نداریم، زیرا با ۳متر ارتفاع نمی توانیم وارد کانال شویم، قبلا خود کشاورزان این کار را انجام می‌دادند.

طهماسبی در پایان گفت: در حال حاضر بخشی از نهر ارنجک که به آن کانال می گوییم، با طغیان رودخانه انباشت از شن و ماسه و گل و لای شده است، برای لایروبی اگر اقدام نشود، آب به داخل شهرک دانش و ناصرآباد سرریز می شود، اگر قبل از بارش های پیش بینی نشده اقدام اساسی صورت نگیرد تحمیل هزینه و خسارت دور از ذهن نیست.

1002/ گزارش ویژه