نگاهی به کارنامه عملکردی دولت سیزدهم در حوزه زنان و خانواده رویکرد خانواده‌محور دولت سیزدهم باید حفظ شود
به گزارش سرویس خبری بسیج جامعه زناندولت سیزدهم بی‌تردید یکی از انقلابی‌ترین دولت‌های بعد از انقلاب بود که در طول عمر سه ساله خود توانست بسیاری از کار‌ها را به سرانجام برساند و بسیاری از زیرساخت‌ها را در حوزه‌های مختلف ایجاد کند. یکی از حوزه‌های مهمی که دولت سیزدهم به همت رئیس‌جمهور شهید آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی توانست در آن نقش‌آفرینی قابل ملاحظه‌ای داشته باشد، حوزه زنان و خانواده بود. انتصاب زنان در شورا‌های عالی تصمیم‌گیری، پوشش ۹۰درصدی خدمات ناباروری، تسهیلات ویژه برای ازدواج دهه شصتی‌ها، ایجاد صندوق ضمانت زنان سرپرست خانوار، پوشش بیمه‌ای برای مادران باردار تا پایان شیردهی و فرزندشان تا پنج‌سالگی، اختصاص یک‌درصد بودجه دستگاه‌های اجرایی به حوزه زنان، اعطای تسهیلات فرزندآوری و اعطای زمین به خانواده‌های دارای چند فرزند بخشی از اقداماتی است که در دوره ریاست جمهوری شهید آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی انجام شد.
یکی از گام‌های مهم دولت سیزدهم در حوزه بانوان اصلاح و متناسب‌سازی قوانین و مقررات حقوقی و تقویت اعتبارات زنان و خانواده بود.
دولت مردمی برای این منظور تصویب اعتبارات ویژه زنان و خانواده در سفر‌های استانی و پیگیری اجرای این مصوبات در دور دوم سفر‌ها را اولویت نخست خود قرار داد و علاوه بر آن سلامت زنان به عنوان عنصر اصلی خانواده مهم‌ترین دغدغه دولت سیزدهم از نخستین روز‌های حضور در ساختمان پاستور به شمار می‌آمد و اقدامات محسوسی نیز در این زمینه محقق شد که بیمه زنان باردار تا پایان شیردهی، مسئله‌یابی و آسیب‌شناسی نیاز‌های بهداشتی و سلامت زنان در ۳۱استان، شناسایی مهم‌ترین اولویت‌ها و مسائل تندرستی زنان و دختران در حیطه‌های حرکتی و ورزشی، تقسیم عادلانه امکانات ورزشی میان زنان و مردان، پیگیری اولویت شناسایی سرطان زنان و درمان آن، تأمین زیرساخت‌های لازم در راستای سلامت بانوان با بهره‌گیری از امکانات ورزشی با تأمین اعتبار ساخت و تعمیر ورزشگاه خاص بانوان و بررسی مشکلات درمان ناباروری، بررسی کمبود مراکز درمان ناباروری در استان‌های کشور، ایجاد صندوق ضمانت در حوزه اشتغال برای زنان سرپرست خانوار فاقدپوشش حمایتی در دهک یک تا ۵ درآمدی، تخصیص اعتبار ۶۰۰میلیارد ریالی توسعه صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون و صدور ضمانت‌نامه برای زنان سرپرست خانوار جهت تسهیلات تا سقف هزارمیلیارد ریال در حوزه اشتغال، حمایت از زنان مددجوی ستاد دیه برای تنفس یک‌ساله بازپرداخت تسهیلات، تدوین لایحه معافیت زنان سرپرست خانوار و مادران عهده‌دار حضانت فرزند از خدمت در خارج از محل سکونت، استفاده از ظرفیت دیپلماسی زنان در تعاملات بین‌المللی، توسعه مناسبات بین‌المللی با انعقاد شش تفاهم‌نامه مشترک همکاری با شش کشور، پیگیری تصویب و اجرای طرح همکاری‌های مشترک از طریق وزارت امور خارجه و حمایت از تغذیه مادران در مناطق محروم تنها گوشه‌ای از این اقدامات است.
ایجاد صندوق ضمانت زنان سرپرست خانوار در دولت سیزدهم
هر چند وام‌ها و تسهیلاتی بری زنان سرپرست خانوار در نظر گرفته شده است، اما پیداکردن ضامن برای بهره‌گیری از این تسهیلات یکی از چالش‌هایی است که این زنان با آن مواجه بودند و دولت سیزدهم برای رفع مشکل نداشتن ضامن برای زنان سرپرست خانوار، صندوق ضمانت زنان سرپرست خانوار را ایجاد کرد.
بر این اساس در اولین جلسه ستاد ملی زن و خانواده در دولت سیزدهم، مصوبه‌ای تصویب شد که به استناد آن، زنان سرپرست خانواری که در دهک یک تا ۵ درآمدی قرار داشتند، می‌توانستند از ضمانت‌نامه‌هایی که از طرف صندوق ضمانت معتبر (صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون) صادر می‌شد، به جای ضامن شخصی بهره‌مند شوند و از دردسر‌ها و چالش‌های معرفی ضامن رهایی پیدا کنند.
الهام ساوالان‌پور، مدیرکل فرهنگی- اجتماعی معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده تأکید کرده بود: این مصوبه به همت همکاری با سایر دستگاه‌ها به ویژه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بانک رفاه کارگران و همچنین همکاری مجدانه بانک‌های عامل به تحقق پیوست.
تصویب «شغل منعطف» در ستاد ملی زن و خانواده
ساعت زیاد و غیرقابل انعطاف از مشکلاتی است که مانع حضور مادران در بازار کار است، بر همین اساس دولت سیزدهم تصویب «شغل منعطف» را در ستاد ملی زن و خانواده دنبال می‌کرد.
انسیه خزعلی، معاون زنان و خانواده رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه سطح ابداع و اختراع بانوان ما از متوسط زنان جهان بالاتر است، اعلام کرده بود: باید امتیازات بیشتری برای زنان به خاطر شرایط‌شان در نظر گرفته شود، امتیازاتی که یکسان برای فرزندآوری برای زنان و مردان داده می‌شود، درست نیست. زنان در فرزندآوری متحمل سختی بیشتری هستند، همچنین کار‌هایی همچون اختصاص سنوات در هیئت علمی برای زنان به‌ازای هر فرزند یا بازنشستگی زودتر از موعد از مواردی است که باید مورد توجه باشد.
وی در خصوص تصویب «شغل منعطف» در ستاد ملی زن و خانواده گفته بود: قرار شده است شورا‌هایی با تمام دستگاه‌ها برای تصمیم‌گیری در این زمینه تشکیل شود تا بر مبنای شرایط دستگاه‌ها امکان حمایت از زنان در نظر گرفته شود، چراکه برای مثال دورکاری برای شغلی مثل کار در بیمارستان معنا ندارد، اما امکان دورکاری برای بسیاری از مشاغل وجود دارد و باید این دورکاری ساماندهی و نظام‌مند شود.
توانمندسازی زنان سرپرست خانوار برای ورود به بازار کار
توانمندسازی زنان سرپرست خانوار هم موضوع مهم دیگری است که در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت.
نیمه دوم آذرماه سال گذشته بود که شهرزاد هوشمندی‌نیا، مدیر نظارت و ارزیابی عملکرد معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده از آموزش ۲ هزارو ۴۶ بانوی سرپرست خانوار و توانمندسازی اقتصادی با هدف اشتغالزایی ۲ هزارو ۵۵ بانوی سرپرست خانوار، بی‌سرپرست، بدسرپرست، مطلقه و تجرد قطعی (بالای ۴۵سال) در ۱۱استان خبر داد و در مورد جایگاه معاونت ریاست‌جمهوری در امور زنان و خانواده در اسناد بالادستی گفته بود این معاونت مسئولیت‌هایی همچون سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، هماهنگی و رصد و ارزیابی را بر عهده دارد که با وجود ساختار بسیار کوچک و بودجه بسیار محدود، توانسته است فعالیت‌های قابل توجهی داشته باشد.
وی در این ارتباط به تقویت اعتبارات حوزه زنان و خانواده در قانون بودجه امسال برای نخستین بار اشاره کرد و از تخصیص اعتبارات هزینه‌ای به دستگاه‌ها و اعطای مسکن به خانواده‌های دارای فرزند چهارقلو به عنوان مصادیق آن نام برد و در مورد مشارکت این معاونت در تدوین برنامه هفتم توسعه اعلام کرد این اقدام برای نخستین بار موجب اختصاص یک فصل به عنوان زن، خانواده و جمعیت و تخصیص ۱۲حکم مختص بانوان، خانواده و جمعیت در این لایحه شد.
ارائه تسهیلات تشویقی ازدواج به متولدین دهه۶۰
توجه به ازدواج دهه شصتی‌ها را شاید بتوان نقطه عطف دولت سیزدهم دانست. متولدین این دهه عملاً از سوی دولت‌های قبلی کنار گذاشته شده بودند، اما دولت سیزدهم به این مسئله هم بی‌توجه نبود.
بر این اساس آبان ماه سال گذشته معصومه فلاحیان، معاون بررسی‌های راهبردی معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده از ارائه تسهیلات تشویقی ازدواج به متولدین دهه۶۰ ساکن در روستا‌ها و شهر‌های زیر ۲۰هزار نفر جمعیت خبر داد و گفت: معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده با هدف تشویق و ترغیب دختران و پسران بازمانده از ازدواج متولد دهه۶۰ به تشکیل خانواده، اقدام به طرح‌ریزی و اجرای برنامه تسهیل ازدواج جوانان متولد دهه۶۰ در روستا‌ها و شهر‌های زیر ۲۰هزارنفر جمعیت کرده است. طبق تأکید وی در این طرح متولدین دهه۶۰ ساکن در مناطق روستایی و شهر‌های زیر ۲۰هزار نفر جمعیت در صورت ازدواج و احراز شرایط از تسهیلات ازدواج، خرید اقساطی جهیزیه و اشتغال برخوردار می‌شوند. سقف ۱۰۰میلیون تومانی تسهیلات ازدواج، خرید اقساطی جهیزیه به مبلغ ۲۰۰میلیون تومان و وام اشتغال ۲۰۰میلیون تومان و مضاف بر تسهیلات مصوب بانک مرکزی بابت ازدواج و فرزندآوری از جمله این تسهیلات است.
تحکیم بنیان خانواده در لایحه ارتقای امنیت زنان
توجه به تحکیم بنیان خانواده در لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی و ارتقای امنیت زنان در برابر سوءرفتار یکی دیگر از نقاط قوت دولت سیزدهم در حوزه زنان و خانواده بود. با قانونی و اجرایی‌شدن این لایحه، بانوانی که تاکنون مورد خشونت‌های مختلف کلامی، جسمی، ارتباطی و فیزیکی قرار گرفته‌اند، مورد حمایت جدی قرار می‌گیرند.
به گفته معصومه پاشایی‌بهرام، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی تعریف مصادیق خشونت علیه زنان از جمله ویژگی‌های مثبت لایحه پیشگیری از آسیب‌دیدگی و ارتقای امنیت زنان در برابر سوءرفتار است. این لایحه گامی مثبت در سیاستگذاری تقنینی محسوب می‌شود که می‌تواند با افزایش امنیت زنان، برخی از خلأ‌های قانونی به ویژه در حوزه خشونت خانگی را مرتفع و مداخلات اجتماعی را ساماندهی کند، همچنین ارتقای امنیت زنان در خانواده و جامعه‌ای سالم‌تر را در پی داشته باشد.
بیمه درمان ناباروری
تلاش برای تسهیل فرزندآوری در حوزه افزایش جمعیت یکی از نقاط تمرکز دولت سیزدهم بود.
آبان۱۴۰۰ معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری از تصویب نهایی قانون پوشش بیمه‌ای هزینه‌های درمان ناباروری خبر داد و نهایتاً در حال حاضر بیمه درمان ناباروری به صورت ۱۰۰درصدی و نیز بیمه زنان باردار تا پایان دوره شیردهی و فرزندان تا پایان پنج سال نیز محقق شده است.
دولت سیزدهم و قفلی که به روی زنان در ورزشگاه‌ها شکسته شد
با توجه به نبود منع قانونی، ورود زنان به ورزشگاه‌ها یکی از مطالبات انباشته‌شده زنان بود که در دولت سیزدهم محقق شد.
انسیه خزعلی در نخستین نشست خبری با اصحاب رسانه در پاسخ به سؤالی درباره چرایی مسکوت‌ماندن مطالباتی نظیر ورود زنان به ورزشگاه‌ها یا صدور گواهینامه موتور برای زنان گفته بود: باید کارگرو‌هایی تشکیل و کار را تخصصی پیش ببریم و اگر تصمیمی گرفته شد، گزارش دهیم. به هر حال گرچه ملزومات و پیش‌زمینه ورود زنان به ورزشگاه‌ها در دولت‌های قبلی طرح و شکل گرفته بود، اما قفل ورزشگاه‌ها به روی زنان در دولت سیزدهم شکسته شد و زنان ایرانی سال گذشته برای تماشای بازی لیگ داخلی فوتبال به ورزشگاه‌ها رفتند و تیرماه سال گذشته نیز اعلام شد شورای عالی امنیت ملی ورود زنان به ورزشگاه‌های فوتبال را تصویب کرده است.
حمایت از زنان ورزشکار و افزایش ۲برابری زنان مدال‌آور
حمایت از ورزش بانوان در دستور کار دولت سیزدهم قرار داشت و انسیه خزعلی در این زمینه تأکید کرده بود: «از ورزش بانوان در بخش قهرمانی و همگانی به طور کامل حمایت می‌کنیم. ما استعداد‌های خیلی خوبی در دختران داریم که باید از کودکی و نوجوانی شناسایی و روی آن‌ها کار شود. باید زنان و دختران کشورمان در عرصه‌های بین‌المللی نشان دهند زن مسلمان با حفظ ارزش‌ها و با حفظ جنبه‌های مختلفی که یک زن باید داشته باشد، در عرصه بین‌المللی حاضر و قهرمان می‌شود. خیلی از کشورهای اسلامی این انتظار را از ما دارند که در این زمینه الگو‌سازی کنیم. شرایط اکنون برای این کار فراهم است.»
به گفته خزعلی، ورزش بانوان در دولت سیزدهم نسبت به دوره قبل ۱۰۰درصد رشد داشته و تعداد مدال‌آوران دوبرابر شده است.
شهیدی که جاودانه شد
حالا دولت سیزدهم در میان ناباوری همگان با شهادت سید‌ابراهیم رئیسی زودتر از موعد به پایان می‌رسد؛ دولتی که با تمام چالش‌های پیش رو، از هیچ خدمتی در راستای بهبود در تمامی حوزه‌ها فروگذار نکرد و اگرچه کارنامه عملکردی‌اش به سال آخر نرسید، اما اقدامات بزرگ و کار‌های زیربنایی این دولت در حوزه‌های مختلف به خصوص حوزه زنان و خانواده نقطه عطفی در جریان زنان و خانواده طی دولت‌های پس از انقلاب به شمار می‌رود و همین مسئله هم شهید آیت‌الله سید‌ابراهیم رئیسی را در دل یکایک مردم ایران جاودانه خواهد کرد.
