از حذف ارز ترجیحی تا پیش‌بینی رشد ۸ درصدی در سال آینده
به گزارش خبرگزاری بسیج، عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه «سلام تهران»، درباره فرآیند تصویب بودجه در خانه ملت، گفت: طبق مواد ۱۸۲ و ۱۸۴ آیین‌نامه داخلی مجلس، بودجه سالانه کل کشور از ۱۵ آذرماه هر سال باید تسلیم مجلس شود، و پس از چاپ و انتشار بودجه، در اختیار نمایندگان قرار می‌گیرد. نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند که پیشنهادهای خود در خصوص لایحه بودجه را در سامانه ثبت کنند. سپس پیشنهادها در کمیسیون‌های نخصصی مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرد که ۱۵ روز فرصت اظهار نظر، تهیه گزارش و بررسی بودجه پیش‌بینی شده است. پس از این ۲۵ روز، بودجه در فرآیند کمیسیون تلفیق وارد می‌شود.
کمیسیون تلفیق از اعضای منتخب کمیسیون‌های تخصصی مجلس و در واقع یک کمیسیون تلفیقی است. در کمیسیون تلفیق نیز ۱۵ روز برای بررسی لایحه بودجه فرصت وجود دارد. بنابراین در مجموع ۴۰ روز فرصت بررسی بودجه هست که قابل تمدید و افزایش به ۵۵ روز می‌باشد. اگر ۱۵ روز مربوط به کمیسیون تلفیق کم باشد، مجلس می‌تواند مجوز دهد و تمدید شود تا در نهایت وارد صحن علنی مجلس شود و بررسی‌های مشروح صحن، انجام گیرد.
روح الله متفکر آزاد با بیان اینکه در سال گذشته متوجه اشکالی شدیم که در سال جاری با تصویب طرح دو فوریتی، جلوی تکرار آن را گرفتیم؛ بر این اساس، در جلسه آینده، کلیات بودجه به رأی گذاشته خواهد شد که تغییری در آیین‌نامه بودجه مجلس می‌باشد و به جاری تک شوری کردن، بودجه دو شوری شده است.
در سال گذشته وقتی بودجه در کمیسیون تلفیق بررسی و فرصت ۵۵ روزه تمام شد، در صحن علنی، مجلس به کلیات بودجه رأی منفی داد و بودجه به دولت عودت داده شد؛ که هم زحمات ۵۵ روزه مجلس و زمان از دست رفت. اما در سال جاری، بررسی لایحه بودجه دو شوری شده است؛ به این معنا که ابتدا کلیات بودجه در صحن علنی به رأی گذاشته می‌شود و اگر کلیات رأی آورد، به فرآیند ۵۵ روزه وارد می‌شود.
این نماینده مجلس، در تشریح ساختار بودجه، گفت: وقتی پدر خانواده بخواهد دخل و خرج را مدیریت کند، چند کار انجام می‌دهد. اصل درآمد و حقوق و دستمزدش که در بودجه گفته می‌شود درآمدهای دولت؛ وقتی کم بیاورد و نتواند هزینه‌ها را پوشش دهد، از وسایل منزل می‌فروشد که بتواند تأمین کند که در بودجه به آن واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای گفته می‌شود. مثل فروش نفت، فروش اموال منقول و غیرمنقول. اگر دوباره کم بیاورد قرض می‌گیرد که در بودجه به آن واگذاری دارایی‌های مالی یا استقراض‌های دولت گفته می‌شود. هرقدر بخش دوم کمتر باشد، بودجه موفقیت‌آمیزتر و دقیق‌تر است، و در نتیجه کشور وضع اقتصادی بهتری خواهد داشت.
اگر درآمد، یعنی مالیات و گمرک کافی نباشد و هزینه‌ها را پوشش ندهد، مجبور می‌شویم سراغ دیگر گزینه‌ها برویم. چیزی با عنوان تفسیر ۱۴ داریم که در بودجه هر ساله می‌آید که مربوط به یارانه‌ها و هدفمندی سوخت است، و دولت از آنجا درآمدهایی دارد که مبلغ قابل توجهی است. احتمالاً دولت برای حذف ارز ترجیحی مجبور می‌شود به سراغ آنها برود که بتواند یارانه‌ها را تأمین کند. قانون می‌گوید حداقل ۵۰ درصد باید متعلق به این حوزه مستقیم باشد.
عضو هیأت رئیسه مجلس با اشاره به حذف ارز ترجیحی در لایحه بودجه 1401، گفت: همه قبول دارند که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی ارزی بوده که به هدف نرسیده است؛ نه به صورت مطلق، بلکه آثاری دارد و حاشیه‌های آن بیشتر از متن است.
وی با اشاره به لزوم نظارت بر ارز ترجیحی، تصریح کرد: اگرچه برای نظارت بر ارز ترجیحی تلاش شده است، اما جمع‌بندی اقتصادی دولت و مجلس این است که امکان استمرار این ارز وجود ندارد. برخی منتقدین معتقد هستند که نباید حذف ارز ترجیحی به یک‌باره اتفاق بیافتد؛ یعنی کاری تدریجی است و به مرور زمان با افزودن آن، داخل سبد معیشت خانواده به صورت مستقیم یا به صورت بن‌ها و کارت‌ها باید انجام شود. این مورد در مجلس به صورت دقیق بررسی خواهد شد. مجلس تلاش می‌کند که هیچ تلاطمی به زندگی مردم وارد نشود.
متفکر آزاد با اشاره به کسری بودجه نیز گفت: بودجه در سال‌های اخیر دچار کسری است. به طور کلی دو نوع کسری بودجه داریم. کسری ساختاری بودجه و کسری تراز عملیاتی بودجه. وقتی از کسری تراز عملیاتی صحبت می‌شود، یعنی هزینه‌های ما بیش از درآمدهای ما باشد؛ که عادت کرده‌ایم از طریق واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای یا مالی این را تأمین و پوشش داده شود. در بودجه سال جاری میزان کسری احتمالی تأمین نشده، نصف سال گذشته تخمین زده شده که نکته مثبتی است. در سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان احتمال عدم تحقق در این کسری وجود داشت، در سال جاری به حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا کرده و این خبر خوبی است.
نماینده مردم آذربایجان شرقی در خانه ملت با بیان اینکه بودجه در سطح کلان، مزیت‌هایی دارد؛ مانند اینکه در بودجه سهم عمرانی یا تملک دارای سرمایه بالاتر رفته که از ۱۴ به ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده است، و حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان در بخش عمرانی در بودجه در نظر گرفته شده است. با وجود اینکه بودجه انقباضی است، خبر خوبی به حساب می‌آید.
بودجه انقباضی یعنی دخل و خرج بیشتر مدیریت شده است. بودجه سعی کرده است واقعی‌تر نگاه کند. از طرفی اشکالی که به نگاه بودجه به درآمدها می‌توان گرفت آن است که در درآمدهای مالیاتی، بیش‌برآوردی دارد. نه اینکه تحقق پیدا نکند، اما این نگرانی وجود دارد. در این بودجه میزان اوراق کم شده و استقراض از صندوق افزایش دارد؛ نسبت به بودجه قبل در عوض دست بردن به تأمین اوراق کم شده است. سهم نفت بیشتر شده که روزانه ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه با قیمت ۶۰ دلار است. در مجموع، دولت سعی کرده است هم واقعی ببیند و هم هزینه‌ها را مدیریت کند.
وی درباره سهم صادرات غیرنفتی در بودجه نیز گفت: دولت سعی کرده است از صادرات غیرنفتی کم نکند، ولی وقتی نفت بالا می‌رود طبیعتاً اگر درصدبندی کنیم، صادرات غیرنفتی به نظر کمتر می‌آید. در مقدار کم نشده است، ولی در درصد خود را کمتر نشان می‌دهد.
در بودجه پیشنهادی دولت، خیلی توجهی به حوزه تحریم‌ها ندارد و این خبر خوبی است؛ یعنی اینکه بودجه سعی کرده مستقل بسته شود و نتیجه مستقل بسته شدن آن، این است که تلاطم در مذاکرات، تأثیری بر زندگی مردم نگذارد یا حداقل تأثیر زیادی نداشته باشد.
عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به بودجه فرهنگی، اظهار داشت: کشورداری، کاریکاتوری امکان‌پذیر نیست. ما نمی‌توانیم ابعاد مختلف زندگی مردم مثل مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را نادیده بگیریم. حتماً بودجه باید له فرهنگ توجه کند. اگر بخواهیم فرزندان این ملت در نسل بعدی تربیت درستی داشته باشند، حتماً باید این بودجه را هزینه کرد. همان‌طور که دشمن در عرصه میدان نمی‌تواند ما را شکست دهد، اگر بخواهیم ما را در عرصه اذعان، خبر و غیره نیز شکست ندهد، باید دست رسانه را باز گذاشت. وقتی می‌خواهیم مردم اطلاعات دقیق‌تری در همه حوزه‌ها داشته باشند، حتی اگر به ما انتقاد کنند، باید دست حوزه فرهنگ در سرمایه‌گذاری، فیلم، موسیقی، خبر، رسانه و غیره باز باشد.
متفکر آزاد با بیان اینکه با صداقت، همه طرفین برنده می‌شوند، افزود: اگر قرار است چیزی افزایش یابد باید به میزان واقعی آن اعلام شود و دولت مثلاً برای عوارض خروج، عدد اعلام کرده و آن عدد، میلیونی نیست. در نتیجه مردم به هر عدد و رقمی بدون منبع موثق، واکنش نشان ندهند.
وی با اشاره به حذف ارز ترجیحی در لایحه بودجه سال آینده کل کشور، گفت: اگر دولت ارز ترجیحی را حذف کند که خودش ۲۳ هزار تومان را معیار گذاشته است، یک بُعد منفی این است که کسی زیر ۲۳ هزار تومان تصوری ندارد، ولی به بازار خود را نزدیک کرده است. اعلام عدد می‌تواند ثباتی را ایجاد کند. البته این عدد مربوط به دولت است و برای بازار نمی‌توان عدد دقیق مشخص کرد. اما به نظر می‌رسد تلاطم جدی ایجاد نشود.
عضو هیئت رئیسه خانه ملت درباره رشد ۸ درصدی پیش‌بینی شده نیز گفت: دولت ۳ و نیم درصد را در بهره‌وری و ۴ و نیم درصد را در سرمایه‌گذاری دیده است. به نظر می‌رسد ۸ درصد نشدنی نیست، ولی کار سختی محسوب می‌شود. شدنی است به شروطی مانند اینکه اقتصاد ما رشد کند که به نرخ ۸ درصد رسیده و چند سال استمرار دهیم و آن زمان به نقطه و آستانه خروج از فشار می‌رسیم که بقیه مدیریت به دست خودمان است. از نگاهی که دولت به بودجه دارد، می‌توان امیدوار شد؛ چرا که نگاه منضبطی است. تا اقتصاد ما قدرت خود را پیدا نکند، طرف دیگر می‌تواند با بازار ما مثل دلار و غیره بازی بکند.
