حقوق خانواده

به گزارش سرویس خبری بسیج جامعه زنان- بار‌ها در کتاب‌های جامعه‌شناسی، فلسفی یا تاریخی، دیده و خوانده‌ایم که انسان موجودی است اجتماعی و برای تأمین نیاز‌های حیاتی خود به ناچار باید به صورت گروهی و در ارتباط با سایر انسان‌ها زندگی کند. یکی از مهم‌ترین وجوه زندگی اجتماعی انسان‌ها در کانون خانواده رقم می‌خورد. زن و مرد با بستن پیمان زناشویی، زندگی مشترک خود را آغاز می‌کنند و به این شکل، کوچک‌ترین نهاد اجتماعی را پدید می‌آورند. این نهاد اجتماعی از موضوعات اصلی بسیاری از شاخه‌های علوم انسانی محسوب می‌شود. رشته حقوق نیز به عنوان یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین گرایش‌های علوم انسانی، همواره توجه ویژه‌ای به خانواده و مسائل مربوط به آن داشته است. یکی از بهترین منابعی که می‌توانید با رجوع به آن، اطلاعات خود را در زمینه جنبه‌های حقوقی پدیده خانواده افزایش دهید، هم‌اکنون روبه‌روی‌تان قرار گرفته است. علی‌اصغر دل‌زنده‌روی در کتاب حقوق خانواده، انواع پیامد‌ها و اثرات قانونی ازدواج و تشکیل خانواده را برای شما شرح می‌دهد.
گفتیم بخش گسترده‌ای از نیاز‌های انسان‌ها در ارتباط مستقیم با سایر انسان‌ها برطرف می‌شود. از میان چنین نیاز‌هایی می‌توان نیاز به همزیستی مسالمت‌آمیز، تولید نسل و زندگی مشترک را نام برد. طبق قوانین جمهوری اسلامی، چنین نیاز‌هایی باید در چارچوب خانواده و از طریق عقد نکاح برآورده شوند، به همین منظور بخش‌هایی از مواد قانون مدنی به شرح عقد نکاح، روابط و وظایف زوجین، همچنین تبعات حقوقی و قانونی این نوع عقد اختصاص پیدا کرده‌اند. علاوه بر قانون مدنی، امروزه قانون حمایت از حقوق خانواده نیز وضع شده که بیشتر تمرکز خود را بر حقوق زنان قرار داده و به نظر نمی‌رسد به حقوق اطفال و کودکان توجه کافی داشته باشد. به هر حال، این قانون هم به عنوان مکمل قانون مدنی در دعاوی مربوط به حوزه خانواده از اهمیت بالایی برخوردار است و شناخت دقیق آن برای تمامی فعالان و دست‌اندرکاران مراجع قضایی ضرورت دارد. کتابی که پیش رو دارید، مسائل مربوط به حقوق خانواده را با توجه ویژه به هر دوی این قوانین مورد تحلیل و بررسی قرار داده است تا سیمایی واقع‌گرایانه از وضعیت کنونی حقوق خانواده در ایران به شما ارائه کند.
کتاب حاضر دو بخش کلی را دربرمی‌گیرد و هر کدام از آن‌ها فصول و مباحث متنوعی را شامل می‌شوند. در ادامه، ابتدا موضوعات بخش اول را مطرح خواهیم کرد و بعد از آن، گریزی به مسائل بخش دوم خواهیم زد. در فصل اول بخش نخست، جایگاه و ماهیت نکاح، طبق متون قانونی کشورمان مشخص می‌شود، سپس دو موضوع خواستگاری و نامزدی با نگاهی به جنبه‌های حقوقی و قانونی آن‌ها تحلیل می‌شوند. در فصل دوم، نحوه انعقاد قرارداد نکاح و میزان اعتبار آن مورد توجه بوده است. شروط لازم برای عقد نکاح، موانعی که بر سر راه آن وجود دارد، آثار حقوقی آن، تعهداتی که زوجین با جاری‌شدن عقد نکاح نسبت به یکدیگر خواهند داشت‌و تعیین شروط ضمن عقد، موضوعات محوری فصل سوم را تشکیل می‌دهند.
در بخش دوم کتاب حقوق خانواده، به انحلال عقد نکاح پرداخته شده است. فصل اول آن به طلاق، شروط لازم برای آن، موارد طلاق و آثاری که به دنبال دارد، اشاره می‌کند. در فصل دوم، فسخ به عنوان یکی دیگر از روش‌های انحلال نکاح معرفی می‌شود و زوایای گوناگون آن تحلیل می‌شود. قواعد عمومی مرتبط با فسخ قرارداد و خیارات فسخ، از جمله مباحث اصلی این فصل به شمار می‌روند. همان‌طور که حتماً اطلاع دارید، بعد از انحلال نکاح، لازم است زوجه عدّه نگه دارد و طی یک مدت‌زمان معین، همسر دیگری اختیار نکند. مفهوم عدّه و انواع آن در فصل سوم بخش دوم مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.
اگرچه کتابی که علی‌اصغر دل‌زنده‌روی نوشته است بیشتر برای دانشجویان رشته حقوق کارایی دارد، با این حال افرادی که قصد دارند اطلاعات خود را در زمینه حقوق خانواده ارتقا دهند نیز می‌توانند از مطالعه آن بهره ببرند. متأسفانه سطح سواد عمومی در مورد مسائل حقوقی بسیار ناچیز است و بسیاری از افراد آن‌گونه که لازم است از وظایف و حقوق خود در رابطه با مسائل گوناگون خبر ندارند. خواندن کتاب حقوق خانواده به این افراد کمک می‌کند دست‌کم در مورد ابعاد قانونی ازدواج و طلاق، نکته‌های کاربردی و مفیدی را بیاموزند، البته این نکته را فراموش نکنید که اثر حاضر مانند سایر کتب حقوقی، از اصطلاحات و واژگانی استفاده کرده است که شاید درک آن‌ها برای مخاطبان عام کمی دشوار باشد، اما به طور کلی، نویسنده سعی داشته است با زبانی ساده و قابل درک، مباحث مورد نظر خود را شرح دهد. از سوی دیگر، دانشجویان رشته حقوق می‌توانند این اثر را به چشم یک منبع کمک‌آموزشی ببینند که در درک درس‌های اصلی‌شان، به خصوص درس‌های مدنی ۲ و ۵ به یاری‌شان می‌آید.
این کتاب حوزه حقوق به کوشش نشر چتر دانش در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.