دریاچه زریوار مریوان؛ کم‌نظیرترین جاذبه آبی غرب کشور

به گزارش خبرنگار خبرگزاری بسیج از کردستان، استان کردستان با وجود جاذبه‌های فراوان طبیعی، تاریخی و فرهنگی از نظر گردشگری در سال‌های گذشته ناشناخته مانده است و بسیاری از مردم ایران از زیبایی‌های این خطه از کشور عزیزمان اطلاع چندانی ندارند. استان غربی کشورمان که با استان کردستان عراق همسایه بوده و مردم غیور و مهمان نواز کرد را در خود پرورش داده است.

مجموعه پارک تفریحی آبیدر که یکی از بزرگترین سینما‌های روباز جهان را در خود جای داده است، عمارت خسرو آباد و وکیل شهر سنندج، قرآن تاریخی روستای نگل مریوان، منطقه اورامان و روستای دلفریب اورامانات که به هزار ماسوله شهرت دارد بخشی از جاذبه‌های این دیار را تشکیل می‌دهند.

غار باستانی کرفتو در دیواندره، روستای پالنگان در شهرستان کامیاران و آبشار کویله هم زیبایی‌های کردستان را تکمیل می‌کنند. در کنار اینها، صنایع دستی و آداب و رسوم ویژه و جذاب مردم این خطه از کشورمان نشان از فرهنگ دوست داشتنی و غنی آن‌ها دارد و هر گردشگری را به سوی خود جذب می‌کند.

از کلاش مریوان که در فهرست صنایع دستی جهانی قرار گرفته است تا لباس‌های رنگارنگ و شاد کُردی که جلوه‌ای چشم نواز به شهر‌ها و روستا‌های این استان می‌دهد. مراسم‌های پیرشالیار، نوروزگاه و کوسه گردی به مناسبت آغاز سال نو جذابیت‌های سفر به این منطقه از ایران را چند برابر می‌کند.

امروز می‌خواهیم سری به یکی از مشهورترین جاذبه‌های طبیعی استان کردستان بزنیم. مقصد سفرمان دریاچه نیلگون زریوار مریوان است؛ یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران که سفر به کردستان بدون تماشا و دمی استراحت در کنار آن معنایی ندارد. همراه ما شوید تا شما را با یکی از زیبایی‌های بی تکرار ایران عزیزمان بیشتر آشنا کنیم.

چرا دریاچه زریوار؟

معروفترین جاذبه طبیعی استان کردستان است.

یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران محسوب می‌شود.
‌
می‌توان در سفر به اینجا از طعم یکی از بهترین ماهی‌های کبابی ایران لذت برد.

با سفر به زریوار می‌توانید از تفریحات جذابی مانند قایقرانی، پاراگلایدر سواری و ماهیگیری لذت ببرید.

معرفی دریاچه زریوار مریوان، از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران

دریاچه زریوار یا آن گونه که محلی‌ها آن را می‌شناسند تالاب آب شیرین زریبار، در استان زیبای کردستان و در فاصله ۳ کیلومتری غرب شهرستان مریوان قرار گرفته است. دریاچه‌ای که یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران به شمار می‌آید و از معروفترین و زیباترین جاذبه‌های طبیعی غرب کشور محسوب می‌شود.

ارتفاع دریاچه از سطح دریا ۱۲۸۵ متر است و دور تا دور آن با کوه‌هایی زیبا از درختان و مراتع احاطه شده است که جلوه‌ای منحصر به فرد به این دریاچه می‌دهد. طول این دریاچه ۵ و عرض آن ۱.۶ کیلومتر و عمق آن به طور متوسط در حدود ۳ متر (بین ۲ تا ۵.۵ متر) است و همین موضوع باعث شده تا بتوان به راحتی بر روی آن قایقرانی کرد.

آب دریاچه زریوار از چشمه‌های جوشانی که در کف آن قرار دارد و همچنین از آب باران و برف، تامین می‌شود. این تالاب به دلیل شرایط مناسبی که دارد پذیرای گیاهان و حیوانات مختلفی ست و فعالیت‌های پرنده نگری و ماهیگیری در آن رونق دارد. تالاب زریبار یکی از منحصر به فرد‌ترین دریاچه‌های آب شیرین جهان به شمار می‌رود و شرایط کلی یک تالاب بین المللی را دارد.

این دریاچه در تاریخ بیستم بهمن ۱۳۸۹ با شماره ۱۰۲ در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسیده است. همچنین این تالاب از سال ۱۳۸۸ به عنوان پناهگاه حیات وحش تحت نظر سازمان محیط زیست قرار گرفته است.

تفریحات دریاچه زریوار

دریاچه زریوار در میان کوه‌ها و دشت‌های سرسبزی که پیرامون آن را گرفته اند به مانند نگینی فیروزه‌ای می‌درخشد و یکی از جذابترین و بهترین مکان‌ها برای گشت و گذار و تفریح به شمار می‌رود.

۱- قایقرانی

یکی از تفریح‌های محبوب در دریاچه زریوار قایقرانی است؛ هم قایق‌های موتوری و هم قایق‌های پدالی این امکان را فراهم کرده اند که بتوانید داخل دریاچه بروید و از فضای فرح‌بخش و سکوت و آرامش آن لذت ببرید. فضای مناسب محیط آبی تالاب زریبار باعث شده است تا تیم‌های ملی قایقرانی در رشته‌های مختلف برای آماده سازی به اینجا بیایند و تمرینات شان برای حضور در مسابقه‌های بین المللی را در این دریاچه دنبال کنند.

۲- ماهیگیری

بستر مناسب دریاچه زریوار و وجود گونه‌های مختلف ماهی در این پهنه آبی، باعث شده تا ماهیگیری در اینجا به یکی از تفریح‌های جذاب تبدیل شود. بسیاری از صبح زود برای صید ماهی راهی تالاب می‌شوند تا بتوانند شانس شان را امتحان کنند و دست پر به خانه بازگردند. محیط خوب دریاچه زریوار برای ماهیگیری باعث شد تا این مکان میزبان نخستین جشنواره بین المللی گردشگری ورزشی و ماهیگیری در اردیبهشت ماه امسال (۱۳۹۷) با حضور ۹ کشور خارجی باشد.

۳- عکاسی

فضای سرسبز اطراف دریاچه، قرارگیری آن در میان کوه‌ها و دشت ها، محصور بودنش در میان نیزار‌ها و گستره آبی آن منظره‌ای تماشایی را خلق کرده است. اگر ذره‌ای خلاقیت به خرج دهید و صبور باشید می‌توانید عکس‌ها و تصاویر زیبایی از سفر به زریوار ثبت کنید.

۴- پرنده نگری

تالاب زریبار محل زندگی تعداد زیادی از پرنده‌های بومی و مهاجر است. همین موضوع باعث شده تا اینجا به عنوان یکی از محل‌های مناسب پرنده نگری در غرب ایران شناخته شود. اردک سرحنایی و سرسبز، بوتیمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستو‌های دریایی، کاکایی ها، حواصیل خاکستری، خوتکا، لک لک‌های مهاجر و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه از جمله پرنده‌هایی هستند که می‌توانید با کمک ابزار مناسب پرنده نگری و کمی صبر و حوصله به تماشای آن‌ها بنشینید. با استفاده از لینک زیر هم می‌توانید اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید.

۵- پاراگلایدر سواری

اگر اهل خطر کردن و هیجان هستید دریاچه زریوار مکان مناسبی برای شماست. اینجا می‌توانید در سایت پروازی کنار دریاچه سوار بر گلایدر بر فراز منطقه به پرواز دربیایید و از چشم انداز زیر پای تان لذت ببرید. البته هر چند سال یک بار هم جشنواره‌های پرواز با پاراگلایدر در دریاچه زریوار برگزار می‌شود که اگر مهارت و جسارت کافی داشته باشید می‌توانید در آن شرکت کنید و از رقابت با دیگر حرفه ای‌ها لذت ببرید.

شرایط و هزینه:

از آنجایی که این خدمت تفریحی به وسیله بخش خصوصی اداره می‌شود هزینه‌ها و شرایط برگزاری آن توسط خود آن بخش تعیین می‌شود. به همین دلیل امکان اعلام هزینه، شرایط و مدت زمان استفاده وجود ندارد.

۶- برگزاری جشنواره‌های مختلف محلی و فرهنگی

دریاچه زریوار یکی از محل‌های گردهمایی مردم مریوان برای برگزاری مراسم مختلف محلی و جنگ‌های شادی ست. اگر از دوست داران فرهنگ مردم کردستان هستید، گوش به زنگ برگزاری مراسم در اینجا باشید چرا که می‌توانید با شرکت در این جشنواره‌ها از تماشای رقص زیبای کردی و لباس‌های رنگارنگ شان در کنار موسیقی شاد و جذاب محلی لذت ببرید.

شکم گردی اطراف دریاچه زریوار

معروفترین و محبوب‌ترین خوردنی که کنار دریاچه می‌توانید تجربه کنید، ماهی‌های کبابی آن است؛ ماهی‌های کبابی که به گفته بیشتر افرادی که از دریاچه دیدن کرده اند و طعم آن را چشیده اند بهترین ماهی کبابی تمام ایران است. اطراف زریوار دکه‌های کوچک و بزرگی وجود دارد که با ماهی تازه از دریاچه صید شده منظرتان هستند تا یکی از خوش طعم‌ترین ماهی‌های کبابی را برای تان آماده کنند.

البته اگر طعم نمکی و معمول ماهی را دوست ندارید می‌توانید از آن‌ها درخواست کنید که ماهی را به طعم‌های مختلف دیگری برای تان بپزند. این ماهی‌های کبابی همراه با مخلفات مختلف سرو می‌شوند و با طعم جذاب شان یکی از بهترین تجربه‌های شکم گردی تان را رقم می‌زنند.

علاوه بر این‌ها در برخی مواقع در کنار دریاچه، غرفه‌های کوچکی به چشم می‌خورد که غذای محلی مانند آش و نان محلی به فروش می‌رسانند؛ می‌توانید دل به دریا بزنید، عادت غذایی همیشگی تان را کنار بگذارید و با تجربه غذا‌های بومی یک شهر و فرهنگ دیگر، تجربه جدیدی به دست بیاورید. اگر هم در گشت و گذارتان در این حوالی هوس خوراکی سبکی کردید نگران نشوید، می‌توانید از بوفه‌ها و دکه‌های کوچک خوردنی‌هایی مثل یک فست فود سبک یا بستنی تهیه و نوش جان کنید.

ویژگی‌های دریاچه زریوار

تا به اینجا در مورد این تالاب تماشایی اطلاعاتی به دست آوردیم و با تفریحات مختلفی که در اینجا می‌توان تجربه کرد آشنا شدیم؛ حالا در مروری کوتاه می‌خواهیم با تعدادی از ویژگی‌های مهم دریاچه زریوار بیشتر آشنا شویم.

۱- موقعیت جغرافیایی

دریاچه زریوار که در میانه یک دره طولی نسبتا وسیعی قرار دارد از شرق و غرب به رشته کوه‌هایی پوشیده از جنگل‌های بلوط و مازو می‌رسد و از شمال و جنوب نیز به دشت‌های سرسبز بیلو و مریوان دسترسی دارد.

۲- پوشش گیاهی

گیاهان شناوری مانند سراتوفیلیوم و سریوفیلیوم و گیاهان حاشیه‌ای نظیر نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی با گل‌های سفید، علف هفت بند، پیچک ها، لویی و بزواش، جگن و نعناع پوشش گیاهی دریاچه زریوار را تشکیل می‌دهند.

۳- پوشش جانوری

پوشش جانوری دریاچه زریوار شامل آبزیان، پرندگان و پستاندارن می‌شود.

آبزیان

حیوانات آبزی که در تالاب زریبار زندگی می‌کنند به دو دسته گونه‌های بومی و غیر بومی تقسیم می‌شوند.

گونه‌های بومی: سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی

گونه‌های غیر بومی: ماهی آمور سفید، کپور آیینه ای، کپور معمولی، کپور سرگنده (بیگ هد) و فیتوفاک، پشه ماهی، میگوی غول پیکر آب شیرین

* در ضمن یک گونه مارماهی، ۵ گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون نیز در آب‌های تالاب زریبار شناسایی شده اند.

پرندگان

از ۳۱ پرنده‌ای که در دریاچه زریوار زندگی می‌کنند ۱۴ گونه بومی و مابقی انواع پرنده‌های مهاجر را شامل می‌شوند. از جمله این پرنده‌ها می‌توان به گونه‌های اردک سرحنایی و سرسبز، اگرت ها، بوتیمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستو‌های دریایی، کشیم بزرگ و کشیم کوچک، کاکایی ها، حواصیل خاکستری، خوتکا، گیلار و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه اشاره کرد.

پستانداران

سگ آبی، روباه، خوک وحشی، خرگوش، گراز و نوعی گربه وحشی (Filis catus) گونه‌های مختلف پستاندار تالاب هستند.

خرندگان

از جمله خزندگانی که در تالاب زریبار زندگی می‌کنند می‌توان به به مار چلیپر، مار آتشی، قمچه مار، مار قیطانی، مار پلنگی از دسته مار‌های غیر سمی و گرزه مار و افعی کردستانی از دسته مار‌های سمی اشاره کرد. از سوسمار‌ها هم گونه‌هایی از خانواده لاسرتاها، گکو‌ها و آگاما‌ها در این منطقه دیده می‌شوند.

۴- جزیره‌های متحرک دریاچه

یکی از زیبایی‌ها و شگفتی‌های دریاچه جزیره‌های متحرکی ست که در گوشه و کنار آن به چشم می‌خورند و منظره جالبی به وجود آورده اند. جزیره‌هایی که از ریشه‌های درهم تنیده نی و گیاه‌های حاشیه‌ای دریاچه به وجود آمده اند و با جریان باد و آب به میان تالاب کشیده می‌شوند. برخی مواقع مساحت این جزیره‌های متحرک به ۲۰ متر نیز می‌رسد.

۵- ویژگی‌های آب دریاچه

آب زریوار در بیشتر اوقات به رنگ سبز مایل به قهوه‌ای کمرنگ دیده می‌شود، بوی عادی و طبیعی دارد و از آن هیچ بوی دیگر که نشان دهنده تصاعد گاز باشد به مشام نمی‌رسد. سطح آب آن در زمستان‌ها یخ می‌بندد و مناظر بسیار زیبا و تماشایی به جود می‌آورد.

۶- سن دریاچه

سن سنجی‌هایی که بر روی نمونه‌های به دست آمده از دریاچه به دست آمده نشان می‌دهد که تالاب زریوار بیش از ۲۰ هزار سال پیش (دوره پلیستوسن) در شرایط آب و هوایی سرد ایجاد شده است.

اقامت

اطراف دریاچه زریوار و مشرف به آن چندین هتل با امکانات و خدمات مختلف به چشم می‌خورد که می‌توانید برای اقامت در نزدیکی زریوار روی آن‌ها حساب باز کنید. برای تعطیلات عید و نوروز هم می‌توانید روی ستاد اسکان مهمانان حساب باز کنید.

امکانات

از جمله امکانات اطراف دریاچه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نمایشگاه‌های فصلی صنایع دستی و بوفه
پارکینگ
سرویس بهداشتی
مسجد
ستاد‌های اسکان مهمانان در تعطیلات عید و تابستان
آلاچیق و نیمکت
شهربازی کودکان و پارک جنگلی
دکه‌های ماهی کبابی
بوفه تنقلات و دکه فروش مواد غذایی
رستوران در فاصله ۲ و ۳ کیلومتری
بهترین فصل سفر

بهار و تابستان: هوای منطقه در بهار و تابستان خنک و معتدل است و میانگین دمای هوای آن در گرمترین روز‌ها از ۲۴٫۵ درجه بیشتر نمی‌شود. این دو فصل بهترین زمان برای گردش در دریاچه به شمار می‌رود.

پاییز و زمستان: پاییز و زمستان مریوان و زریوار هوایی سرد و خشک دارد و در برخی مواقع سطح دریاچه به دلیل سرمای شدید هوا یخ می‌زند.

مسیر دسترسی

آدرس: استان کردستان، شهرستان مریوان، سه کیلومتری غرب شهر، دریاچه مریوان

برای دسترسی به دریاچه زریوار باید خود را به شهر مریوان در استان کردستان برسانید. دریاچه در ۳ کیلومتری غرب شهر قرار دارد و شما می‌توانید به راحتی به آن دسترسی پیدا کنید.


وجه تسمیه دریاچه زریوار

همان گونه که پیشتر نیز گفتیم دریاچه زریوار در میان محلی‌ها با نام زریبار نیز شناخته می‌شود؛ اما این نام به چه معناست و چرا این گستره آبی به این اسم خوانده می‌شود؟ در این مورد گفته شده است که نام اصلی زریوار “زیراوبار” بوده و در زبان کردی آب کف کنار معنا می‌دهد. به احتمال زیاد این اسم به دلیل اینکه آب چشمه از چشمه‌های کناری آن تامین می‌شده به آن داده شده است. هر چند در معرفی این دریاچه آمده است که آب دریاچه زریوار از چشمه‌های کف آن تامین می‌شود. احتمال دیگر در مورد نام زریبار یا زریوار این است که این نام از دو واژه زری به معنای دریاچه (در زبان کردی) و بار یا وار (پشوند تشبیهی) تشکیل شده است و در کل دریاچه وار معنا می‌دهد.

افسانه‌ای در مورد دریاچه زریوار

دریاچه‌ای به این محبوبیت حتما افسانه‌ها و راز‌هایی پیرامون خود دارد. یکی از این افسانه‌ها در مورد محل قرارگیری دریاچه زریوار و دلیل نام گذاری این دریاچه به این اسم است. در افسانه‌ها و داستان‌های مردم محلی گفته شده که در محل فعلی دریاچه، شهری باستانی به نام زریبار وجود داشته است. کتاب “ذکائی یحیی” شرح این افسانه را به نقل از مردم بومی چنین نوشته است:

درویشی سوار بر الاغ همراه همسرش از نزدیکی شهر عبور می‌کنند که حاکم ستمگری به نام فیله قوس داشت. درویش همراه همسرش توسط مامور‌های حاکم دستگیر و به شهر آورده می‌شوند. اهالی شهر و ماموران آن‌ها را شکنجه و اذیت کرده و زیر ضربات شلاق مجبور به انجام کار‌های مشقت‌بار می‌کنند، تا جایی که دم الاغ یعنی تنها سرمایه درویش کنده می‌شود و زن حامله اش نیز فرزندی را که در شکم داشت سقط می‌کند. درویش که دیگر تاب تحمل این همه شکنجه را ندارد، نزد حاکم رفته، اما حاکم او را مورد استهزا قرار می‌دهد و درویش آزرده خاطر می‌شود و دلشکسته بر فراز کوهی در ضلع شرقی شهر می‌رود و در آن جا به خدا پناه می‌برد و آن‌ها را نفرین می‌کند و می‌گوید: “سرم را از سجده بر نمی‌دارم تا شهر را با آب یکسان و این قوم ظالم را نابود نکنی. ” و چنین می‌شود و اکنون قبر درویش هم در پای کوه نظاره گر دریاچه فعلی زریوار است.


نکته جالب در مورد این افسانه این است که یکی از کوه‌های مشرف به دریاچه در شرق هنوز به نام “قله فیله قوس” معروف است، مساله‌ای که نشان از فراگیری این نوع داستان‌ها و افسانه‌ها در زندگی مردم دارد.

باور دیگر مردم منطقه در مورد دریاچه زریوار این است که عده‌ای اعتقاد دارند در کف دریاچه گنجی پنهان شده است و اصلا به همین دلیل به آن زریوار می‌گویند. عده دیگری هم به این باورند که نه تنها گنجی کف دریاچه وجود دارد بلکه اعتقاد دارند شهری وسیع زیر این دریاچه مدفون است.

انتهای پیام/