دهه فجر، فرصتی برای مرور امید‌هایی که می‌توان بر آن تکیه کرد/تجارب تلخ مذاکرات، دهه ۹۰ را تکرار نکنیم

به گزارش خبرگزاری بسیج از البرز، متن خطبه حجت السلام والمسلمین رادمرد امام جمعه ماهدشت، مبنی بر ماه مبارک شعبان، دهه فجر و مسائل شهری و منطقه‌ای، به شرح زیر است:

در قرآن مجید درباره رزق و نعمت‌هاى گسترده خداوند بسیار سخن به میان آمده است که از جمله آنها این که رزق هر جنبنده‌اى برعهده خداست، سرچشمه و کلید روزى در آسمان است، مردم باید تلاش کنند و با رعایت تقوا به دنبال رزق بروند که تقوا از عوامل گشاینده و موجب توسعه رزق و روزى است.

خداوند متعال در آیات ذیل، اشاره به مسأله‌اى مهم داشته و مى‌فرماید: إِنَّ رَبَّکَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ کَانَ بِعِبَادِهِ خَبِیرًا بَصِیرًا * وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْئًا کَبِیرًا یقیناً پروردگارت رزق را براى هر که بخواهد وسعت مى‌دهد، و [براى هر که بخواهد]تنگ مى‌گیرد؛ زیرا او به [مصلحت]بندگانش آگاه و بینا است.

فرزندانتان را از بیم تنگدستى نکشید؛ ما به آنان و شما روزى مى‌دهیم، یقیناً کشتن آنان گناهى بزرگ است. با این که رزق و نعمت الهى به گونه گسترده و فراوان در اختیار موجودات قرار گرفته است و هیچ موجود جوینده و زنده‌اى از رزق خود بى‌نصیب نمى‌ماند.

اما کمى و زیادى رزق و برکت آن به دست خداست و گشایش یا تنگى آن از شؤونات ربوبیت خداوند براى رشد و تربیت بشر است.

خواست خداوند بر پایه یک آگاهى و مصلحت حکیمانه است، پس بخل ورزیدن در اثر ترس از فقر یا دست درازى در اثر تلاش نکردن و یا کشتن فرزندان به خاطر ناتوانى و تنگدستى، از گناهان بزرگ و نابخشودنى است.

حضرت على (علیه السلام) درباره تقسیم نعمت‌ها و روزى‌ها بر اساس حکمت‌ها، فرمود: وَ قَدَّرَ الْارْزاقَ فَکَثَّرَها وَ قَلَّلَها وَ قَسَّمَها عَلَى الضِّیقِ وَ السَّعَةِ، فَعَدَلَ فی‌ها لِیَبْتَلِىَ مَنْ ارادَ بِمَیْسُورِها وَ مَعْسُورِها وَ لِیَخْتَبِرَ بِذلِکَ الشُّکْرَ وَ الصَّبْرَ مِنْ غَنِیِّها وَ فَقیرِها، روزى مردم را مقدر فرمود و آن را براى برخى فراوان و براى بعضى دیگر اندک قرار داد، و ارزاق را بر مبناى تنگى و فراخى قسمت نمود، و در این تقسیم‌بندى عدالت به خرج داد تا هر کس را بخواهد با فراوانى رزق و کمى آن آزمایش کند، و بدین وسیله ثروتمندان و فقرا را از جهت شکر نعمت و تحمل سختى در مجراى امتحان قرار دهد.

از جمله آن رزق‌هایى که نصیب انسان مى‌شود فرزند و پاره تن و میوه دل است و خداوند پدر و مادر را مأمور مى‌سازد که کودک را از قبل تولد و بعد آن و سپس در هنگام بلوغ، به جسم و روح او رسیدگى کنند، حتى اگر به او وعده هدیه دادند به آن وفا کنند؛ زیرا کودکان بر پایه اندیشه خود، اولیاى خود را رازق و روزى رسان مى‌دانند؛ چه رسد که آنان را بى‌سرپرست رها کنند، یا با خشونت و تندى و نیش و کنایه، او را از کانون گرم خانواده به دامن جامعه پر از آلودگى و فساد، فرارى دهند.

این برداشت‌هاى پوچ و افکار غلط، بازگشت به دوران جاهلیت پیش از اسلام دارد که فرزند دختر را زنده به گور مى‌کردند و حضور او را در خانه ننگ خانواده مى‌دانستند و، چون به یکى از آنان خبر داده مى‌شد که صاحب دختر شده، چهره در هم مى‌کشید و از شدت خشم صورتش سیاه مى‌شد و حتى از میان قومش متوارى مى‌گشت. یا در اثر نابسامانى اقتصادى به خاطر ترس از فقر و نداشتن آب و نان براى فرزندان، آنان را مى‌کشتند و حق حیات را از او مى‌گرفتند. ولى رسول گرامى اسلام (صلى الله علیه و آله) این رسوم و سنت‌هاى باطل را در هم شکست و محبت و احترام را براى همگان به ویژه خردسالان، لازم دانست. روزى به رسول خدا (صلى الله علیه و آله) مژده دادند که دخترى برایت به دنیا آمده است. حضرت در چهره یاران نگاه نمود و آنان را ناراحت دیده فرمود: شما را چه مى‌شود؟ شاخه گلى خوشبوست که بویش را احساس مى‌کنم و روزیش نیز برعهده خداست. متأسفانه امروزه هم که دنیا به خاطر نگرانى از افزایش جمعیت و کمبود اقتصادى، سقط جنین را مجاز مى‌داند؛ گرفتار نوعى جاهلیّت شده است و خداوند در پاسخ ایشان فرموده است: نترسید ما شما و فرزندانتان را از ترس گرسنگى و فقر آینده بیمه کرده‌ایم. فرزند حق زندگى و روزى دارد و ترس از گرانى و ضرر مالى و ناامنى اقتصادى و ...، مجوز کشتن یا خودکشى نیست؛ زیرا خداوند منان، رزق و روزى هر موجودى را ضمانت کرده است.

شخصی مى‌گوید به حضور امام صادق (علیه السلام) رسیدم در حالى که سخت اندوهگین بودم، امام به من فرمود: فلانی! اندوهت از چیست؟ عرض کردم: صاحب دخترى شده‌ام.

فرمود: سنگینى‌اش روى زمین و روزى او بر خدا است مدت عمر او از عمر تو جداست. آنچه او از روزى مى‌خورد غیر از روزى توست، آن شخص گفت: از این سخن، اندوهم به کلى فروریخت.

مردى به امام صادق (علیه السلام) درباره نگرانى از وضعیت دخترانش شکایت کرد.

حضرت به او فرمود: خدایى را که براى چند برابر کردن خوبى‌ها و پاک نمودن بدى‌هایت به او امید بسته‌اى، براى بهبودى حال و روزى دخترانت، نیز به همو امید داشته باش.

بنابراین نقش پدران که مدیر اصلى خانواده هستند در تهیه رزق حلال و پاک و دور نگه داشتن فرزندان از خوردن اموال حرام، اهمیت بسیار دارد؛ زیرا گاهى یک شیر ناپاک یا لقمه شبهه ناک یا حرام، یک انسان را از ریشه و فطرت دگرگون مى‌سازد و او را در دنیا و آخرت نگون بخت مى‌کند.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: إِنَّ اللَّه عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ أَرْزاقَ الْمُؤْمِنینَ مِنْ حَیْثُ لایَحْتَسِبُونَ وَ ذلِکَ أَنَّ الْعَبْدَ إِذا لَمْ یَعْرِفْ وَجْهَ رِزْقِهِ کَثُرَ دُعاؤُهُ. خداى عزیز و بلند مرتبه، روزى مؤمنان را از جایى مى‌رساند که گمان نمى‌برند و این به خاطر آن است که وقتى مؤمن نداند روزیش از کجا خواهد رسید، زیاد دعا مى‌کند.

حدیث جمعه::: قالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه:إنَّ لَکُمْ فِی کُلِّ جُمُعَةٍ حَجَّةً وَ عُمْرَةً فَالْحَجَّةُ اَلْهِجْرَةُ إِلَى اَلْجُمُعَةِ وَ اَلْعُمْرَةُ اِنْتِظَارُ اَلْعَصْرِ بَعْدَ اَلْجُمُعَةِ. هر جمعه برای شما ثواب یک حج و یک عمره است، حج شما شتاب و مبادرت به نماز جمعه و عمره شما انتظار اقامه نماز عصر پس از نماز جمعه است.

در ماه شعبان قرار داریم ماه دیگر پس از رجب، خوشا به حال کسانیکه از ماه رجب را درک کردند، این ماه ماه مغفرت الهی است، در پندار عامیانه، رحمت الهی رقیب و جایگزین عمل به تکلیف است، یعنی من اگر انجام ندادم خدای رحیم است و می‌بخشد، رحمت خدا واسعه است، اما در بیان قرآن رحمت الهی پیامد و نتیجه عمل به تکلیف و اطاعت از خداست. رحمت خدا آن وقتی است که یک ملتی به مسئولیتش عمل کند.

خدا آن وقتی به مردمی رحم می‌کند که او را اطاعت کنند، تکالیف خود را انجام بدهند. قرآن تصریح می‌فرماید: رحمت الهی بی‌نهایت است، امّا شرط بهره‌وری از آن، تقوا، انجام واجبات مالی و ایمان است؛ بنابراین کسانی که از رحمت الهی بی‌بهره‌اند، گرفتار یکی از این سه آسیب هستند: فقدان تقوا، فقدان طاعات مالی و فقدان باور صحیح به غیب: «.. وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ فَسَأَکْتُبُهَا لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَالَّذِینَ هُمْ بِآیَاتِنَا یُؤْمِنُونَ» (اعراف: ۱۵۶) سه نکته: واجب کردم بر متقین، زکات دهندگان به معنای عام زکات، و مومنان به آیات الهی هر سه عمل است، فلذا این فرصت ماه شعبان برای تقویت عمل باید کمک گرفت.

مسیر زندگی امام حسین علیه السلام و حضرت ابالفضل العباس علیه السلام و امام سجاد علیه السلام برای همه ما درس آموز است، در شرایط الان که جنگ ترکیبی دشمن علیه اسلام شکل گرفته است، برخی نبرد‌های ترکیبی، مثل جنگ احزاب است که تمام دشمنان از هر قشر و قماش اعم از مشرکان، یهود، قبائل بَدَوی، منافقین و...، با هم مجتمع می‌شوند و به جنگ جبهه حق می‌آیند و وضعیت «بَرَزَ الْإِسْلَامُ کُلُّهُ إِلَى الْکُفْرِ کُلِّهِ» پیش می‌آید. این قسم از جنگ ترکیبی، به نوعی ایمان را زیاد می‌کند؛ زیرا مؤمنین این حقیقت را می‌فهمند که حرف و موضع حق آنها به چنان قدرت و اقتدار و نفوذی رسیده است که دشمنان را به نتیجه اجماع رسانده و دشمنان فهمیده‌اند که دیگر به تنهایی نمی‌توانند از پس جبهه ایمان برآیند؛ لذا برای ورود به این جنگ سه خصوصیت باید داشت یک خصوصیت مانند امام حسین علیه السلام که در مسیر جریان عاشورا یکی از مهمترین کار‌ها تبیین بود، خطبه افشاگرانه حضرت در منا علیه حکومت طاغوت امویان، مقدمه‌اى براى واقعه کربلا بود و امام حسین (ع) با این تدبیر و با توجه به امکانات آن روز، در میان حاضران موج و حرکتى ایجاد کرد تا حاضران پیام آن‌حضرت را در بازگشت به سرزمین‌هاى‌شان به دیگران منتقل کنند و زمینه بیدارى آنان را فراهم آورند.

حضرت در فراز پایانى این خطبه مى‌فرمایند: «خدایا! تو مى‌دانى که آنچه از ما سرزد، براى رقابت در فرمانروایى و نیز دسترسى به مال بى‌ارزش دنیا نبود، بلکه از آن‌روست که نشانه‌هاى آیین تو را بنمایانیم و سروسامان‌بخشى را در سرزمین‌هایت آشکار سازیم تا بندگان ستمدیده تو آسوده گردند و به فرایض و سنن و احکام تو عمل کنند.

شما (اى مردم!) اگر ما را در این راه مقدس یارى نرسانید و با ما همراه نباشید، ستمگران بیش از پیش بر شما نیرو گیرند و در خاموش کردن نور پیامبر شما بکوشند.» و مانند ابالفضل العباس ع صلابت در ایمان، حدیث مشهوری از امام صادق علیه السلام نقل شده که: «کَانَ عَمُّنَا العَبّاسُ بنُ عَلِیٍّ نَافِذَ البَصیرَةِ صُلْبَ الإیمَانِ جاهَدَ مَعَ أبی عَبدِاللّهِ وَ أَبْلَى بَلاءً حَسَناً وَ مَضَى شَهِیداً» تعبیر «صُلْبَ الإیمَانِ» که اشاره به صلابت ایمانی حضرت ابالفضل علیه السلام دارد، از یک نظر وصف جامع شخصیت مبارک آن حضرت در بیان امام صادق (ع) است؛ و سایر عناصر شخصیتی آن حضرت که عبارت است از: بصیرت، جهاد، معیت با امام زمان، پایداری و مقاومت، و در نهایت شهادت، همگی ذیل همین ایمان و باور راسخ است که به‌وجود می‌آید، یا همراه دو مسیر طی شده، مسیر امام سجاد علیه السلام، دعای چهل و نهم صحیفه‌ی سجادیه، دعایی فرازمند و پرمحتوا است که گوهر‌هایی گران از معارف الهی و سیاسی را فراروی انسان سالک قرار می‌دهد.

لسان دعا، لسان راز ونیاز است و از لطافت‌ها و ظرافت‌های این زبان والا برخوردار است، آن هم از لسان پاک و قلب تابناک سیدالساجدین که در خلال این گفتگوی عاشقانه، ابر‌های ابهام و غبار‌های فتنه را با چراغ مه شکن اعتصام به ریسمان عبودیت می‌شکند و افق‌هایی از بصیرت را فراروی سالکان بیدار و مجاهدان بصیر می‌گشاید.

حقیقت این است که ما در کشاکش فتنه‌ها و ابتلائات جامعه، در کنار تبیین و بصیرت افزایی عمومی به خلوت‌های راز و نیاز هم نیازمندیم.

آن هم از زبان اهلبیت عصمت و طهارت، این دعا را که دعای " عبور از فتنه ها" نام نهاده‌ایم.

ان شاءالله در سه مناسبتی که بسیار ارزشمند است، در ابتدای ماه شعبان به عنایت این سه بزرگوار ماهم در مسیر اسلام و اهل بیت (ع) ثابت قدم و عاقبت به خیر باشیم.

خب این ایام بنا به برخی اقدامات دوباره بحث مذاکره باز شده و در خطبه‌های گذشته هم اشاره کردم، اما لازم است چند نکته‌ای را عرض کنم اولا باید تلاش کرد تا واقعیت دهه ۹۰ به خوبی برای مردم روشن شود به عنوان یک درس عبرت.

در دهه ۹۰ با اینکه مذاکرات انجام شد، اما میانگین رشد اقتصادی ۸ ساله دولت تدبیر و امید حدود صفر درصد بود.

رهبرانقلاب از آن دهه به عنوان «یک دهه عقب‌ماندگی» یاد کردند.

بسیاری از ناترازی‌های حوزه انرژی و آب که اکنون کشور درگیر آن است، ریشه در همین یک دهه عقب‌ماندگی دارد بر اساس مطالعات صورت گرفته، ثانیاً مفهوم رشد ۸ درصدی اقتصاد را باید پررنگ کرد.

بهترین جایگزین مذاکرات همین تلاش برای تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی است.

مردم باید متوجه بشوند که کشور ظرفیت‌های بالایی دارد و می‌تواند بدون مذاکرات در حوزه اقتصادی یک رشد قابل توجهی را کسب کند.

شاهد مثال این امر عملکرد و نتیجه اقدامات دولت شهید رئیسی است.

دولت سیزدهم در طول ۳ سال عمر خود که معمولا در دولت‌ها دوره استقرار قلمداد می‌شود و چندان انتظار تحول جدی و نمایان شدن آثار اقدامات دولتمردان نمی‌رود توانست آمار جالب توجهی از خود به جای بگذارد.

رشد اقتصادی صفر درصدی کشور آنهم در شرایطی که کرونا و بحران کالا‌های استراتژیک پس از جنگ اوکراین کل دنیا را فراگرفته بود به بیش از ۵/۴ درصد رسید.

این تجربه بسیار ارزشمند نشان می‌دهد رشد اقتصادی ۸ درصدی نیز قابل تحقق است. پس ما می‌توانیم، اینکه برخی افرادی که خلاف قانون پست گرفتند، در سفر‌های خارجی حرف‌هایی می‌زنند حالا یک بعدش چراغ سبز نشان دادن برای مذاکرات است که حضرت آقا با بیان یک فراز از آیه سوره ممتحنه تذکر جدی دادند که خدی متعال فرمود: تُسِرّونَ اِلَیهِم بِالمَوَدَّة، مخفیانه طرح دوستی با دشمنان نریزید، رهبر انقلاب در سخنرانی خود بیاناتی در خصوص تبیین ابعاد مذاکره با دشمن داشتند.

ایشان فرمودند: «این‌ها همیشه پشت لبخند‌های دیپلماسی پنهان است؛ پشت لبخند‌های دیپلماسی، این‌جور دشمنی‌ها، این‌جور کینه‌ها، این باطن خبیث، پنهان است، چشمانمان را باز کنیم: وَ فَهماً فی خَلقِک، چشمانمان را باز کنیم؛ «تُسِرّونَ اِلَیهِم بِالمَوَدَّة» نباشیم.

حواسمان باشد که با چه کسی مواجهیم، با چه کسی معامله ی‌کنیم، با چه کسی داریم حرفمی‌زنیم؛ این را بدانیم، انسان وقتی که طرف خودش را شناخت، ممکن است معامله هم بکند امّامی‌فهمد که چه‌کار باید بکند، باید بشناسیم، بدانیم.»

این یک نکته مهم است و حالا برخی نکات را هم هم معاون غیر قانونی گفت در داووس و هم وزیر علوم که ان شاءالله در هفته آینده عرض خواهم کرد، اما در دهه فجر قرار داریم و امروز ۱۲ بهمن است، دهه فجر، زمانی است برای مرور امید‌هایی که میتوان بر آن تکیه کرد و راه را ادامه داد و و دستاورد‌های انقلاب امید واقع بینانه‌ای را ایجاد می‌کند که اگر قطع امید کردیم از بیگانه ما به پیشرفت می‌رسیم، بله لازم است در حوزه علوم جدید و تجارب و امکانات طرفین گفتگویی‌هایی هم بر اساس مصالح کشور بشود با حفظ اصول جمهوری اسلامی، اما امیدی به آنها نباید بست که کار را متوقف به نظر و اقدام آن‌ها خواهد کرد که دهه ۹۰ یکی از آن تجارب تلخ است.