حکایت کرده اند روزی یکی از پادشاهان، قصری بر بالای کوه مشرف بر شهر ساخت و برای پر کردن استخر آن، دستور داد تا سقا های شهر آب این استخر را تامین کنند.
طبق دستور شاه مقرر شد سقاها مشک هایشان را از آب انبارهای شهر، پر کنند و به بالای کوه ببرند و سپس در مراسمی با فرمان همایونی مشک های آب را در استخر خالی نمایند.
شاه شیپورچی ها را مامور کرد تا در شهر جار بزنند و اعلام کنند که سقاها در روز مقرر مشک هایشان را پر کنند و در کاخ حضور یابند تا در مراسمی استخر شاه آبگیری شود.
در میان سقاهای شهر، پیر مرد سقایی بود که برای گذران زندگی و امرار معاش خانواده، روزانه چند مشک آب می فروخت و توانایی کار کردن بیشتر را نداشت. اما متاسفانه به دستور شاه این پیر مرد سقا هم در لیست قرار گرفت. سقای پیر درمانده شد و به فکر چاره وراه حلی افتاد، او با خودش گفت: در روز مراسم آبگیری استخر تعداد زیادی سقا حضور دارند و من در میان آنها معلوم نمی شوم؛ بنابراین مشک خود را پر از باد می کنم و در کنار سایر سقاها،هیچکس به خالی بودن مشک من شک نمی کند.
روز موعود فرا رسید و به دستور شاه، مراسم شروع شد. مامور شیپور بدست اولین شیپور را به صدا درآورد، همه سقاها مشک ها را برای خالی کردن بر لبه استخر قرار دادند؛ مامور شیپور دوم را به صدا درآورد و همه سقا ها بند مشک هایشان را باز کردند، اما همه حاضران با کمال تعجب مشاهده کردند که مشک ها به جای آب با باد پر شده است و معلوم شد که همه سقاها هم فکر این پیر مرد را در ذهنشان پرورانده بودند.
مشک های خالی ؛ سد های خالی
چند سالی است که کشور دچار خشکسالی شده و به گفته برخی کارشناسان، جنگ آینده شهر ها و کشور ها، جنگ آب خواهد بود.داغی کناره سدهای کشور هم خبر از بحرانی شدن اوضاع دارد و مشخص است که سطح آب اکثر سدهای کشور بسیار کاهش پیدا کرده است. اما فارغ از این موضوع، در حال حاضر به دلیل کاهش بارندگی ها و گرم شدن هوا نسبت به سال گذشته، چند هفته ای است که با افزایش بی سابقه دما، مصرف برق و آب بسیار بالا رفته تا جایی که برای نخستین بار پیک مصرف برق از ۵۱ هزار مگاوات عبور کرد و یک رکورد جدید مصرف برق در ایران به ثبت رسید.
این در حالی است که با وجود تاکید و هشدار مسئولان وزارت نیرو و شرکت های آب و برق، و دعوت مردم به مصرف بهینه و رعایت صرفه جویی برای گذر از بحران موجود، متاسفانه شاهد هستیم که اغلب مردم مانند سقاهایی که برای پر کردن استخر پادشاه هر سقا فکر می کرد سقای دیگر ، مشک خود را از آب پر کرده است، در جامعه امروزی هم اغلب مردم درست مصرف نمی کنند، چون تصور می کنند که دیگران هم بد مصرف می کنند؛ بنابر این یک احساس تلقینی دارند که همه اسراف می کنند، پس درست مصرف کردن آنها هیچ فایده ای ندارد؛ گاهی هم به دنبال بهانه ای برای توجیه بد مصرفی خود هستند و کافی است یک هدر رفت آب، شکستگی خط لوله و یا روشن بودن لامپ معابر در روز را ببینند و همین کافی است تا به اسراف کردن خود ادامه دهند.
از آنجا که نگارنده نسبت به مصرف بی رویه انرژی و اسراف حساس هستم بارها در مورد اسراف ، از نزدیکان گرفته تا شهروندان تذکر داده ام اما همیشه با این جمله مواجه شده ام: «مگر همه رعایت می کنند که من هم رعایت کنم!»؛ « ای بابا! همه چیز ما درست شده فقط آب و برق و گاز مان اشکال داره!»؛ « نمی خواد مردم خودمان را در فشار قرار دهند، جلوی صادرات برق و آب را بگیرند»؛ و....
متاسفانه اکثر مردم بد مصرف می کنند، چون به دیگران اعتماد ندارند و فکر می کنند هیچ کس رعایت نمی کند، بنابراین درست و بهینه مصرف کردن آنها نتیجه ای ندارد. اگر من فکر کنم دیگران الگوی مصرف را رعایت نمی کنند و دیگران هم تصور کنند من رعایت نمی کنم، نتیجه اش می شود استخر پادشاهی که خالی است و زمانی متوجه فاجعه می شویم که نوشدارو بعد مرگ سهراب خواهد بود.
همین دیروز بخش وسیعی از زمین های ورامین دچار فرو نشست شده بود که این موضوع آغاز وقوع یک فاجعه زیست محیطی در کشور را هشدار داد.
سخن آخر اینکه:
روزی یکی از اندیشمندانی که دغدغه اصلاح جهان را داشت؛ بعد از سال ها متوجه شد که نمی تواند روی افکار جهان تاثیر بگذارد؛ لذا تصمیم گرفت بر روی فرهنگ و تفکر مردم قاره خودش کار کند، اما بعد از مدتی متوجه شد که این کار شدنی نیست، لذا تصمیم گرفت بر روی عقاید، تفکرات و فرهنگ مردم کشور خودش تلاش کند اما باز هم نتیجه ای نگرفت، به همین ترتیب بر روی مردم شهر خود، منطقه خود، محله خود، کوچه خود و خانواده خود، کار کرد باز هم بی نتیجه بود؛ در نهایت به این نتیجه رسید که باید از خودش شروع کند.
بیاییم از خودمان شروع کنیم؛ دائم غر نزنیم که دیگران رعایت نمی کنند، پس برای من هم مهم نیست و منهم رعایت نمی کنم. از امروز تصمیم بگیریم در اخلاق، رفتار، فرهنگ، مصرف و... حتی اگر شده یک مورد منفی خود را اصلاح کنیم، مطمئنا جامعه اصلاح خواهد شد.
علی اشرف خانلری
