مهمترین عامل هویتی و فرهنگی یک جامعه نظام تعلیم و تربیت آن است.
تقدیم به وجود مبارک اسدالله الغالب امیرالمومنین علی علیه السلام
بسم الله الرحمن الرحیم
{دولت و مسئولان موظّفند كه توجّه كنند به جریان عمومی فرهنگ جامعه؛ ببینند كجا داریم میرویم، چه دارد اتّفاق میافتد، چه چیزی در انتظار ما است؛ اگر چنانچه مزاحماتی وجود دارد، آنها را برطرف كنند} - رهبر معظم انقلاب
اصلی ترین عنصر سازنده شالوده جوامع، فرهنگ و هویت مبتنی بر ارزش های آنان است. تاریخ پرافتخار ایران زمین نیزدر کشاکش روزگاران همواره نگین هویت و فرهنگ اصیلش را حفظ کرده و مردمان غیورش نیز در تقابل با تهاجم گرگ صفتان همچون واقعهی گوهرشاد خونشان را نثار ایثار کرده و خواهند کرد
هویت ایرانی - اسلامی با وقوع انقلاب شکوهمند اسلامی مردم ایران تجدید حیات و قوت مضاعفی یافته و در ابعاد مختلف زیست جامعه ایرانی متبلور گشته است؛ اما آنچه که متاسفانه، علی رغم نیاز جامعه و تاکیدات مقام معظم رهبری به آن کم توجهی شده است اهتمام و توجه به ابزار های هویت ساز قشر نوجوان و رژیم مصرف ایشان در ابعاد مختلفی اعم از محتوای آموزش رسمی، تولیدات رسانه ای و سینمایی، حوزه کتاب و نشر، نوشت افزار، پوشاک، بستر های نشاط افزا همچون کانون های تربیتی و پرورشی ، بوستانها و مراکز اوقات فراغت و نیز دهها مورد دیگر است که علی رغم نقش حیاتیشان در امر هویت سازی جامعه اغلب تهی از عناصر هویت ایرانی - اسلامی و اقتباسی از شاخصه های بیگانه است.
مجمع عالی بسیج دانش آموزی؛ تشکلی امین و متدین از منظر مقام معظم رهبری با عنایت به رسالت وجودی اش بعنوان نمایندگان دانش آموزان و آینده سازانِ دغدغه مند و دلسوز این مرز و بوم بر خود لازم میداند تا نکاتی را در خصوص مسئله هویت و عناصر هویت ساز قشر دانش آموزی کشور متذکر شود:
● از جمله پشتوانه های فرهنگ ایرانی اسلامی و نقطه اتکای هویت ما در کشاکش تاریخ امری مهم به نام "مسجد" است . محلی که در اندیشه امامین انقلاب، سنگر و قلب موجودیت هویت دینی و ملی ماست. قیام مسجد گوهرشاد، نقش آفرینی کلیدی مساجد در تحقق انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس از نمونه های بارز تاریخ سازی مساجد در عصر حاضر است.
آقایان! زمانی قافیه را باختیم که قفل مساجدمان را مغربی به مغرب دیگر گشودیم و محتاطانه با صدای اندک از بلندگوهای قدیمی و مستهلکش اذانی پخش کردیم تا خدای ناکرده مزاحم خواب غفلت اغیار نشویم. وای بر ما که مسجد را در نگاه نسل امروز حتی در تراز محلی برای عبادت هم معرفی نکردهایم!
به یاد آرید آن روزهایی که مسجد محل درس بود، محل بحث و تبیین بود، محل عروج شهدا بود، مسجد حبل المتین و نقطه وحدت بود و به عبارتی مسجد جان جامعه بود؛
امروز نیز میبایست با بهره گیری از ظرفیت عناصر مسجد محور همچون روحانیت آگاه و بصیر، پایگاه های مقاومت بسیج ،کانونهای فرهنگی مساجد و... باری دیگر مسجد را مامنی سازیم در برابر تهاجم شیاطین و بدانید اگر مساجدمان محل حضور جوان شود، میشود تجلی همان آیه شریفه "ان الصلوة تنهي عن الفحشا و المنكر" در جامعه و این نور خدا خواهد بود که از هر کوی و برزنی ندای حق و حقیقت را فریاد خواهد زد.
● مهمترین عامل هویتی و فرهنگی یک جامعه نظام تعلیم و تربیت آن است؛ رویکرد تک ساحتی ساختار آموزش و پرورش عمومی کشور و بیتوجهی به مقوله "تربیت انسان متعالی" علی رغم توجه و تاکید رهبر معظم انقلاب، اسناد بالادستی، اقشار مختلف متخصصین و صاحب نظران ، متاسفانه روز به روز شاهد تنزل سیاست فرهنگی این عرصه هستیم؛ از اختصاص کل ساعات فعالیت رسمی مدرسه به آموزش گرفته تا رویکرد جدید پذیرش دانشجو و کنکوریزه کردن ایام طلایی دوره متوسطه دوم که تیشهای است به ریشه معماری هویت فردای کشور.
مسئله دیگر در این ساختار مقوله "معلم" است که از گلایهها در خصوص جایگاه شغلی معلمین و بیمهری آقایان به افسران پیشرفت کشور صرف نظر میکنیم که تکرار مکررات است... .
از محتوای بیفایده کتب درسی و گلایههای رهبری نسبت به آن میگوییم از ظرفیت کم دانشگاه فرهنگیان، رویکرد نادرست ضمن خدمت معلمان ، نظارت سلیقه ای و ناکافی از مدارس غیر دولتی و هزار و اندی مسئله که در این رقعه نمیگنجد میگوییم.
حضرات و بزرگواران! عرصه تعلیم و تربیت مملکت جای سیاست زدگی نیست؛ انبوهی از اسناد و محتوا و راهکار برای علاج درد این بیمار زرد روی نوشته و توصیه شده است.
تقومو لله! مبادا فرصتها بگذرند و فرزندان این سرزمین، شکار صیادان سیه طینت و هزار افرنگ استکبار شوند.
● در عصر امروز با توجه به گسترش مبادی عرضه تولیدات رسانهای و تصویری فراگیر از طریق رسانه ملی، شبکه نمایش خانگی و یا اکران فیلم های سینمایی کودک و نوجوان شاهد توجه این قشر به آنان هستیم. این امر لزوم طراحی و تولید محصولاتی مبتنی بر ارزشهای ملی و اسلامی را بیش از پیش می افزاید؛ اما متاسفانه در رسانه ملی و خصوصا شبکه ویژه کودک غالب محتواها آثار خارجی بوده و آثار تولیدی داخل علی رغم کیفیتشان مهجور مانده اند و یا در شبکه های نمایش خانگی و هنر سینمایی با توجه به هزینههای گزاف و سرسام آور انتشار سریالها و فیلمهایی ایرانی با مخاطب کودک و نوجوان را شاهد هستیم که غالبا تداعی عناصر هویتی پوچ و نابخردانهای است که اثری مخرب بر ذائقه مخاطب گذاشته است.
علاج این است که گسترهی عظیمی از قهرمانان و بزرگانی که هر یک به تنهایی هویت ملیمان هستند را در زمین رسانه روایت کنیم تا روایت نکنند آنانی که نباید روایت کنند آنچه نباید را.
بر مسئولین و نهاد های متولی لازم است ضمن حمایت از تولید کننده داخلی، نظارتی محتوایی و رویکردی مبتنی بر هویت اسلامی - ایرانی را در دستور کار خود قرار داده و تولید کنندگان نیز با اهتمام به عناصر تاریخی و فرهنگی کشور نقش مهم خود را به نحو احسن در ساختن هویت ملی کشور عزیزمان ایفا نمایند.
● در عرصه تالیف کتاب، نشر و تولید نوشت افزار که بحمدالله اتفاقات مثبتی در سالیان اخیر صورت گرفته دو نکته لازم به ذکر است: در وهله اول؛ بهره گیری ناشران و تولید کنندگان در طراحی محصولات از عناصر هویتی خودمان است. جنبه های ظاهری و محتوایی تولیدات فرهنگی میبایست تجلی ای از هویت ملی و دینی ما باشد نه تصاویر و تماثیل قهرمانک های پوشالی انیمیشنی بیگانه . شایسته ملتی با تمدن و تاریخ باشکوهی چون ما نیست که عناصر هویت سازش، تظاهر فرهنگ های استعماری و انحرافی باشد و این مهم مستلزم توجه تولیدکنندگان به فرهنگ و هنر ملی و نظارت دقیق ناظران این حوزه است. وجه دیگر این موضوع حمایت دستگاه های مسئول از تولیدکننده خوش ذوق ایرانیست که علی رغم برتری کیفی محصولات، در بازار قیمت قافیه را به محصولات ارزان تر خارجی باخته و نومید و تضعیف می شوند. همت ملت و دولت و دستگاه های قانونگذار باید براین باشد تا با حمایت و تخصیص یارانه ها و تصویب قوانین موثر، همراهی راستین و هموار کنندهای ثابت قدم برای این مسیر باشند تا بتوانیم از مواهب این مسئله حتی در عرصه تجارت بین الملل یا ترویج فرهنگ ایرانی اسلامی با عرضه محصولات ایرانی در بازار جهانی برخوردار شویم.
● مقوله دیگر در بستر های هویت ساز جامعه، کانونهای پرورشی - تربیتی و آموزشی است؛ تعدد و گستردگی نهادها و موسسات دولتی و خصوصی دراین عرصه نتوانسته به نحو صحیحی پاسخگوی نیاز فرهنگی کشور باشد. کانونها و نهاد های دولتی علی رغم انتظار، مروّج آن چیزی نیستند که برای آن بنا نهاده شدهاند. شاخصه های انقلابی و فرهنگیِ تمدن ساز در مهجوریت به سر برده و جایشان را روش های آموزشی و ضد تربیتی مغایر با ارزش ها و بعضا ضد فرهنگی پرکرده اند. موسسات خصوصی همچون مهدها و کانون های آموزشی زبان ، ریاضی و... فارغ از رویکرد آموزشی مبهمشان، شاهد ولنگاری ها و هنجارشکنی های اجتماعی و بعضا اخلاقی در آنها هستیم که عدم نظارت یا رویکرد ساده انگارانه نهاد های مسئول را نشان میدهد.
آقایان مسئول! بدانید مراکزی که باید سکوی جهش و پیشرفت و تعالی کشور باشد، نباید پاشنه آشیل میدان فرهنگ جامعه گردد و بر آنانی که متولی و ناظر بر این موسسات هستند واجب است با همت و نگرش انقلابی به بهسازی وضع موجود بپردازند.
● ابزاری که از جمله مهمترین تاثیرات را در تربیت کودک و نوجوان دارد اسباب بازی و لوازم گذران فراغت آنان است. مسئله ای که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب نیز بوده و توجه ایشان به تولید اسباب بازی داخلی و برگرفته از هویت و فرهنگ ایرانی اسلامی نشان از اهمیت این مساله دارد. براستی که چرا باید قهرمان کودکی فرزندان این سرزمین بتمن و اسپایدرمن یا سیندرلا و امثالهم باشد؟ این مساله در قضیه پوشاک نیز صدق میکند. از تولید پوشاک زننده و ناقض عفت عمومی و نبود نظارت بر تولید یا واردات آنها تا عدم حمایت از تولید پوشاک مناسب برای بانوان مانند چادر و... . مع الاسف! مسئولین ذی ربط در این هیاهوی پر از غبار استعمار فرهنگی گویی در خواب فرورفته اند و این فرهنگ و آتیه سرزمینمان است که به تاراج قدرت های استکباری میرود... آنچه که گفتیم تنها گوشه ای از انبوه مسائل عرصهی هویتی جامعه خصوصا قشر نوجوان و دانش آموز است. امیدواریم تا دست اندکاران امر ضمن توجه به مقوله فرهنگ کشور با همت و غیرتی جهادی و انقلابی و با تاسی از اندیشه های امامین انقلاب و بهره گیری از نظر و عمل متخصصان و دلسوزان واقعی به اصلاح امور پرداخته و شاهد فردایی روشن برای ایران اسلامی باشیم. سلام و درود به پیشگاه امام راحل، شهدای امر به معروف، امنیت و غیرت
والسلام علی من التبع الهدی
مجمع عالی سازمان بسیج دانش آموزی