راهکارهای حفظ سلامت روان بانوان
به گزارش سرویس خبری بسیج جامعه زنان خبرگزاری بسیج-،زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه با داشتن نقش همسری و مادری از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. وجود آنها مانند ستونی است که خیمه خانواده بر آنها استوار است و این شالوده را سرپا نگه می‌دارند. اگر این ستون دچار نقصان شود همه خیمه متزلزل خواهد شد و با اتفاقی کوچک یا بزرگ، بنیان خانواده از هم خواهد گسیخت.
خانواده الگوی کوچکی از جامعه است و جامعه نیز مجموعه حلقه‌‌های متعدد و متکثر خانواده‌ها؛ پس به عبارتی زنان را می‌توان در سطح کلان، ستون‌های پایداری یک جامعه دانست. یعنی سلامت جسمی و روانی زنان برای یک جامعه باید از درجه اولویت بسیار بالایی برخوردار باشد و همگان، چه مرد و چه زن، به این مهم توجه کنند و در حفظ وlاین بنیان مرصوص تلاش کنند.
به مناسبت هفته گرامیداشت زن، گفت‌وگویی با الهام منتظری، روانشناس بالینی، هیپنوتراپ و زوج درمانگر انجام داده و به موضوع سلامت روان زنان خانهدار و شاغل پرداخته است تا راهکارهای مراقبت از سلامت روان زنان و نحوه خود مراقبتی را معرفی کند که در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
- چه راهکارهایی برای حفظ سلامت روان زنان خانهدار و شاغل در مواجهه با امور خانگی و شغلی وجود دارد؟
در جامعه کنونی حفظ سلامت روان بسیار دشوار شده زیرا جامعه پر از دغدغه و مشکلات است؛ اما کارهای مراقبتی مانند ورزش کردن، همراهی و مشارکت همسر در کارهای خانه، انجام فعالیت‌های مشترک و کارهایی که به آرامش زنان کمک کند می‌تواند مفید و تأثیرگذار باشد. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی و یوگا بسیار توصیه می‌شود. این موضوع ارتباطی با شاغل بودن و خانهدار بودن زنان ندارد و انجام این کارها برای هر دو گروه مفید است.
اینکه گفته می‌شود عقل سالم در بدن سالم است جمله کاملاً صحیحی است و همه افراد از جمله زنان باید به ورزش توجه ویژه داشته باشند. البته که نافی مشکلاتی مانند آلودگی هوا، اقتصاد ضعیف و مشکلات و معضلات نمی‌توان بود اما ورزش کردن به اینکه روان سالم‌تری داشته باشیم بسیار کمک می‌کند. بنابراین روان سالم نیز نیازمند جسم سالم است.
کتاب خواندن و یادگیری مهارت‌های ارتباطی نیز موضوع بسیار تأثیرگذاری است. متأسفانه بسیاری از زن و شوهرها با مهارت‌های ارتباطی آشنا نیستند و نمی‌دانند که چطور باید با یکدیگر صحبت کنند، چگونه با هم رفتار مطلوب داشته باشند، چگونه یک مسئله را با هم حل کنند و چگونه اجازه ندهند که دیگران در زندگی آنها دخالت کنند؛ تمام این موضوعات، اقدامات خود مراقبتی است که می‌تواند برای سلامت روان بسیار مفید باشد.
- چگونه می‌توان به عنوان همسر در ایجاد محیطی آرام و پشتیبان برای همسر ایفای نقش کرد؟
یک همسر می‌تواند همراه و همسفر خوبی باشد تا با احترام، حمایت و گوش دادن فعال به نیازهای همسر و توجه به آنها سبب خوشحالی همسر خود شود. زن و مرد باید زمان‌های مشترکی را با هم داشته باشند تا با هم گفت‌وگو کنند و وقت بگذرانند. باید توجه کرد که هرگاه زن و مرد به کمک نیاز داشتند نباید از دوستان غیرمتخصص خود کمک و مشاوره بگیرند و حتماً باید به مشاور خانواده مراجعه و با او صحبت کنند.
چه نکاتی برای ارتقای ارتباط عاطفی و احساس اعتماد همسر (زن) ارائه می‌دهید؟
واقعیت این است که روابط عاطفی به شناخت احساسات نیاز دارد. متأسفانه افراد احساسات خود را نمی‌شناسند؛ مثلاً وقتی فردی عصبانی و غمگین است نمی‌داند که چگونه باید احساسات خود را بروز دهد زیرا از کودکی آموزش داده نشده است که چگونه باید در مورد احساسات و هیجانات خود صحبت کنیم و همیشه در این رابطه سرکوب شده‌ایم. این اتفاق باعث شده تا در بیان احساسات در سن بزرگسالی نیز ناتوان باشیم چراکه به بلوغ نرسیده‌ایم و بعد از ازدواج هم توانایی بروز احساسات به شریک عاطفی خود را نداریم تا افکار خود را به راحتی با او در میان بگذاریم. مدام احساس می‌کنیم که اگر احساسات و افکار خود را افشا کنیم ممکن است که قضاوت شویم. باید توجه کرد که محبت و احترام متقابل در ارتقای ارتباط عاطفی و ایجاد احساس اعتماد بسیار کمک کننده است.
- چگونه می‌توان در مدیریت و تقسیم وظایف خانگی به نحوی مؤثر و عادلانه نقش داشت تا زنان کمتر تحت فشارهای کاری و خانگی قرار گیرند؟
تقسیم وظایف بین زن و شوهر یک امر قراردادی است و بستگی به این دارد که آیا هر دو شاغل هستند یا خیر اما مسلماً باید یک مرد کنار همسر خود باشد، او را همراهی کند و بتواند در تقسیم وظایف خانگی با یک توافق شفاف و عادلانه با هم در اجرای وظایف خود همکاری داشته باشند تا فشارهای کار خانه بین هر دو نفر تقسیم شود و همه بار زندگی بر دوش یک نفر نباشد.
- چه تدابیری برای کمک به مدیریت اضطراب و فشارهای زنان در زندگی روزمره ارائه می‌دهید؟
مدیریت اضطراب موضوعی نیست که بتوان در چند جمله آن را خلاصه کرد اما باید دانست که اضطراب، مادر همه اختلالات روانی محسوب می‌شود. زیرا کسی که اضطراب دارد دچار وسواس، تیک، افسردگی، افت ارتباط و عملکرد می‌شود و تأثیر منفی بر روی خواب و اشتهای او می‌گذارد و به‌طور کلی گستره بسیار وسیعی را دربرمی‌گیرد. بنابراین اضطراب موضوعی است که اگر فردی به آن دچار شده باید حتماً به درمانگر مراجعه کند.
حل مشکل اضطراب نیازمند یک دوره درمانی است تا علت‌ها و ریشه‌های آن یافته شود اما توصیه می‌شود تا افراد به دنبال علت‌های اضطراب خود باشند که چه موضوعی سبب اضطراب آنها می‌شود. همچنین ورزش کردن، یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی، داشتن مجموعه‌ای از دوستان امن از جمله راهکارهای کمک کننده به درمان اضطراب است. افرادی معمولاً دچار اضطراب می‌شوند که مشکلاتی مانند ناکامی، تنهایی، تجربه ترس و... دارند؛ بنابراین خوب است که با افرادی مانند دوستان خوب و خانواده ارتباط بگیرند که بسیار کمک کننده است.
- چگونه می‌توان به عنوان همسر یک زن خانهدار در مدیریت وظایف خانه و تسهیل امور روزانه کمک کرد؟
اصولاً یاد نگرفته‌ایم بابت کوچک‌ترین کارها تشکر کنیم؛ باید تشکر کردن از یکدیگر را بیاموزیم. یاد بگیریم که از همدیگر تعریف و تقدیر کنیم؛ تعریف کردن کار سختی نیست. اگر همسری خانهدار یا شاغل است باید از او به خاطر کارهایی که انجام می‌دهد تقدیر کنیم. حمایت کردن و مشارکت در کارها بسیار کمک کننده و امیدوار کننده است و اظهار محبت و قدردانی موضوع بسیار مهم و مؤثری است.
- چگونه می‌توان به ایجاد فضایی آرام و حمایت‌آمیز در خانه کمک کرد تا زنان به بهترین شکل ممکن از نقش خود بهره‌مند شوند؟
این موضوع نیاز به پیش‌زمینه‌هایی مانند کمتر بودن مشکلات اقتصادی، وجود عشق و علاقه و وجود سلامت روان دارد. زن و مرد در این صورت می‌توانند با ایجاد فضای آرام و احترام‌آمیز به حریم شخصی همدیگر با داشتن تفریحات مشترک و ارتقای ارتباط مثبت با افراد دیگر، محیطی را ایجاد کنند که بتوانند در آن لذت ببرند تا زندگی - سخن پایانی.
بسیار مهم است که بتوانیم در زمان کنونی باشیم و در گذشته زندگی نکنیم؛ اگر مسئله‌ای پیش می‌آید همانجا آن را حل کنیم. نباید مسائل بین زوجین به سایر افراد خانواده و اطرافیان منتقل شود زیرا بیان مسائل به اطرافیان سبب ایجاد تنش بیشتر می‌شود و راهنمایی‌های اشتباه می‌تواند سبب‌ساز مشکلات بیشتر شود. راهکارهای غیرمتخصصانه سبب خواهد شد تا از مشکلی کوچک، بحرانی بزرگ و اصطلاحاً از کاهی کوه ساخته شود. بنابراین مهمترین موضوع این است که باید برای هر کاری با متخصص آن کار مشورت کرد و برای مشکلات خانوادگی به مشاور خانواده و روانشناس خوب مراجعه کرد تا مشکلات حل شود.
مهمترین موضوع این است که افراد خود را قبل از ازدواج به خوبی بشناسند، نسبت به توانمندی‌ها، نقاط ضعف و قوت، ترس‌ها و سایر ویژگی‌های خود شناخت داشته باشند تا بتوانند طرف مقابل خود را بشناسند و درباره خودشان با طرف مقابل صحبت کنند. در واقع شناخت از خود سبب زیستن راحت‌تر و مشکلات کمتر خواهد شد. باید یادگرفت که راه‌حل محور پیشرفت و راهکارها را برای بهتر شدن روابط پیدا کرد. در شرایطی که اضطراب و چالش وجود دارد، باید یاد بگیریم که چگونه مشکلات خود را حل کنیم، با فرد متخصص صحبت کنیم و نباید مانند زمان گذشته به افراد غیرمتخصص مراجعه کنیم. به طور کلی احترام، عشق، قضاوت‌نکردن و برآورده کردن نیازهای یکدیگر از موضوعات مهمی است که باید نسبت به آن توجه ویژه داشت.
