به گزارش خبرگزاری بسیج استان مرکزی؛ اگر مانند اکثر افراد مبتلا به افسردگی فصلی هستید علائم شما از پاییز شروع می شود و تا ماه های زمستان ادامه دارد که ضمن کاهش فعالیت شما باعث می شود تا احساس بدخلقی کنید. علائم اختلال عاطفی فصلی در اواخر پاییز یا اوایل زمستان ظاهر می شود و در روزهای آفتابی بهار و تابستان از بین می رود. معمولا افراد با الگوی مخالف علائمی دارند که در بهار یا تابستان شروع می شود؛ در هر صورت علائم ممکن است خفیف شروع شده و با پیشرفت فصل شدیدتر شوند.
علائم و نشانه های اختلال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احساس بی حالی، غمگینی یا افسردگی در طول روز، تقریبا هر روز علاقه خود را به فعالیت هایی که زمانی از آن لذت می بردید از دست می دهید، تمایل به خوابیدن بیش از حد، میل به مصرف کربوهیدرات، پُرخوری و افزایش وزن، مشکل در تمرکز، احساس ناامیدی و حس بی ارزشی یا گناه، نداشتن افکار عادی در زمستان
علائم خاص مربوط به اختلال با شروع زمستان که گاهی اوقات افسردگی زمستانی نامیده می شود ممکن است شامل موارد زیرباشد:
مشکل خواب، کم اشتهایی، کاهش وزن، بی قراری، اضطراب، افزایش تحریک پذیری، تغییرات فصلی و اختلال دو قطبی؛ دوره های شیدایی ممکن است به فصل خاصی مرتبط باشد. به عنوان مثال بهار و تابستان می تواند علائم شیدایی یا یک نوع کم شیدایی "هیپومانیا"، اضطراب، بی قراری و تحریک پذیری را به همراه داشته باشد. آنها همچنین ممکن است در طول ماه های پاییز و زمستان افسردگی را تجربه کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:
طبیعی است که روزهایی را سپری کنید که احساس ناراحتی دارید، اما اگر برای روزها احساس ناراحتی می کنید و نمی توانید برای انجام فعالیت هایی که معمولا از آن لذت می بردید، انگیزه ای داشته باشید به پزشک خود مراجعه کنید.
هرچند علت اصلی افسردگی فصلی ناشناخته مانده است اما برخی از عواملی که ممکن است در بروز افسردگی اثرگذار باشند، عبارتند از:
ریتم شبانه روزی: کاهش سطح نور خورشید در پاییز و زمستان ممکن است باعث شروع اختلال شود؛ این کاهش نورخورشید ممکن است ساعت داخلی بدن شما را مختل کند و منجر به احساس افسردگی شود.
کاهش سروتین: یک ماده شیمیایی مغز که بر خلق و خو تاثیر می گذارد و ممکن است در اختلال فصلی نقش داشته باشد، کاهش نور خورشید است که می تواند باعث کاهش سروتونین و در نهایت باعث افسردگی شود.
سطوح ملاتونین: تغییر فصل می تواند تعادل سطح ملاتونین بدن را که در الگوه های خواب و خلق و خوی نقش دارد مختل کند.
عومل خطر
عوامل خطر اختلال عاطفی فصلی در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده می شود و عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلال عاطفی فصلی را افزایش دهند عبارتند از:
1-سابقه خانوادگی: افراد مبتلا به افسردگی ممکن است بیشتر درخویشاوندان خونی مبتلا به افسردگی دیده شود
2-افسردگی اساسی یا اختلال دوقطبی: در صورت داشتن یکی از این شرایط علائم افسردگی ممکن است در فصل بدتر شود.
3-زندگی دور از خط استوا: به نظر می رسد افسردگی میان افرادی که در شمال یا جنوب خط استوا زندگی می کنند رایج تر است. این ممکن است بدلیل کاهش نور خورشید در طول زمستان و روزهای طولانی تر در ماه های تابستان باشد.
4-سطح پایین ویتامین D: وقتی پوست در معرض نور خورشید قرار می گیرد مقداری ویتامین D در پوست تولید می شود که می تواند به افزایش فعالیت سروتونین کمک کند.
علائم و نشانه های اختلال عاطفی فصلی:
1-کناره گیری اجتماعی
2-مشکلات مدرسه یا کار
3-سوء مصرف مواد
4-سایر اختلالات سلامت روان مانند اضطراب یا اختلال خوردن
5-افکار یا رفتار خودکشی
راه های پیشگیری:
هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از ایجاد اختلال عاطفی فصلی وجود ندارد. با این حال اگر اقدامات اولیه را برای مدیریت علائم انجام دهید ممکن است بتوانید از بدتر شدن آنها در طول زمان جلوگیری کنید. درمان می تواند به پیشگیری از عوارض کمک کند بخصوص اگر اختلال قبل از بدتر شدن علائم تشخیص داده شود و درمان گردد. برخی از افراد شروع درمان را قبل از شروع معمول علائم در پاییز و زمستان مفید می دانند و تا زمانی که علائم از بین می رود درمان را ادامه می دهند. برخی افراد مبتلا نیز برای جلوگیری از بازگشت علائم به درمان مداوم نیاز دارند.
درمان اختلال عاطفی فصلی:
1-نور درمانی(فتوتراپی )
2-روان درمانی
3-داروها
این احساس سالانه را صرفا به عنوان موردی که باید به تنهایی از پس آن بربیایید، در نظر نگیرید بلکه اقداماتی را انجام دهید تا روحیه و انگیزه خود را درطول سال ثابت نگه دارید.
مهتاب چگينی، کارشناس ارشد روانشناسی عمومی
