آمبودزمان چیست؟/رسیدگی غیرقضایی به شکایات مردم از دستگاه‌های اجرایی

به گزارش خبرگزاری بسیج خراسان رضوی از مشهدمقدس، محمدرضا مروی مرویان در برنامه آموزش مجازی ویژه هفته احیای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر با موضوع صیانت از حقوق عامه و فساد ستیزی اظهار کرد: حقوق عامه، حقوقی است که در قانون اساسی و نیز در قوانین موضوعه و یا سایر مقررات لازم‌الاجرا ثابت است. عدم اجرا یا نقض آن می‌تواند نوع افراد یک جامعه مفروض مانند افراد یک شهر، منطقه و یا یک صنف را در معرض آسیب یا خطر قرار دهد و یا موجب فوت منفعت، ضرر و یا سلب امتیاز حقوق عامه شامل آزادی‌های مشروع، حقوق زیست‌محیطی، حقوق بهداشت و سلامت شود.

 وی در تعریف فساد بر پایه ماده یک، قانون ارتقای سلامت نظام اداری کشور افزود: هرگونه فعل یا ترک فعلی که توسط هر شخص حقیقی و یا حقوقی به‌صورت فردی، جمعی و سازمانی که عمداً و باهدف کسب هر گونه منفعت یا امتیاز مستقیم و یا غیرمستقیم برای خود و یا دیگری با نقض قوانین و مقررات کشور انجام پذیرد و یا ضرر و زیانی را به اموال، منافع، منابع، سلامت یا امنیت عمومی و یا جمعی از مردم وارد کند، فساد نامیده می‌شود.

 مروی مرویان تصریح کرد: واژه آمبودزمان یعنی نهاد و یا مراجعی که به شکایات مردم از دستگاه‌های اداری و اجرایی، رسیدگی غیرقضایی انجام می‌دهد. آمبودزمان فرد، دفتر و یا موسسه‌ای غیر جانب‌دار است که وظیفه دارد به‌عنوان نماینده عموم مردم، موارد نقض حقوق افراد توسط دولت یا نهادها یا شرکت‌های دولتی و یا خصوصی را بررسی و بازرسی کند. این وظیفه معمولاً توسط دولت‌ها و یا پارلمان به نهاد آمبود زمان محول و اختیارات و استقلال عمل بسیاری را به آن می‌دهد.

 وی ادامه داد: هدف از تشکیل آمبود زمان حمایت از حقوق افراد در مقابل سو جریانات اداری، فساد اداری، فساد سیاسی و فساد همه‌جانبه در نظام اداری، نظام اجتماعی و یا در نظام خانواده است. آمبود زمان یک نوع ضمانت اجرایی غیرقضایی است. رسیدگی غیرقضایی، عدم تشریفات و افزایش سرعت عمل برخی از ویژگی‌های این نهاد است.

خبرنگار/محدثه رأفتی خداپرست