جایگاه و نقش انفاق در سیره حضرت زهرا(س) و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی

فاطمه شکری استاد حوزه و دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار ما پیرامون جایگاه و نقش انفاق در سیره حضرت زهرا(س) و نقش آن در تحقق عدالت اجتماعی با استاد به حدیث نبوی (هر کس برای برآوردن نیاز برادر مسلمان خود بکوشد گویا نه هزار سال بارروزه داری روزها و شب زنده داری شب های خدا را عبادت کرده است. )بیان اینکه یاری رساندن به مردم و دستگیری از آنان و تامین نیازهای مادی و معنوی آنها از وظایف بسیار مهم هر مسلمان است گفت:در روایات متعدد انفاق و کمک و یاری رساندن را معادل ده طواف خانه کعبه یا چند عمره و چند شبانه روز اعتکاف به شمار آمده است.
وی در ادامه از آثار مهم انفاق و رفع نیاز مردم را دوری از عذاب خدا : دانست و افزود: چنانکه یکی از نشانه‌های شیعه بودن است که امام صادق می فرماید:شیعیان ما را به دو خصلت بیازمایید اگر این دو خصلت را نداشتند حتماً از آن دوری کنید ،مفضل بن عمر پرسید آن دو کدامند؟ فرمود :مواظبت بر نماز اول وقت و یاری رساندن به برادران دینی اگر چه اندک باشد.
این کارشناس علوم دینی با بیان اینکه انفاق سبب آمرزش گناه و ترفیع درجات و دفع گرفتاری از خانواده می شود، گفت: امام باقر(ع) می فرماید: هر مومنی که نیاز گرفتاری را برآورد خدا ۷۳ حاجت را برآورده میسازد ۷۲ در آخرت و یکی در دنیا و کمترین پاداش دنیای او این است که گرفتاری را از او و مال و خانواده و فرزندانش دفع می کند و کمترین پاداش آخرت این است که درهای بهشت را براو گشوده شده و به او گفته می‌شود از هر دری که می خواهی وارد شود و به سوی ما میاید (روضه الواعظین ص۳۸۸) .
شکری افزایش روزی ،دوام روزی، آسایش دنیا و آخرت و در نهایت تقرب به خدای سبحان و اتصال به ولایت خدا را از دیگر اثار انفاق دانست و بیان کرد: انفاق چه به صورت صدقه و چه به صورت انفاق در سیره حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها دارای سه رتبه و درجه است، که هر کدام بر دیگری برتری دارد: ۱. صدقات ۲. مواسات ۳. ایثار و از خود گذشتگی.
وی در تعریف مواسات، گفت: مواسات به معنای تقسیم اموال با نیازمندان در اندازه کفاف است؛ یعنی در همان مقدار کفاف دیگری را نیز شریک سازد، اگر افزون بر اندازه، کفاف باشد و از آن مقدار زیادی به کسی ببخشد، به آن مواسات نمی‌گویند و در واقع مصداق صدقه می‌باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه زندگی مشترک فاطمه (س) و علی (ع) نیز در حالی شکل گرفته بود که در جامعه نوپای اسلامی، فقیران و مستمندان و گرسنگان زیادی به سر می‌بردند ، گفت: از این رو، ایشان می‌کوشیدند به پیروی از رسول خدا(ص) زندگی ساده و به دور از تجملات را برای خود تدارک ببینند و به مواسات اسلامی عمل کنند؛ که بیان بخشش «لباس عروسی» به زن فقیر، آن هم در شب عروسی است.
حضرت زهرا (سلام الله علیها) هر ساله از در آمد فدک به اندازه قوت خود رابر می داشت و بقیه را بین نیازمندان تقسیم می کرد. این شیوه تا زمان رحلت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) ان ادامه داشت (بحارالانوار، ج ۲۹، ص ۱۱۸)
شکری صورت مواسات و يا ايثار را از مهم ترين اعمال خير و نيک اخلاقي دانست آثار متعدد فردي و اجتماعي در زمينه خودسازي و تزکيه نفس و رفع اختلافات طبقاتي دارد و تأکید کرد :هر چه از عنصر اخلاص بهره بيشتري ببرد از ارزش معنوي والاتري برخوردار است و در تکامل ملکات نفساني تاثير بيشتري مي گذارد و در اين زمينه سيره عملي دخت گرامي رسول اکرم(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س)، مي تواند بهترين اسوه اخلاقي براي زنان و مردان مومن باشد.
این استاد حوزه گفت: حضرت زهرا (س) به ما آموخت که برای رسیدن به خوبی ها باید از خویشتن گذشت: «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّي تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَیْءٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِیمٌ» (سوره آل عمران، آیه۹۲)؛ هرگز به (حقیقت) نیکوکاری نمی رسید مگر از آنچه دوست می دارید در راه خدا انفاق کنید. دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به ما آموخت که ملاک انفاق، دارایی نیست، بلکه توانایی است: «قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِکُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّی إِذًا لَأَمْسَکْتُمْ خَشْیَةَ الْإِنْفَاقِ وَکَانَ الْإِنْسَانُ قَتُورًا» (سوره اسراء، آیه ۱۰۰)؛ بگو اگر شما مالک خزائن رحمت پروردگار من بودید، در آن صورت به دلیل تنگ نظری امساک می کردید، مبادا انفاق مایۂ تنگدستی شما شود.
وی در پایان با بیان اینکه الگو گیری از رفتار و سیره حضرت زهرا س باید دربین همه اقشار جامعه تبین شود ، تأکید کرد: برای رشد و اعتلای جامعه و تحقق عدالت اجتماعی هر فرد در هر حیطه و مقام که قرار گرفته است اول باید خودمان پیشقدم باشیم و و هم مشوق دیگران تا ان شالله زمینه ساز ظهور دولت عدالت محور امام زمان (ع)باشیم .