آستان امامزاده آمنه خاتون(س)، پايگاه مذهبی و فرهنگی مردم قزوين

قزوین_ به گزارش بسیج، يکي از زیارتگاه‌های قدیمی شهر قزوين، بقعه امامزاده آمنه خاتون يا امينه خاتون است؛ اهالی از او به‌عنوان دختر امام جعفرصادق (ع) ياد می‌کنند ولی در برخی منابع او را دختر امام موسی کاظم علیه‌السلام معرفی کرده‌اند.

مدرکی مکتوب از صاحب مدفن در بنا وجود ندارد از این‏ رو به نظر می‌رسد شخصیت مدفون در این بقعه، سیّده آمنه دختر ابی على محمّدالاصغر ابن احمد سکین السرماورد بن جعفر بن محمّدالاکبر بن زیدالشهید بن امام زین ‏العابدین علیه ‏السلام است که با پنج واسطه، نسب به امام سجّاد علیه‏السلام می‌‏رساند. پدر بزرگوارش امامزاده جلیل القدرسیدعلی اصغر(علیه‌السلام) مدفون در روستای زرآباد قزوین است که به اتفاق برادر امامزاده آمنه خاتون در آن مکان در قرن چهارم به شهادت رسیده‌اند.

امام‌زاده آمنه خاتون در قزوین از دیرباز محل زیارت و عبادت مؤمنین و نیز برگزاری بسیاری از مراسم آئینی و مرکز تجمع به مناسبت‌های مختلف مذهبی در قزوین بوده است و امروز نیز همچنان برنامه‌های مذهبی و فرهنگی گوناگونی در آن آستان مقدس برگزار می‌شود؛ به ویژه آئین عزاداری محرم و صفر در این بقعه شریف از شهرت بسيار برخوردار است.

شكل ظاهری بنای آرامگاه آمنه خاتون متعلق به دوره صفوی است شکل ظاهری بنای آرامگاه آمنه خاتون متعلق به دوره صفويه به «صورت مخروطی و قسمت پايين ساختمان از سنگ‌های صاف و روسازی آن از کاشی‌های رنگارنگ است. در ورودی آن رو به جنوب است و داخل حرم در يک قسمت صندوق کوچک است.

 در اين مقبره چاه عميق مقدس و مورد احترامی است که گويا متجاوز از چهل متر گودی آن است و سابقاً مردم برای حوائج خود عريضه به نام حضرت صاحب‌الزمان می‌نوشتند و به آن چاه می‌انداختند.

نقشه هسته اصلی و داخلی بقعه حرم هشت‌ضلعی است و در هر یک از اضلاع هشت‌گانه آن طاق نمايی با قوس کليلی (يک نوع قوس کم‌خیز ايرانی بدون تيزی) اجرا شده است. پوشش بقعه به ياری کاربندی‌های ميان قوس‌ها انجام‌گرفته و سقف گنبد به شکل ستاره‌ای هشت‌پر است ضمن اينكه محرابی با تزئينات مقرنس در آن وجود دارد. گنبدی شلجمی با پوشش کاشی‌های تزئينی آن متعلق به دوره قاجاريه است.

هیچ‌گونه تزئينی به‌جز يک پنجره مشبک گچی زيبا در درون بقعه اجرا نشده است. در نمای خارج، بقعه به‌صورت يک برج استوانه‌ای شکل که گنبدی بر فراز آن است ديده می‌شود. نمای شمالی بنا روشنگر آن است که بعد از ساختن هسته مرکزی يعنی برج استوانه‌ای شکل در دو جانب آن دو واحد ديگر بنا کرده‌اند.

بنای طرف راست يا شرقی رواق مستطيل شکل است که سقف آن به کمک قوس‌های آجری پوشيده شده است و بخشي از بدنه استوانه‌ای بقعه در آن ديده می‌شود. رواق مزبور از افزوده‌های دوران قاجار است که از آن با ورودی کم ارتفاعی به بقعه راه می‌یابند؛ اطراف آن را با قطعه سنگ‌هایی نظير نمای استوانه‌ای خود بقعه پوشش کرده‌اند.

در جانب غرب نيز در چند دهه پيش شبستان مستطيل شکلی ساخته‌اند که همچنان قسمتی از ديوار بدنه استوانه‌ای شکل بقعه در آن ديده می‌شود؛ در نمای بخش مرکزی در زير گنبد در دو رديف نخست با آجرهای لعاب‌دار و در بالای آن به بلندی ۸۰ سانتی‌متر با کاشی هفت‌رنگ و نگاره‌های گياهی، بدنه يا گردنی گنبد تزئين شده است؛ در صحن چند قبر قديمی هنوز برجای مانده است که دو سنگ‌قبر با تاریخ‌های ۱۱۴۰ و ۱۱۸۳ هـ.ق شناسایی شده است.

اين بقعه متبركه که تا چند دهه پیش در محوّطه گورستان محله پنبه ريسه قرار داشت در خيابان طالقانی، خيابان ملک‌آباد امروز شهر قزوين واقع است. حسینیه‌ای وسيع در قسمت غرب بنای بقعه و تعدادی زائرسرا نيز اخیراً در سمت غرب صحن بقعه برای رفاه حال زائران محترم احداث شده است.

انتهای پیام/۱۰۱۰