اگر سخنان و باور‌ها با استدلال و منطق ارائه شود، جامعه از نظر فکری رشد خواهد کرد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از خراسان جنوبی، یادداشت مهدی خزاعی مدیر سیاست‌ورزی ناحیه بسیج دانشجویی استان:
بسم الله الرحمن الرحیم
آزادی عقیده یا آزادی اندیشه؟
آیا به هر عقیده‌ای باید احترام گذاشت؟
این گفته را زیاد شنیده ایم: «هر کسی عقیده‌ای دارد، باید به عقاید هم احترام بگذاریم.».
اما سؤال این است که آیا هر اندیشه و عقیده‌ای محترم است؟ آیا اندیشه و عقیده با یکدیگر تفاوتی دارند؟
اگر بخواهیم عقیده را تعریف کنیم، باید بگوییم که عقیده با عقد، ریشه مشترک دارد.
همانطور که عقد به معنی پیوند است، عقیده امری است که با دل و قلب انسان پیوند و گره خورده باشد. چون قلب، مرکز احساسات و عواطف است، پس اگر عواطف انسان با چیزی گره بخورد، جزو عقیده او قرار می‌گیرد.
اما اندیشه، از جنس عقل و منطق است. عقل مرکز استدلال است، پس اندیشه چیزی است که بر پایه استدلال و منطق باشد.
عقیده و اندیشه چه نسبتی با یکدیگر دارند؟ ممکن است عقیده‌ای که شما دارید، بر پایه استدلال و منطق هم باشد. یعنی به چیزی که قلباً علاقه‌مند هستید، به صورت منطقی و استدلالی هم قبول کردید.
از طرف دیگر هم امکان دارد که به امری عشق و علاقه داشته باشید، ولی منطقی و مستدل نباشد.
طبق این نکات، از نظر شما طبق مبانی اسلامی، اندیشه باید آزاد باشد یا عقیده؟ پاسخ نهایی این است: «آزادی اندیشه، مطلق است و آزادی عقیده، مشروط و محدود» یعنی اسلام می‌گوید اندیشه، کاملاً آزاد است، چون منطقی و مستدل است.
اگر سخنان و باور‌ها با استدلال و منطق ارائه شود، هم جامعه از نظر فکری رشد خواهد کرد و هم ارزش و اعتبار هر سخن مشخص می‌شود.
البته ما یقین داریم که در فضای استدلال، برتری منطق اسلام خود را نشان خواهد داد. اما اگر عقاید بر پایه استدلال نباشد و کار فقط با هیجان و احساسات پیش رود، امکان دارد که به غفلت و گمراهی ختم شود و اگر به گمراهی نیز ختم نشود، هدایت آن موقتی و بر پایه سست خواهد بود.
یکی از دلایل تأکید رهبر معظم انقلاب بر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی به طور خاص در دانشگاه ها؛ همین نکات است.
اگر اندیشه را آزاد بگذاریم، فضای گفتگو جای خود را به هیجانات بی پایه و هوچی گری رسانه‌ای خواهد داد، جامعه به رشد فکری خواهد رسید و با بیان مبانی و منطق ها، انتخاب مسیر، آسان‌تر و بهتر انجام می‌گیرد.
در این صورت حق و باطل نمایان خواهد شد و پیروزی حق، حتمی و نزدیک خواهد بود. پس از برگزاری کرسی آزاداندیشی نترسیم و نترسانیم.
مهدی خزاعی
مدیر سیاست‌ورزی ناحیه بسیج دانشجویی خراسان جنوبی
