در این روزها علاوه بر شهروند خبرنگاران، کانالهای خبری نیز بیش از پیش فعال شدند و برای اینکه از قافله عقب نمانند تلاش کردند تا در سریعترین زمان ممکن اطلاعات جنگ را در اختیار مخاطبان تشنه خبر قرار دهند.
حتی برخی از شهروند خبرنگاران به محض دیدن فعالیت پدافند، تصاویری با دوربینهای شخصی خود ثبت و به سرعت در فضای مجازی منتشر کردند که این تصاویر در برخی از موارد اطلاعاتی را در اختیار دشمنان قرار میداد.
علاوه بر آن شمار اخبار جعلی و بدون منبع نیز بسیار زیاد بود به طوری که هر خواننده عادی توان پایش یا راستیآزمایی آنها را نداشت و ممکن بود با شنیدن هر خبر اشتباه یا به اصطلاح فیک، موجی از نگرانی و استرس در خانوادهها ایجاد کند.
هر فرد، یک افسر جنگ نرم
به گفته یکی از فعالان رسانهای دزفول، چه در شرایط جنگی و چه آتش بس، هر فرد می تواند یک افسر جنگ نرم باشد و باید بداند که از ظرفیتی به نام گوشی هوشمند چگونه باید استفاده کند.
افرادی که از علم رسانه آگاه نیستند به گفته «محمد شاهزاده صفوی»، ممکن است به نظر خودشان در حال انجام کار بزرگی در راستای منافع کشور باشند ولی همانطور که مسوولان امنیتی هم بارها اعلام کردند، با تصویربرداری از عملیات پدافند هوایی در برخی مواقع حتی به دشمن نیز کمک کردهاند.
لزوم ارتقای سواد رسانهای جامعه
این فعال رسانهای بیان کرد: مردم باید نسبت به این موضوع آگاه باشند و به دنبال اخبار موثق از منابع مورد اطمینان بروند؛ در واقع با بالا رفتن سواد رسانهای مردم، باید خود به خود کانالهای خبری نامعتبر را کنار بزنند.
وی ادامه داد: البته مردم کشورمان به ویژه دزفول، تجربه هشت سال جنگ تحمیلی را دارند و به رغم تجاوز نظامی دشمن و عملیاتهای گسترده نیروهای مسلح کشورمان در کمال آرامش به زندگی عادی خود پرداختند و ترس به دل راه ندادند که جای خوشحالی است.
«صفوی» خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی و با توجه به وضعیت اقتصادی، مردم به صورت خودجوش اقداماتی انجام میدهند که جای خرسندی است؛ برخی فروشگاهها که تاکنون تابلوی «نسیه داده نمیشود حتی به شما دوست عزیز» را در مغازه داشتند آن را جمع کردند و به همشهریان کالای نسیه دادند.
به گفته وی، بزرگنمایی برخی اخبار از آتشسوزی عادی یا آتش زدن لاستیک نیز ممکن است موجی از ترس در بین مردم ایجاد کند این در حالی است که باید در چنین شرایط حساسی، چنین اخباری با درایت رسانهها به عنوان اخبار کماهمیت منتشر شود تا اذهان عمومی متشنج نگردد.
اهمیت امیدآفرینی در جامعه
این فعال رسانهای که در اورژانس نیز مشغول به کار است، به امیدآفرینی در جامعه تاکید کرده و بیان میکند: در این روزها ضرورت تهیه کیف کمکهای اولیه امدادی به صورت گسترده در فضای مجازی منتشر شد این در حالی است که این موضوع فقط مختص شرایط جنگ نیست و همیشه و در هر شرایطی باید فراهم باشد.
وی ادامه داد: توان تولید در کشورمان در چنین شرایطی باید توسط رسانهها منعکس شود؛ نیازی به انبار کردن اقلامی مانند کنسرو یا آب معدنی در کشوری که خودمان تولیدکننده و صادرکننده هستیم نیست این در حالی است که اسراییل این اقلام را وارد میکند.
«صفوی» بیان کرد: رسانهها باید در چنین شرایطی روح امید را در جامعه زنده کرده و شرایط را برای دفاع و حملات نیروهای مسلح تسهیل کنند چرا که اگر استرس جامعه را فرا بگیرد امکان مدیریت وضعیت شرایط حساسی مانند جنگ بسیار دشوارتر خواهد شد.
ضرورت اعمال تاکتیکهای رسانهای در انتشار اخبار جنگ
یکی دیگر از فعالان رسانهای دزفول نیز معتقد است: انتشار اخبار جنگ باید به قدری ماهرانه باشد که با کمترین آسیب روحی و روانی برای مردم همراه باشد در واقع نباید صحت خبر فدای سرعت شود.
«امین ابرهام» افزود: نمیتوان در چنین شرایطی به اخبار بدون منبع که ممکن است چند ثانیه دیگر تکذیب شوند، استناد کرد چراکه همین چند ثانیه موجب تخریب روحیه و پمپاژ استرس به جامعه شده و قابل برگشت نیست.
وی ادامه داد: اگر رسانهها اخبار را درست و به موقع منتشر کنند مردم سریعتر قانع میشوند و همین امر موجب ثبات روانی در جامعه در مواقع حساسی مانند جنگ میشود.
این فعال رسانهای اظهارکرد: این ثبات کمک زیادی به پیشبرد اهداف جنگ میکند زیرا برخی افراد تحلیلی از جنگ ندارند و چشمشان به گوشی موبایل است از این رو میتوانیم با اعمال تاکتیکهای رسانهای اطلاعرسانی درستی داشته باشیم.
به گفته وی در شرایطی که نیروهای مسلح به صورت شبانه روزی پای کار هستند و لحظهای غفلت مجاز نیست حفظ روحیه مردم از اهمیت بالایی برخوردار است.
ابرهام بیان کرد: کشورمان در دوران دفاع مقدس، هشت سال با کل دنیا درگیر بود؛ اکنون نیز با حفظ روحیه و آرامش مردم توانستیم از این پیچ سخت عبور کنیم.
وی افزود: حفظ روحیه امید در جامعه یکی از ابعاد اصلی در جنگ است که این موضوع در جنگ تحمیلی رژیم بعثی به کشورمان به خوبی نمود یافت و باعث شد با وجود نابرابربودن تجهیزات و تسلیحات نظامی، رزمندگان کشورمان پیروز شوند.
اهمیت مقابله با جنگ سایبری دشمن
علی دباغ یکی دیگر از فعالان رسانهای دزفول نیز در این باره گفت: برخی کانالها و رسانههای خبری، صدها خبر از لحظه به لحظه هر عملیات منتشر میکنند که با هر خبر موجی از نگرانی در بین خانوادهها ایجاد میشود؛ درواقع رصد لحظهای هر پهپاد و انتشار آن در فضای مجازی هیچ سودی جز استرس برای خانوادهها ندارد.
به گفته وی، به رغم جنگ تحمیلی رژیم جنایتکار صهیونیستی، زندگی عادی در کشور در جریان بود و در واقع جنگ سایبری و نرم افزاری اکنون مردم را بیشتر تهدید میکند که باید مدیریت شود.
دباغ بیان کرد: برخی اخبار توسط مردم عادی به صورت گسترده در گروههای پرمخاطب و خانوادگی منتشر میشدند که برخی از آنها کذب محض و شایعه بودند و باعث نگرانی شهروندان میشدند.
وی با بیان اینکه کاربران باید بدانند با انتشار هر خبر ممکن است روح و روان جامعه ملتهب شود، افزود: از یک سو نباید در اطلاعرسانی، حقایق جنگ را کتمان کرد و از سوی دیگر نیز نباید با انتشار هر خبر روحیه مردم خدشهدار شود.
این فعال رسانهای دزفول اظهارکرد: در واقع نیاز نیست خبری که هنوز صحت و سقم آن مشخص نشده در گروههای خانوادگی یا حتی بحثهای خانوادگی مطرح شود.
وی با تاکید بر اینکه مردم باید بدانند در چنین شرایط حساسی نیاز به افشای اطلاعات سیاسی، نظامی و یا حتی شخصی نیست، افزود: میتوان در برخورد با چنین سوالاتی بگوییم "نمیدانم" چرا که تلاش شبانه روزی نیروهای مسلح نیازمند حمایت همه جانبه مردم است.
به گفته دباغ، رسانهها میتوانند مانند گذشته پیگیر مشکلات مردمی باشند و فقط پاسخ مسوولان و اقدامات انجام شده در راستای حل مشکلات را منتشر کنند زیرا دشمن از برخی نقدها که اکنون زمانش نیست، میتواند در راستای رسیدن به اهداف خود استفاده کند.
وی به اقدامات مردم دزفول در طول هشت سال جنگ تحمیلی اشاره کرد و افزود: جنگ برای مردم دزفول تازه نیست؛ سالها پیش در منازل دزفول برای جنگ زدهها باز بود و اکنون نیز مردم دزفول اعلام کردهاند خانهها و باغهایشان برای افراد جنگ زده باز است ضمن اینکه فروشندگان خوراک و پوشاک را با تخفیف به مشتریان عرضه میکنند.
لزوم انتشار پیامهای امیدآفرین برای دور کردن جامعه از استرس
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی دزفول نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا بر لزوم انتشار پیامهای امیدآفرین برای دور کردن استرس از جامعه در شرایط کنونی تاکید کرد.
مهشدی عصار با اشاره به اهمیت کنترل استرس در شرایط بحرانی افزود: باید توانمندی افراد به ویژه سالمندان، بیماران قلبی و مادران باردار را بالا ببریم تا بتوانند شرایط را کنترل کنند.
وی ادامه داد: باید سواد سلامت را در جامعه ارتقا دهیم تا افراد بتوانند شرایط جسمانی و روحی خود را از نظر سلامت بررسی کنند.
به گزارش ایرنا واژه جنگ و پیامدهای آن آنقدر وسیع و زیانبار است که مدیریت آن نیازمند تلاش همهجانبه تمامی اقشار جامعه است؛ در این بین، رسانهها نقش و رسالت بسیار مهمی دارند و میتوانند ضمن تلطیف و فراهم کردن فضای روحی جامعه، شرایط را برای عملیاتهای موفق نیروهای مسلح آماده کنند و با انسجام بخشی اخباری که منتشر میشود در راستای اهداف جنگ گام بردارند.
اما اینکه مردم از کدام رسانهای تغذیه میشوند نیز حائز اهمیت است و بر همین اساس در کنار نقشی که رسانهها در زمینه روشنگری و آموزش سواد رسانه دارند، مردم نیز با بازتعریف رژیم مصرف رسانهای میتوانند در حفظ آرامش جامعه سهیم باشند.