یادداشت/

نگاهی کوتاه به مشرب عرفانی امام خمینی (رحمت الله علیه)

همدان- امام خمینی (قدس‌سره) شخصیتی که هم فقیه و هم اصولی­اند و هم عارف و فیلسوف؛ و در عین ‌حال یک سیاستمدار و انقلابی بزرگ است.
کد خبر: ۹۵۱۷۶۷۳
|
۱۳ خرداد ۱۴۰۲ - ۰۸:۱۵

به گزارش خبرگزاری بسیج از همدان، امام خمینی (قدس‌سره) شخصیتی که هم فقیه و هم اصولی­اند و هم عارف و فیلسوف؛ و در عین ‌حال یک سیاستمدار و انقلابی بزرگ است. ویژگی‌های بارزی در مشرب عرفانی حضرت امام (قدس‌سره) وجود دارد که مکتب ایشان را از دیگر مکاتب عرفانی متمایز می‌سازد. آنچه امام خمینی (قدس‌سره) را از دیگر شخصیت‌های عرفانی متمایز می‌نماید توفیق ایشان در بسط مسائل و مبانی عرفانی در سطوحی فراگیرتر از مباحث نظری و تلاش جهت گسترش این‌گونه مباحث در حوزه اجتماع، فرهنگ، سیاست و تمدن و درنهایت تشکیل حکومت اسلامی؛ و معنویتِ توحیدی آمیخته با تعبد و عقلانیت است.

امام خمینی (قدس‌سره) با استناد به مبانی عرفان اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، عرفان را از گوشه‌نشینی و انزوا بیرون آوردند و آن را به‌عنوان حقیقت زنده و بالنده و حی و حاضر در متن جامعه جاری و ساری کردند. در اندیشه عرفانی ایشان، عرفان اصيل اسلامي، عرفاني است كه در آن درآميختن با قدرت و ثروت در جهت اصلاح قدرت و ثروت رخ مي­دهد، نه انزوا و كناره­گيري. عرفانی که بدون حضور بین مردم و هدایت آنان به‌سوی خدا، عرفانی ناتمام است. عرفان امام (قدس‌سره)، عرفانی است که یک مسئولیت اجتماعی بر دوش خود احساس می‌کند.

امام خمینی (قدس‌سره) با درک حقیقت توحید، حقیقت هستی را منحصر در ذات الهی دانسته و کل مخلوقات را مظاهر هستی می­دانند و معتقد به جریان توحید از طریق خلافت الهی­اند و اولیای الهی و معصومین (علیهم‌السلام) را مظهر تام ذات الهی دانسته و سیره علمی و عملی آن‌ها را کامل­ترین و جامع­ترین شیوه برای مدیریت دنیا و آخرت بیان کرده و برای وصول به حق، راهی جز جمع شریعت و طریقت و حقیقت معرفی نمی­کنند. ایشان عرفان را جدای از حضور در صحنه­های مختلف اجتماعی ندانسته، بلکه آن را وسیله‌ای برای تحوّل و اصلاح جامعه و مردم معرفی می­کنند.

امام خمینی (قدس‌سره) ازجمله شخصیت‌های تأثیرگذار در سیر تطور عرفان اسلامی­اند. ایشان دارای مسلک و مشربی متعالی­تر و شامخ­تر در عرفان­اند،‏‎ ‎‏عرفانی جامع، که با عقل و وحی تناسب دارد. امام خمینی (قدس‌سره) را می‌توان‏‎ ‎‏هم محیی الدین شمرد و هم احیاگر عرفان ناب اسلامی.‏ بررسی و تحلیل آثار و تبیین مبانی مشرب عرفانی وی از جهات مختلف حائز اهمیت است.

 ایشان در دوره‌ای مهم در سیر عرفان اسلامی می‌زیسته‌اند و توانسته‌اند در سیر عرفان تغییر اساسی ایجاد کنند. امام خمینی (قدس‌سره) با عرفان شیعی و بهره‌مندی از قرآن و سیره نبوی و علوی، توانستند حکومت اسلامی تشکیل دهند و خویش را با همه عرفا متمایز ساخته و به توفیقاتی برسند که سایر شخصیت‌های عرفانی آن را به دست نیاورده‌اند. ایشان با تسلّطی که بر مبانی عرفان و حکمت داشته‌اند توانسته‌اند الگویی باشند برای اندیشمندان و محققین جهان.

آثار عرفانی حضرت امام (قدس‌سره) را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

   الف: آثار مرتبط با عرفان عملی: شرح حدیث جنود عقل و جهل، شرح چهل حدیث، سرّالصّلاة یا معراج السّالکین و صلاة العارفین، آداب الصّلاة یا آداب نماز، جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، نامه‌های عرفانی.

   ب: آثار مرتبط با عرفان نظری: اصلی‌ترین و جامع‌ترین اثر وی مصباح الهدایۀ الی الخلافۀ و الولایۀ، شرح دعای سحر، التعلیقة علی الفوائد الرضویه، حاشیه بر شرح فصوص الحکم، حاشیه بر مصباح الانس، رساله لقاءالله، طلب و اراده، تفسیر سوره حمد، دیوان شعر. لازم به ذکر است ایشان کتاب مصباح الهدایۀ الی الخلافۀ والولایۀ را در جوانی یعنی بیست‌وهشت‌سالگی، شرح چهل حدیث را در چهل‌سالگی و دیوان شعر خود را قریب هشتادسالگی تألیف کرده‌اند که نشان از سلوک عرفانی ایشان از اوایل جوانی تا آخر عمر پربرکتشان است.

حجت‌الاسلام الیاس نجاری، مسئول نمایندگی ولی فقیه در سپاه انصارالحسین(ع) استان همدان

انتهای پیام/

ارسال نظرات
آخرین اخبار