آیا پس از توافق هسته‌ای معیشت مردم بهتر شد؟

یکی از وعده های روحانی در انتخابات سال 92 تأمین معیشت مردم بود. وی در این باره گفته بود: دولت تدبیر به دنبال این است که آنچنان مردم را از درآمد سرشار کنند که اصلا به یارانه نیازی نداشته باشند.

روحانی همچنین مدعی بود در دولت تدبیر و امید همراه با یارانه‌های نقدی، یارانه‌های کالایی نیز داده می‌شود تا اقشار ضعیف دیگر دغدغه معیشتی نداشته باشند؛ چرا که اساس اقتصاد دولت من آرامش به مردم و از بین بردن نگرانی است. البته نیاز مردم به یارانه در دوره او نه تنها کم نشد که در زمانی که دولت همه تلاش خود را به کار بسته بود تا مردم از دریافت یارانه انصراف دهند، بیش از 91 درصد مردم به درخواست انصراف از یارانه نه گفتند!

 

 حال با گذشت بیش از سه سال از آن روزها و در ماههای پایانی عمر دولت می‌توان به بررسی عملکرد و دستاوردهای کابینه یازدهم پرداخت تا مشخص شود در عمل تا چه میزان به وعده هایی که به مردم داده بودند، موفق عمل کردند.

 

 

به عنوان نمونه همانطور که در جدول زیر مشاهده می‌شود میزان هزینه های خانوار شهری در سال 94 نسبت به سال 92 افزایش یافته و در عین حال هزینه سالانه خانوار برای تهیه موادغذایی و خوراکی روند کاهشی داشته است.

 

 

 براساس این نمودار در سال 94 هزینه های خوراکی و آشامیدنی ها نسبت به سال92 بیش از 850 هزار تومان افزایش داشته است. لیکن این افزایش علی‌رغم کاهش نرخ تورم، نتوانسته رفاه خانوار را افزایش دهد و همانطور که قابل مشاهده است سرانه خوراکی و آشامیدنی‌های خانوار رشد معکوس را تجربه کرده است.

 

 این در حالیست که در همین مدت علی‌رغم افزایش بیش از 2.6 میلیون تومانی هزینه های مسکن و سوخت، سهم این بخش از هزینه های خانوار نیز افزایش داشته است.

 

 كاهش شاخص مصرف مواد خوراکی نظير گوشت قرمز، گوشت سفيد، ماهي و ميوه‌ها و سبزيجات نیز اين امر را تاييد مي‌كند كه تغييراتي در تركيب سبد مصرفي خانوار رخ داده است و در واقع سفره خانوار در این مدت منقبض تر شده است.

 

 آنطور که از این نمودار برداشت می‌شود،‌ دولت روحانی در دوران مدیریت خود نتوانسته تسلط خوبی بر بازار داشته باشد و در این میان بسیاری کالاها روند افزایشی به خود گرفته اند. برجام هم که به عنوان امید دولت برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور مطرح بود هم نتوانست جلوی افزایش قیمت ها را بگیرد. گزارش های هفتگی بانک مرکزی از قیمت خرده فروشی مواد غذایی نیز به خوبی موید این معناست.

 

 رهبری معظم انقلاب نیز در 11 مرداد سال جاری در دیدار اقشار مختلف مردم بر بهبود نیافتن معیشت مردم در پسابرجام تاکید کردند و فرمودند: "شش ماه هم از امضای برجام میگذرد، هیچ تأثیر محسوس و ملموسی هم در وضع معیشت مردم به وجود نیامده است؛ [درحالی‌که] خب، برجام اصلاً برای برداشتن تحریمها بود؛ برای اینکه تحریمهای ظالمانه برداشته بشود. مگر غیر از این است؟ خب برداشته نشده؛ حالا میگویند بتدریج، یواش یواش دارد درست میشود! مگر بحث سرِ یواش یواش بود؟ آن روز مسئولین، هم به ما میگفتند، هم به مردم میگفتند که در این مذاکرات، قرار بر این است که وقتی ایران تعهّدات خود را انجام میدهد، یکباره همه‌ی تحریمها برداشته بشود؛ یعنی این مانعی که آمریکا سر راه ملّت ایران ظالمانه و خباثت‌آمیز به وجود آورده بود، برداشته بشود؛ خب حالا شش ماه از این موعد گذشته است، برداشته نشده؛ شش ماه برای یک مملکت هشتاد میلیونی زمان کمی است؟ در این شش ماه دولت محترم کم میتوانست کار بکند اگر چنانچه این خباثت آمریکایی‌ها نبود؟ این برجام شد برای ما یک نمونه، یک تجربه. "