دسترسی آژانس به پارچین نمادین بوده/ باید به سایت‌های نظامی ایران نیز دسترسی یافت

 در ادامه این گزارش موسسه آمریکایی مدعی شد، مقام‌های دولت آمریکا اعلام کرده‌اند مواردی را یافته‌اند که تایید می‌کند اورانیوم در مجتمع پارچین موجود بوده و در آنجا آزمایش‌هایی مرتبط با ساخت سلاح هسته‌ای با بکارگیری اورانیوم صورت گرفته است. مواردی که  بر ظنین بودن دولت آمریکا مبنی بر وقوع اقدام خارج از عرف در پارچین حکایت دارد. البته آژانس بین‌المللی اتمی با چنین نتیجه گیری موافق نیست و مردد در بازگشت به پارچین و انجام نمونه برداری‌های اضافی است.

این در حالی است که یک مقام ارشد آژانس بین‌المللی اتمی در پاسخ به سئوال ۲۷ ماه مه ۲۰۱۶ در زمینه این‌که آیا تاکنون از مجتمع پارچین یا دیگر تاسیسات نظامی ایران بعد از روز اجرای برجام بازدید به عمل آورده یا خیر، خودداری کرده است. آژانس بین المللی اتمی همچنین از پاسخ‌گویی به رسانه‌ها در زمینه این‌که ‌از کدام مکان ویژه بر اساس امکان دسترسی مکمل دیدار داشته، سرباز زده است.

 در ادامه این گزارش موسسه آمریکایی مدعی شده است: فقدان روشن شدن موضوع پارچین و در زمینه راستی آزمایی به موردی قابل توجه و تاثیر گذار در وضعیت انطباق ایران به تعهدهای پادمانی‌اش مبدل شده است. شاید آژانس بین‌المللی اتمی در دسترسی بیشتر و نمونه برداری اضافی در پارچین با مخالفت ایران مواجه شود زیرا این کشور این امکان را در پاییز سال گذشته مهیا نمود و این‌که بازرسی مجدد نیازمند ترتیبات خاصی است. باید گفت دسترسی سال گذشته به پارچین به شدت نمادین بوده و بازرسان آژانس به طور عینی و واقعی در امر بازدید از ساختمان‌ها دخالتی نداشتند و تنها سرگرم نمونه برداری بودند. در آن بازید تنها مقام‌های ارشد اجازه دسترسی طبقه به طبقه داشته و بازرسان برای نمونه برداری‌‌های از راه دور هدایت شدند. با توجه به این‌که آژانس نمی‌خواهد جدل با ایران را از سر گیرد، احتمالا در پی بازرسی مجدد از پارچین بر نخواهد آمد.

در بخش دیگر این گزارش موسسه یاد شده آمده است: با این وجود، آژانس نیازمند بازرسی مجدد از پارچین برای حل این موضوع است . بدون دسترسی به تاسیسات نظامی، یکی از مهمترین تعهدهای ایران در سایه برجام که تعیین می‌کند آیا این کشور بر موضوع  مهم مواد منفجره فعالیت داشته یا خیر، غیر قابل تایید خواهد ماند.

موسسه علوم و امنیت بین‌الملل سپس نوشت: تایید عدم فعالیت‌ در مسیر ساخت سلاح هسته‌ای در ایران مشکل است و نیازمند دسترسی آژانس بین‌المللی هسته‌ای به مکان‌های نظامی چون پارچین است. برای اطمینان یافتن از این‌که ایران در مسیر انطباق با برجام بوده و به ویژه در زمینه شرایط تسلیحاتی مواردی را نقض نکرده است، لازم است آژانس بین‌المللی اتمی موارد ذیل را عمل نماید:

*تعیین سرنوشت مواد منفجره موجود در اتاقک داخل ساختمان اصلی پارچین.

*مشخص شود که اگر ایران بیش از یک اتاقک مجهز به مواد منفجره ساخته است، سرنوشت آن‌ها معین شوند و عدم استفاده آن‌ها در ساخت و توسعه و تحقیق فعالیت در زمینه ساخت سلاح هسته‌ای تایید شوند.

*به طور کلی،تایید ممنوعیت‌های تسلیحاتی نیازمند دسترسی گسترده‌تر و همکاری بیشتر ایران بیش از اندازه کنونی است . آژانس بین‌المللی اتمی در آینده باید گزارش مفصلی از وضعیت انطابق ایران با این موارد ممنوع شده ارائه نماید.

روزنامه «وال استریت ژورنال» روز گذشته (یکشنبه) به نقل از مقامات فعلی و پیشین آمریکایی مدعی شد که ذرات کشف شده اورانیوم که در نمونه برداری سال گذشته در سایت نظامی پارچین کشف شده است احتمالا مرتبط با فعالیت‌های ایران در گذشته برای ساخت سلاح هسته‌ای بوده و با اظهارات مقامات ایرانی در تناقض است. 

این روزنامه گزارش داد، آثار اورانیوم ساخت انسان که در سایت پارچین در جنوب شرق تهران توسط بازرسان آژانس کشف شده بخشی از مسیر تحقیق و بازرسی در چارچوب توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 است.

مقامات ایرانی همواره تاکید کرده‌اند که سایت نظامی پارچین برای استفاده در زمینه سلاح‌های متعارف است و تاکنون هیچ فعالیت غیرمتعارفی از سوی آژانس گزارش نشده است و مدارک مرتبط با آن جعلی و ساختگی هستند.

وال استریت ژورنال مدعی است که دولت باراک اوباما درباره موضوع اورانیوم که در گزارش ماه دسامبر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به آن اشاره شده بود چیزی نگفت. اما مقامات فعلی و پیشین آمریکا در مصاحبه‌های جدید خود می‌گویند که این ذرات اورانیوم کشف شده مرتبط با فعالیت‌های ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای بوده که ایران بیش از یک دهه پیش آن را دنبال می‌کرده است.

این درحالیست که یک مقام ایرانی روز شنبه کشف هرگونه اورانیوم در سایت پارچین توسط بازرسان آژانس را رد کرده است و گفت که آژانس در گزارش سال 2005 خود گفته است که هیچ گونه فعالیت غیرعادی در سایت پارچین مشاهده نکرده است. وال استریت ژورنال می‌گوید که این مقام ایرانی درباره گزارش ماه دسامبر آژانس چیزی نگفت.

این روزنامه آمریکایی گزارش داد که نمایندگان کنگره آمریکا معتقدند که دولت باراک اوباما که توافق هسته‌ای را ابتکار خود در سیاست خارجی می‌داند نقش خود را در این زمینه به خوبی ایفا نکرده است.