به گزارش خبرگزاری بسیج زنجان؛ در سفر یکی از مکان‌های پر بازدید و جذاب بازارها هستند، زیرا بازار همیشه پرهیاهوترین قسمت هر شهر بوده و می‌توان تنوع آدم‌ها را با تیپ‌ها، مدل‌ها و سبک‌های زندگی متفاوت تماشا کرد، برای همین است که بازار گردی برای بیشتر افراد لذت بخش است که می‌توانند با گشت و گذار چند ساعته اوقات خوشی را سپری کنند.
در شهر‌های مختلف ایران بازار‌های سنتی با معماری‌های زیبا وجود دارد که قدمت برخی به صد‌ها سال قبل بر می‌گردد، یکی از این بازارها؛ بازار زنجان است که طولانی‌ترین بازار مسقف ایران نیز است و دارای مجموعه‌های تجاری بوده و در مرکز شهر قرار دارد و دسترسی به آن آسان است.
بازار زنجان که طولانی‌ترین بازار سرپوشیده ایران است در دوران آقا محمد خان قاجار آغاز و در سال ۱۲۱۳ در زمان فتحعلی شاه قاجار خاتمه یافته و مساجد و سرا‌ها و گرمابه‌ها در سال ۱۳۲۴ هجری قمری به آن اضافه شده‌است.
مجموعه بازار قدیمی به صورت یک خط مستقیم به عنوان بازار بالا و پایین به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده‌است، گستردگی جغرافیایی بازار زنجان و تنوع راسته‌ها، تعدد سرا‌ها و کاروانسراهای درون‌شهری در راسته‌های فرعی که هرکدام به نامی و به فعالیتی خاص اختصاص یافته و وجود مساجد فراوان گویای پویایی این مجموعه در طول زمان‌های گذشته و شرایط حاکم بوده‌است، و این بازار در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده است.
بازار زنجان نه‌تنها از لحاظ تجاری، بلکه از نظر معماری نیز اهمیت زیادی دارد و کاملا از سبک معماری دوره قاجاریه پیروی کرده است، این مجموعه با توجه به ویژگی‌های معماری و هنری آن، پیوسته به‌عنوان کانون مهم تجاری، تاریخی، فرهنگی مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گرفته است.
این بازار از دو قسمت بازار بالا (قیصریه) و بازار پایین تشکیل شده است، و ۵۶ راه ورودی اصلی و فرعی به شبکه ارتباطی کل شهر دارد و با برخورداری از ۹۴۰ باب مغازه، جایگاه فعالیت ۱۰ نوع شغل است.
راسته‌های بازار
بازار زنجان از نظر تولید و فعالیت به هشت راسته تقسیم می‌شود که عبارتند از راسته زرگرها، کفاش‌ها، مس‌گر‌ها بزازها، سراج‌ها و تکیه‌ها که حدودا یک هزار مغازه را در خود جای می‌دهد.
در این بازار پنج مسجد چهل‌ستون، آقا سید فتح الله، مسجد جامع، حجت‌الاسلام و ملار واقع شده‌اند و از کاروانسراهای این مجموعه که در قدیم نقش مؤثری در عرضه کالا‌ها ایفا می‌کردند، می‌توان سرا یا کاروانسرای حاج علی قلی و سرای حاج کربلایی علی را نام برد.
بازار قیصریه (بازار بالا)
بازار قیصریه یکی از فعال‌ترین محور‌های بازار به شمار می‌آید که از مهمترین مراکز اقتصادی و تجاری شهر زنجان به شمار می‌آید، تنوع تولید و عرضه کالا و خدمات جانبی در این بازار زیاد است و در آن کالا‌های سنتی و اجناس لوکس به فروش می‌رسد.
بازار پایین
بازار پایین در گذشته محل داد و ستد رایج و طبیعی بود و از طریق دو کاروانسرا، مردم تولیدات محلی و محصولات روستا‌های اطراف زنجان را به فروش می‌رساندند.
در این بازار سرای ملک و گلشن از جمله سرا‌های این بازار به شمار می‌آیند که در سال ۱۳۴۵ مرمت و بازسازی شدند و همچنین دو مسجد مهم آقا شیخ فیاض و میرزایی نیز در این قسمت از بازار پایین قرار دارند.
سفره‌خانه سنتی حاج داداش
سفرخانه‌ی سنتی حاج داداش که در بازار پایین واقع شده است و قدمت آن به ۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد و قبلا از آن به عنوان حمام استفاده می‌شد که در حال حاضر تغییر کاربری داده و به محلی جهت پذیرایی از گردشگران و اهالی شهر زنجان تبدیل شده است.
تیمچه‌های بازار زنجان
تیمچه‌های بازار زنجان علاوه بر خصوصیات کالبدی ویژه‌ای که دارند از نقاط عطف حرکت‌های پیاده راسته بازار به شمار می‌روند؛ به‌عنوان مثال، تیمچه‌های چهار دربی در قسمت شرقی بازار، جمع‌کننده حرکت‌های ورودی بازار و هدایت‌کننده آن در مسیر راسته اصلی است.
دسترسی به بازار بزرگ زنجان از چندین مسیر ممکن است، از طریق خیابان سعدی جنوبی، از طریق خیابان امام خمینی (ره)، خیابان طالقانی، خیابان عاصم زنجانی و خیابان فردوسی امکان‌پذیر است.
هر سمت بازار و هر سرا و رسته‌ای حال و هوای خاص خود را دارد و گردشگرانی که وارد شهر زنجان می‌شوند می‌توانند با گردش در بازار اوقات خوشی را سپری کرده و از خرید صنایع‌دستی این استان که شامل مس، چاقو، ملیله، چاروق که هنر دست هنرمندان زنجان است لذت ببرند.
فاطمه عسگری
