در گفت وگویی تفضیلی با پژوهشگر علوم دینی مطرح شد،
چرا رمضان را ماه خدا می نامند؟
یک پژوهشگر علوم دینی پینشهاد داد: مادران در خانه ایام البیض و شب های لیل القدر را تبدیل به دورهمی های عبادی – خانوادگی کنند.
به گزارشسرویس خبری بسیج جامعه زنان؛ خبرگزاری بسیج: - زهرا تویسرکانی کارشناس ارشد الهیات و پژوهشگر علوم دینی در گفت وگو با خبرنگار طنین یاس درباره ایام البیض گفت: سیزدهم تا پانزدهم هم هر ماه قمری را ایام البیض می گویند. امساک از خوردن و آشامیدن یا به عبارتی روزه داری و شب زنده داری و عبادت در این روزها و شب ها توصیه شده است و در بین ماه های قمری ایام البیض ماه رجب و شعبان و رمضان از اهمیت ویژه تری برخوردار است.
داستان هبوط آدم و ایام البیض
وی با بیان اینکه، وجه تسمیه این روزها به روایتی از هبوط انسان بر روی زمین بر می گردد، افزود: وقتی جبرئیل آدم علیه السلام را بر روی زمین فرود آورد، روی او سیاه شده بود ، فرشتگان با دیدن این هیبت از آدم گریستند و به خدا عرض کردند ، خداوندا مخلوقی که آفریدی و از روح خود در او دمیدی و ما بر او سجده کردیم حال با یک گناه رنگش سفیدش را به سیاه تبدیل فرمودی؟ در این هنگام منادی از آسمان ندا داد: امروز را برای پروردگارت روزه بگیر! آدم آن روز را که مطابق با روز سیزدهم ماه بود روزه گرفت، پس ثلث سیاهی از او زائل گشت. سپس منادی در روز چهاردهم نداء کرد: امروز را برای پروردگارت روزه بگیر. آدم آن روز را هم روزه گرفت و ثلث دیگر از سیاهی زائل گردید. روز پانزدهم باز منادی او را به گرفتن روزه دعوت نمود، وی آن روز را هم روزه گرفت و تمام سیاهی او زائل گردید و به همین خاطر این ایام به ایام البیض می گویند.
این کارشناس مسائل مذهبی گفت: برخی نیز وجه تسمیه این روزها را به میزان نور ماه در شب منسوب می کنند. عرب رسم داشت که ایام ماه ها را بر اساس میزان روشنایی ماه نام گذاری کند و چون در این روزها یعنی سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه نور ماه بیشتر از سایر روزهاست آن را ایام البیض نامیدند در این نوع تفسیر نام کامل ایام البیض « «اَیامُ لَیالِی البیض» است که در کوتاه کردن نام آن را ایام البیض می نامند.
چرا ماه رمضان را ماه خدا می نامند؟
تویسرکانی در ادامه با اشاره به فضیلت ایام البیض در ماه مبارک رمضان گفت: ماه رمضان را ماه خدا می نامند از این رو که فضیلت ماه رمضان از ماه های دیگر بیشتر است و روزهایش ویژگی خاص تری دارند از آنجا که ماه رمضان، ماه جاری شدن برکات و خیرات الهی به سوی بندگان خویش است و از طرفی ماه توبه و بازگشتن و قبولی آن در درگاه خداوند و ماه نزول قرآن کریم برای هدایت و راهنمایی بشر و نیز ماه نزول سایر کتابهای آسمانی می‌باشد، بر تمام ماههای دیگر قمری شرافت و فضیلت دارد و به همین جهت، خداوند تبارک و تعالی این ماه را مختص به خودش میداند.
ماهی که سرنوشت انسان در آن رقم می خورد
وی افزود : بر اساس برخی روایات اسلامی، خداوند تبارک و تعالی، سرنوشت انسانها را در ماه رمضان و شب قدر که یکی از شبهای آن است، رقم میزند و فرشتگان در آن شب که از هزار شب و ماه برتر است، برای تقدیر و تعیین سرنوشت انسانها و آوردن خیر و برکات و تدبیر امور به زمین میآیند.
این کارشناس مسائل مذهبی گفت: قرآن کریم، ماه رمضان را، ماه روزهداری و تهذیب و خودسازی میداند و پیامبر اکرم(ص) در خطبهای معروف به خطبه شعبانیه فرمود:«ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد. ماهی که نزد خدا از همة ماهها برتر و روزهایش بر همه روزها و شبهایش بر تمام شبها و ساعاتش بر همه ساعات افضل است. ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت شده، مورد لطف او قرار گرفتهاید و...»
۵ویژگی منحصر به فرد ماه رمضان
این پژوهشگر علوم دینی در ادامه ۵ ویژگی های منحصر به فرد ماه مبارک رمضان را اینگونه بر شمرد: از شب اول ماه رمضان درهای بهشت باز می‌شوند و تا شب آخر بسته نمی‌شوند. از ابتدا تا انتهای ماه رمضان، درهای جهنم بسته می‌شوند. شیاطین در بند و زنجیر می‌شوند تا نتوانند روزه بندگان را خراب کنند. ماه رمضان، ماهی است که اولش رحمت است و وسطش آمرزش گناهان و آخرش آزادی از آتش جهنم؛ یعنی ما با رحمت الهی به میهمانی دعوت می‌شویم و آمرزیده می‌شویم و در پایان میهمانی به عنوان جایزه و هدیه یادگار میهمانی، از آتش جهنم آزاد می‌شویم. شب قدر در این ماه است که ارزش آن از هزار ماه بیشتر است و عبادت در آن، نتایج بسیاری دارد و سرنوشت یک سال بندگان در آن تعیین می‌گردد.
ایام البیض بعد از لیالی قدر، باشکوه ترین روزهای رمضانی با اعمالی خاص و اجری منحصر به فرد
تویسرکانی با بیان اینکه تمام روزها و ساعات ماه مبارک رمضان با سایر ماه ها متفاوت است گفت، ایام البیض این ماه نیز شأن و مرتبتی متفاوت نسبت به ایام البیض سایر ماه ها دارد و توصیه های فراوانی برای انجام اعمال این روزها به روزه داران شده است.
وی ادامه داد: در این روزها علاوه بر ادای عبادات مرسوم ماه مبارک رمضان مثل روزه داری، قرأت قرآن، تفکر و تعبد.. اعمال خاصی نیز در نظر گرفته شده است مثل خواندن دعای مجیر در سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه رمضان، غسل کردن .
این کارشناس مسائل مذهبی با اشاره به اینکه سیزدهم رمضان اولین شب از ایام البیض است، گفت: برای این روز ۱. غسل ۲. چهار رکعت نماز (هر دو رکعت یک سلام) که در هر رکعت سوره حمد و سپس ۲۵ مرتبه سوره توحید ۳. دو رکعت نماز که در شب سیزدهم ماه رجب و شعبان نیز خوانده می‌شود; در هر رکعت، بعد از سوره حمد سوره‌های یس، ملک، و توحید خوانده شود. در شب چهاردهم نیز این نماز به چهار رکعت در دو سلام خوانده می‌شود و ۴. قرائت دعای «مجیر» توصیه شده است.
دعای مجیر ، دعایی برای کمال انسان
این پژوهشگر علوم دینی در خصوص فضیلت دعای مجیر اظهار داشت: بنابر قول آیت الله مجتهدی تهرانی، مضامین دعای مجیر انسان را به کمال می‌رساند. فکر نکنیم که دعا خواندن فقط برای ثواب است؛ دعا برای کمال انسان است.
دعای مجیر ۸۸ بند دارد که در هر بند خداوند با ذکر دو نام مثل «سُبْحَانَک یا دَائِمُ تَعَالَیتَ یا قَائِمُ» تنزیه می‌شود و در پایان هر بند عبارت «أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ یا مُجِیرُ» (ما را از آتش پناه ده‌ای پناه‌دهنده) آمده است و این دعا با عبارت «سُبْحَانَک یا ذَا الْعِزِّ وَ الْجَمَالِ تَبَارَکتَ یا ذَا الْجَبَرُوتِ وَ الْجَلالِ سُبْحَانَک لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّینَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کذَلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ» پایان می‌یابد.
تویسرکانی به دومین شب از ایام البیض ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: چهاردهم دومین شب از ایام البیض است که در این شب نیز همان نمازی که در شب سیزدهم آمده بود خوانده می‌شود، اما به صورت چهار رکعت با دو سلام، در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره‌های «یس» و «تبارک الّذي بیده الملک» و «قل هو اللّه احد» قرائت می شود. در این شب همانند دو شب دیگر ایام البیض، خواندن دعای مجیر سفارش شده است.
وی شب پانزدهم رمضان را آخرین شب از ایام البیض نام برد و با اشاره به اینکه این شب میلاد با سعادت امام حسن علیه السلام نیز واقع شده است آن را متبرک ترین و ویژه ترین ایام البیض رمضان المبارک دانست و گفت: ۱. غسل کردن، ۲ـ انجام شش رکعت نماز (هر دو رکعت به يک سلام) که در هر رکعت، سوره هاي حمد و يس و ملک و توحيد قرائت شود. ۳ـ صد رکعت نماز، که در هر رکعت بعد از حمد، ده مرتبه سوره «قل هو اللّه احد» را بخواند. از حضرت اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) از رسول خدا(صلي الله عليه وآله) روايت شده است که هر کس اين عمل را بجا آورد خداوند ده فرشته را به سوي او بفرستد تا دشمنان را از او دفع کنند و سي فرشته را به هنگام مرگ نزد او بفرستد تا بهشت را به وي بشارت دهند و سي فرشته ديگر، تا او را از آتش دوزخ ايمن دارند. ۴ـ قرائت زيارت امام حسين(عليه السلام) توصیه شده است.
ایام البیض و لیالی قدر را به دورهمی های عبادی - خانوادگی تبدیل کنیم
این کارشناس مسائل مذهبی در پایان گفت وگو با بیان اینکه دو سالی است ماه مبارک رمضان به خاطر شیوع کرونا حال و هوایی دیگر دارد و عموما اعمال جمعی و گروهی به فردی یا خانوادگی تبدیل شده است، گفت: ایام البیض بهترین فرصت است تا خانواده ها با فراهم کردن ساعتی برای عبادت چند نفره و خانوادگی بتوانند حال و هوای رمضان المبارک را آنطور که در سال های پیش قابل تجربه بود برای فرزندان شان به وجود بیاورند و طعم خوشایند عبادت در کنار پدر و مادر ، خواهر و برادر را به ذائقه کودکان ، نوجوانان بچشانند.
وی تأکید کرد، حتی می شود شرایطی را در خانه مهیا کرد که کودکان همان فضایی را که در بیرون از منزل برای عبادت در مساجد یا تکایای محل سال های قبل تجربه کرده و خاطرات خوشی داشته اند را بازسازی کرد تا شهد شیرین عبادت بر کام دلشان بنشیند.
تویسرکانی پیشنهاد داد، مادران در خانه ایام البیض و شب های لیل القدر را تبدیل به دورهمی های عبادی – خانوادگی کنند و با قرارهای معنوی در ساعات مشخص برای قرائت قرآن، ادعیه و حتی انجام بازی های دینی مثل پرسش و پاسخ های احکام اسلامی و تهیه جوایز ماه رمضانی بیاد ماندنی برای فرزندان شان خلق کنند و در این مهمانی خدا فراموش نکنند که کودکان و نوجوانان مهمانان ویژه هست و با بر پایی سفره های زیبای سحری و افطاری به بهترین صورت ممکن از بی آلایش ترین و کم گناه ترین بندگان خدا پذیرایی داشته باشند.
گفت وگو: روژان زندیه
داستان هبوط آدم و ایام البیض
وی با بیان اینکه، وجه تسمیه این روزها به روایتی از هبوط انسان بر روی زمین بر می گردد، افزود: وقتی جبرئیل آدم علیه السلام را بر روی زمین فرود آورد، روی او سیاه شده بود ، فرشتگان با دیدن این هیبت از آدم گریستند و به خدا عرض کردند ، خداوندا مخلوقی که آفریدی و از روح خود در او دمیدی و ما بر او سجده کردیم حال با یک گناه رنگش سفیدش را به سیاه تبدیل فرمودی؟ در این هنگام منادی از آسمان ندا داد: امروز را برای پروردگارت روزه بگیر! آدم آن روز را که مطابق با روز سیزدهم ماه بود روزه گرفت، پس ثلث سیاهی از او زائل گشت. سپس منادی در روز چهاردهم نداء کرد: امروز را برای پروردگارت روزه بگیر. آدم آن روز را هم روزه گرفت و ثلث دیگر از سیاهی زائل گردید. روز پانزدهم باز منادی او را به گرفتن روزه دعوت نمود، وی آن روز را هم روزه گرفت و تمام سیاهی او زائل گردید و به همین خاطر این ایام به ایام البیض می گویند.
این کارشناس مسائل مذهبی گفت: برخی نیز وجه تسمیه این روزها را به میزان نور ماه در شب منسوب می کنند. عرب رسم داشت که ایام ماه ها را بر اساس میزان روشنایی ماه نام گذاری کند و چون در این روزها یعنی سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه نور ماه بیشتر از سایر روزهاست آن را ایام البیض نامیدند در این نوع تفسیر نام کامل ایام البیض « «اَیامُ لَیالِی البیض» است که در کوتاه کردن نام آن را ایام البیض می نامند.
چرا ماه رمضان را ماه خدا می نامند؟
تویسرکانی در ادامه با اشاره به فضیلت ایام البیض در ماه مبارک رمضان گفت: ماه رمضان را ماه خدا می نامند از این رو که فضیلت ماه رمضان از ماه های دیگر بیشتر است و روزهایش ویژگی خاص تری دارند از آنجا که ماه رمضان، ماه جاری شدن برکات و خیرات الهی به سوی بندگان خویش است و از طرفی ماه توبه و بازگشتن و قبولی آن در درگاه خداوند و ماه نزول قرآن کریم برای هدایت و راهنمایی بشر و نیز ماه نزول سایر کتابهای آسمانی می‌باشد، بر تمام ماههای دیگر قمری شرافت و فضیلت دارد و به همین جهت، خداوند تبارک و تعالی این ماه را مختص به خودش میداند.
ماهی که سرنوشت انسان در آن رقم می خورد
وی افزود : بر اساس برخی روایات اسلامی، خداوند تبارک و تعالی، سرنوشت انسانها را در ماه رمضان و شب قدر که یکی از شبهای آن است، رقم میزند و فرشتگان در آن شب که از هزار شب و ماه برتر است، برای تقدیر و تعیین سرنوشت انسانها و آوردن خیر و برکات و تدبیر امور به زمین میآیند.
این کارشناس مسائل مذهبی گفت: قرآن کریم، ماه رمضان را، ماه روزهداری و تهذیب و خودسازی میداند و پیامبر اکرم(ص) در خطبهای معروف به خطبه شعبانیه فرمود:«ای مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد. ماهی که نزد خدا از همة ماهها برتر و روزهایش بر همه روزها و شبهایش بر تمام شبها و ساعاتش بر همه ساعات افضل است. ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت شده، مورد لطف او قرار گرفتهاید و...»
۵ویژگی منحصر به فرد ماه رمضان
این پژوهشگر علوم دینی در ادامه ۵ ویژگی های منحصر به فرد ماه مبارک رمضان را اینگونه بر شمرد: از شب اول ماه رمضان درهای بهشت باز می‌شوند و تا شب آخر بسته نمی‌شوند. از ابتدا تا انتهای ماه رمضان، درهای جهنم بسته می‌شوند. شیاطین در بند و زنجیر می‌شوند تا نتوانند روزه بندگان را خراب کنند. ماه رمضان، ماهی است که اولش رحمت است و وسطش آمرزش گناهان و آخرش آزادی از آتش جهنم؛ یعنی ما با رحمت الهی به میهمانی دعوت می‌شویم و آمرزیده می‌شویم و در پایان میهمانی به عنوان جایزه و هدیه یادگار میهمانی، از آتش جهنم آزاد می‌شویم. شب قدر در این ماه است که ارزش آن از هزار ماه بیشتر است و عبادت در آن، نتایج بسیاری دارد و سرنوشت یک سال بندگان در آن تعیین می‌گردد.
ایام البیض بعد از لیالی قدر، باشکوه ترین روزهای رمضانی با اعمالی خاص و اجری منحصر به فرد
تویسرکانی با بیان اینکه تمام روزها و ساعات ماه مبارک رمضان با سایر ماه ها متفاوت است گفت، ایام البیض این ماه نیز شأن و مرتبتی متفاوت نسبت به ایام البیض سایر ماه ها دارد و توصیه های فراوانی برای انجام اعمال این روزها به روزه داران شده است.
وی ادامه داد: در این روزها علاوه بر ادای عبادات مرسوم ماه مبارک رمضان مثل روزه داری، قرأت قرآن، تفکر و تعبد.. اعمال خاصی نیز در نظر گرفته شده است مثل خواندن دعای مجیر در سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه رمضان، غسل کردن .
این کارشناس مسائل مذهبی با اشاره به اینکه سیزدهم رمضان اولین شب از ایام البیض است، گفت: برای این روز ۱. غسل ۲. چهار رکعت نماز (هر دو رکعت یک سلام) که در هر رکعت سوره حمد و سپس ۲۵ مرتبه سوره توحید ۳. دو رکعت نماز که در شب سیزدهم ماه رجب و شعبان نیز خوانده می‌شود; در هر رکعت، بعد از سوره حمد سوره‌های یس، ملک، و توحید خوانده شود. در شب چهاردهم نیز این نماز به چهار رکعت در دو سلام خوانده می‌شود و ۴. قرائت دعای «مجیر» توصیه شده است.
دعای مجیر ، دعایی برای کمال انسان
این پژوهشگر علوم دینی در خصوص فضیلت دعای مجیر اظهار داشت: بنابر قول آیت الله مجتهدی تهرانی، مضامین دعای مجیر انسان را به کمال می‌رساند. فکر نکنیم که دعا خواندن فقط برای ثواب است؛ دعا برای کمال انسان است.
دعای مجیر ۸۸ بند دارد که در هر بند خداوند با ذکر دو نام مثل «سُبْحَانَک یا دَائِمُ تَعَالَیتَ یا قَائِمُ» تنزیه می‌شود و در پایان هر بند عبارت «أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ یا مُجِیرُ» (ما را از آتش پناه ده‌ای پناه‌دهنده) آمده است و این دعا با عبارت «سُبْحَانَک یا ذَا الْعِزِّ وَ الْجَمَالِ تَبَارَکتَ یا ذَا الْجَبَرُوتِ وَ الْجَلالِ سُبْحَانَک لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّینَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کذَلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَیدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیلُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِی الْعَظِیمِ» پایان می‌یابد.
تویسرکانی به دومین شب از ایام البیض ماه مبارک رمضان اشاره کرد و گفت: چهاردهم دومین شب از ایام البیض است که در این شب نیز همان نمازی که در شب سیزدهم آمده بود خوانده می‌شود، اما به صورت چهار رکعت با دو سلام، در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره‌های «یس» و «تبارک الّذي بیده الملک» و «قل هو اللّه احد» قرائت می شود. در این شب همانند دو شب دیگر ایام البیض، خواندن دعای مجیر سفارش شده است.
وی شب پانزدهم رمضان را آخرین شب از ایام البیض نام برد و با اشاره به اینکه این شب میلاد با سعادت امام حسن علیه السلام نیز واقع شده است آن را متبرک ترین و ویژه ترین ایام البیض رمضان المبارک دانست و گفت: ۱. غسل کردن، ۲ـ انجام شش رکعت نماز (هر دو رکعت به يک سلام) که در هر رکعت، سوره هاي حمد و يس و ملک و توحيد قرائت شود. ۳ـ صد رکعت نماز، که در هر رکعت بعد از حمد، ده مرتبه سوره «قل هو اللّه احد» را بخواند. از حضرت اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) از رسول خدا(صلي الله عليه وآله) روايت شده است که هر کس اين عمل را بجا آورد خداوند ده فرشته را به سوي او بفرستد تا دشمنان را از او دفع کنند و سي فرشته را به هنگام مرگ نزد او بفرستد تا بهشت را به وي بشارت دهند و سي فرشته ديگر، تا او را از آتش دوزخ ايمن دارند. ۴ـ قرائت زيارت امام حسين(عليه السلام) توصیه شده است.
ایام البیض و لیالی قدر را به دورهمی های عبادی - خانوادگی تبدیل کنیم
این کارشناس مسائل مذهبی در پایان گفت وگو با بیان اینکه دو سالی است ماه مبارک رمضان به خاطر شیوع کرونا حال و هوایی دیگر دارد و عموما اعمال جمعی و گروهی به فردی یا خانوادگی تبدیل شده است، گفت: ایام البیض بهترین فرصت است تا خانواده ها با فراهم کردن ساعتی برای عبادت چند نفره و خانوادگی بتوانند حال و هوای رمضان المبارک را آنطور که در سال های پیش قابل تجربه بود برای فرزندان شان به وجود بیاورند و طعم خوشایند عبادت در کنار پدر و مادر ، خواهر و برادر را به ذائقه کودکان ، نوجوانان بچشانند.
وی تأکید کرد، حتی می شود شرایطی را در خانه مهیا کرد که کودکان همان فضایی را که در بیرون از منزل برای عبادت در مساجد یا تکایای محل سال های قبل تجربه کرده و خاطرات خوشی داشته اند را بازسازی کرد تا شهد شیرین عبادت بر کام دلشان بنشیند.
تویسرکانی پیشنهاد داد، مادران در خانه ایام البیض و شب های لیل القدر را تبدیل به دورهمی های عبادی – خانوادگی کنند و با قرارهای معنوی در ساعات مشخص برای قرائت قرآن، ادعیه و حتی انجام بازی های دینی مثل پرسش و پاسخ های احکام اسلامی و تهیه جوایز ماه رمضانی بیاد ماندنی برای فرزندان شان خلق کنند و در این مهمانی خدا فراموش نکنند که کودکان و نوجوانان مهمانان ویژه هست و با بر پایی سفره های زیبای سحری و افطاری به بهترین صورت ممکن از بی آلایش ترین و کم گناه ترین بندگان خدا پذیرایی داشته باشند.
گفت وگو: روژان زندیه
منبع: طنین یاس
ارسال نظرات شما
یادداشت
