مردم برای انتخاب ارزیابی کنند؛ مهمترین اولویت‌های نظام سلامت در دولت آینده

بسمه تعالی بیانیه تبیینی در خصوص نظام سالمت دولت آینده نظام سالمت از جمله مهمترین امور موثر بر رفاه و پیشرفت کشورها محسوب میشود. بهطوریکه یکی از اجزای اصلی محاسبه شاخص توسعهیافتگی کشورها، سطح سالمت است. برای داشتن سطحی متعالی از سالمت در جامعه بایستی متولیان شایستهای انتخاب شوند و برنامههایی اولویتبندی شده برای این امر وجود داشتهباشد. از این روی انتخابات مجالی برای انتخاب مردم و ادارهی آینده کشور در حیطه سالمت در کنار سایر امور است که بایستی مورد توجه آحاد ملت ایران قرارگیرد. بسیج دانشجویی مراکز علوم پزشکی بر اساس رسالت خود مبنی بر نقشآفرینی تخصصی و آگاهی بخشی به جامعه بر خود الزم میداند تا به نمایندگی از مردم و دانشجویان با نگاهی نخبگانی در مسائل نظام سالمت در دولت آینده مواردی را مطرح نماید. ابتدا نکاتی چند در خصوص یکی از مهمترین ارکان تصمیمگیری نظام سالمت یعنی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ویژگیهای وزیر بهداشت مطلوب و معاونین ایشان پرداخته خواهدشد: 1 .نداشتن تعارض منافع: در شرایطی که وزیر بهداشت یا معاونین ایشان خود ذینفع بخش خصوصی باشند )اعم از مطبداری، سهامداری، واردات دارو و تجهیزات پزشکی و ...( امکان اتخاذ تصمیمات ناصواب و یا کوتاهی در اجرای امور ایجاد خواهدشد. اهمیت این موضوع به گونهای است که بدون توجه به آن، ایجاد تحول مثبت در نظام سالمت بسیار سخت و تقریباً دستنایافتی خواهدشد. 2 .نداشتن رویهی صنفگرایی: از جمله شئون ایجاد تعارض منافع میتوان به مدیریت بخشهای کلیدی نظام سالمت توسط پزشکان فعال در سازمان نظام پزشکی و انجمنهای پزشکی اشاره نمود که بایستی بهطور جد از آن حذرکرد. 3 .برخورداری از دانش و تجربهی کافی مدیریتی: امر مدیریت و اجرا در نظام سالمت نیازمند دانش و تجربه کافی است. افراد به صرف شهرت در درمانگری و رشتهی تخصصی، لزوماً مدیران توانمندی نیستند. لذا وزیر مطلوب بهداشت و معاونین ایشان بایستی بیشتر از آنکه به نوع تخصص پزشکی شناخته شوند، به سابقهی مدیریتی و توان مطلوب اجراییشان شهره باشند. 4 .تحولخواهی و جوانگرایی: تغییر و تحول و روزآمدی الزمهی حیات یک دستگاه پویاست. خصوصاً آنجا که آن دستگاه دارای ضعفهای بنیادینی باشد. این تحول نیازمند صرف نیرو، انگیزه و ایدههای نو است که همگی از خصوصیات جوانی میباشد. 5 .داشتن برنامهی کارا برای اجرای اسناد باالدستی: در نظام سالمت اسناد باالدستی کارشناسی شده و قوانین بسیاری وجود دارد که مغفول مانده یا به درستی اجرا نشدهاست. در صورت اجرای این اسناد بسیاری از مشکالت نظام سالمت مرتفع گردیده و منافع زیادی برای مردم حاصل میشود. از جمله این اسناد باالدستی میتوان به اجرای پرونده و نسخه الکترونیک سالمت، ساماندهی و توسعه طب سنتی ایرانی، تفکیک وظایف تجمیع شده در وزارت بهداشت، تکمیل برنامههای پزشک خانواده و نظام ارجاع و غیره اشاره نمود. لذا وزیر مطلوب بهداشت و معاونین ایشان باید برنامه منسجم و عملیاتی برای اجرای اسناد باالدستی نظام سالمت داشتهباشند. اجرای این اسناد عالوه بر تقویت حرکت وزارت بهداشت بر محور راهبردهای کالن کشور، از خلق ایدههای غیرکارشناسی خلقالساعه و غیرعملیاتی که هزینههای زیادی را نیز به کشور تحمیل مینمایند، جلوگیری میکند. با عنایت به لزوم اولویتبندی برنامهها و رعایت تقدم بهداشت و حفظ سالمتی بر درمان، در ادامه به اهم برنامههای ضروری نظام سالمت کشورمان اجماالً اشاره خواهندشد: 6 .تکمیل نظام سالمت الکترونیک: نظام سالمت الکترونیک در راستای ارتقای شفافیت، تصمیمگیری حرفهای و بالینی و افزایش بهرهوری در نظام سالمت مورد تأکیداست. از جمله زیربرنامههای اصلی آن میتوان به پرونده الکترونیک سالمت، نسخه الکترونیک و سامانه رهگیری و کنترل اصالت دارو )تیتک( اشاره نمود. 7 .اصالح نظام ارجاع و پزشک خانواده: همواره گفته میشود که پیشگیری بر درمان مقدم است. در نظام سالمت نیز برای اجرای این مهم بایستی سازوکار مناسبی پیشبینی شود. کشورهای توسعه یافته در حال حاضر بخش قابل توجهی از بار خدمات بهداشتی درمانی خود را از طریق پزشک خانواده دنبال میکنند. بهطوریکه انگیزهی پزشکان در این سیستم ارتقای پیشگیری و کاهش درمان خواهدبود چراکه درآمد پزشک، فارغ از حجم بیماریهای یک بیمار خواهدبود. اما جهت تکمیل آن بایستی از طریق نظام ارجاع، ارتباط بین این سطح با سطوح تخصصی ایجاد شود تا امور درمانی نیز در یک مسیر مناسب پیگیری شوند. 8 .تأمین و توزیع نیروی انسانی در نظام سالمت: توزیع نامتناسب نیروی انسانی در سطح کشور یکی از مشکالت اصلی نظام سالمت است. بهطوریکه در برخی از شهرستانهای کشور موضوع دسترسی به پزشک به عنوان محور ارائه خدمات درمانی جزء معضالت اصلی مردم است. به طور مثال براساس مطالعات موجود، سرانه پزشک در ایران در بین 25 کشور منطقه رتبه 20 را به خود اختصاص داده است که بیانگر سرانه پایین پزشک به ازای جمعیت است. جهت اصالح این مسأله ضمن برنامهریزی عملیاتی جهت توزیع مناسب نیروی انسانی نظام سالمت در کشور بایستی با ایجاد زیرساختهای الزم، ظرفیت تأمین و تربیت نیروی انسانی در نظام سالمت افزایش یابد. 9 .افزایش جمعیت: یکی از بحرانیترین و حیاتیترین معضالت حال حاضر کشور مسألهی کمبود شدید رشد جمعیت است. در دههی پیشرو پنجره جمعیتی ایران بسته خواهدشد. با توجه به نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پایش و برخی زیرمسائل مهم جمعیّت همچون ناباروری، غربالگری، پیشگیری، سقط جنین و ...، یکی از مهمترین رسالتهای نظام سالمت در دولت سیزدهم بایستی برنامهریزی جامع جهت حل بحران جمعیت کشور باشد. 10 .ساماندهی و ارتقاء طب سنتی ایرانی: یکی از گنجینههای تمدنی کشورمان، طب سنتی ایرانی است که با فرهنگ مردم نیز آمیخته است. با شکلگیری رشتهی تحصیلی طب سنتی ایرانی در دانشگاههای علوم پزشکی از 14 سال پیش ثمرات علمی و عملی فراوانی حاصل شدهاست اما کمتوجهیها به این مکتب طبی و وجود مدعیان کاذب فراوان در این عرصه مانع بالفعل شدن بخشهای قابل توجهی از ظرفیتهای این عرصه شدهاست. با عنایت به سیاستهای کلی سالمت، متولیان نظام سالمت در دولت جدید باید برنامهای جامع و عملی برای ساماندهی و ارتقاء این علم بومی داشتهباشند. پرواضح است که مسائل نظام سالمت و شاخصهای مدیران نظام سالمت بیش از این موارد است. اما به جهت رعایت اختصار اهم موارد ارائه گردید. والسالم علیکم بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی یزد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی گیالن بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی خرمآباد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی البرز بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بسیج دانشجویی دانشگاه شاهد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شاهرود بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی دزفول بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی مراغه بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی خوی بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی نهاوند بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی استهبان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ایران بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی همدان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اهواز بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی قزوین بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بجنورد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم توانبخشی و سالمت اجتماعی بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بابل بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی گناباد بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بم بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی تربتجام بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی سراب بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی مالی