کاهش میزان سرمایه گذاری خارجی پس از برجام
بیژن عبدی اقتصاددان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری بسیج، درباره اینکه دولت تدبیر و امید مدعی بوده که می‌تواند در پایان فعالیت خود ،سرمایه گذاری خارجی را افزایش دهد ولی چنین اتفاقی نیفتاده است اظهار داشت: شاید بتوان دلیل اصلی را به مبحث انتخاباتی تبلیغاتی برای دولت یازدهم در نظر داشت. طبق آماری که از سوی منابع اطلاعاتی دولتی انتشار یافته، میزان سرمایه گذاری‌های مصوب یعنی میزان سرمایه‌ای که باید توسط دولت به اثبات رسانده شود صحیح است ولی واقعیت اقتصادی این است که میزان سرمایه گذاری خارجی کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه عدم باور دولت به مزیت نسبی که در داخل کشورمان وجود دارد به نوعی سرمایه گذاران خارجی را دچار بی اعتمادی و تردید کرده است افزود: منطق رکود، تحریم اقتصادی و نبود تکتولوژی متناسب با اقتصاد کشورمان گواه این مطلب است که دولت نتوانسته تکنولوژی مورد نیاز بازار را تامین کند و این هم دلیل قانع کننده برای عدم توسعه و رشد چشمگیر رشد اقتصادی داخلی شده است. دولت صنعت و تولید کشورمان را مورد بی‌توجهی قرار داده است از اینرو هیچ مزیت نسبی برای تولید کنندگان کشور به جز مواردی همچون تهیه آبگوشت بزباش در نظر نگرفته است. مسلم است سرمایه گذاران خارجی درصدد هستند تا بر اساس نوع و چگونگی تولید یا تکنولوژی خاص ریسک سرمایه گذاری را متحمل شوند در شرایطی که کشورمان با دیدگاه متناقض دولتمردان مدیریت می‌شود انتظار نمی‌رود که سرمایه گذاران با خیالی راحت سرمایه مورد نیاز را تامین کنند.
عبدی با تاکید بر اینکه بروزرسانی تکنولوژی از جمله مزیت‌های سرمایه گذاران خارجی است گفت: حمایت از واردات یا بروز رسانی تکنولوژی نقش ویژه در توسعه اقتصادی و روانی میزان سرمایه گذاری دارد چرا که می‌تواند توسعه یافتگی اقتصادی برای کشورمان را به ثمر آورد نه تنها حمایتی از سوی دولتمردان صورت نگرفته بلکه شاهد هستیم شکاف تکنولوژی و عقب نشینی اقتصاد هستیم.
این اقتصاددان خاطر نشان کرد: متاسفانه اقتصاد کشورمان از شکل متداول هم عقب مانده است با فرضیاتی که در گزارشات اقتصادی مطالعه می‌کنیم کاملا مشهود است که وضعیت تولید و صنعت داخلی به حدی رسیده که امکان ورود برای سرمایه گذاران خارجی وجود ندارد تنها بخش صنعت خودرو باقی می‌ماند که سرمایه گذاری خارجی در این زمینه در جهت مونتاژ هر چه بیشتر صنعت خودرو اند که منفعت حاصله نصیب فرانسوی ها می‌شود نه کشورمان.
این دکترای اقتصاد یادآور شد: واقعیت این است که سرمایه گذاران خارجی در صورتی که بتوانند سودی را کسب کنند و یا اینکه در بازار کشش مورد نیاز سرمایه وجود داشته باشد اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند. یکی از مشکلات عمده در مبحث سرمایه گذاری خارجی به مسائل داخلی کشورمان برمی‌گردد؛ برجام هم نتوانسته تحریم ها را ملغی کند لذا سرمایه گذاران خارجی با دقت شرایط را مورد بررسی قرار می‌دهند و در جهاتی اقدام به سرمایه گذاری دارند و یا به نحوی سرمایه گذاری می‌کنند که در صورت تشدید تحریم یا بروز هرگونه تهدید بتوانند سرمایه شان را از کشورمان خارج کنند.
عبدی خاطر نشان کرد: اقتصاد کشورمان هم مورد بازیچه سرمایه گذاران خارجی واقع شده است از اینرو تمایل جدی برای سرمایه گذاری ندارند. از یکسو برجام هم نتوانست ادعاهای اقتصادی را برآورده کند چرا که سرمایه گذاران خارجی نگرانی این را دارند تا سرمایه شان به عنوان اموال مصادره شده درآید و یا مجبور شوند جریمه بپردازند. اخیرا هم مشاهده شده است که بانک کانادایی توسط آمریکا جریمه شد و یا اینکه بسیاری از سرمایه گذاران خارجی توسط آمریکا جریمه می‌شوند از اینرو انگیزه لازم برای سرمایه گذار خارجی وجود ندارد .
وی در ادامه بیان داشت: کاهش سرمایه گذاری خارجی مبتنی بر قضایای سیاسی از سوی آمریکا و تهدیداتی است که دولت آمریکا در پیش گرفته است. کاهش سرمایه گذاری به جای اینکه متکی به منطق اقتصادی داشته باشد بر پایه مزیت نسبی که سرمایه گذاران خارجی مد نظر قرار داده اند واقع شده است. چراکه مزیت نسبی برای سرمایه گذاران خارجی لحاظ نشده است و انگییزه‌های سیاسی مانع مهم برای جذب سرمایه گذاری خارجی است.
عبدی با اشاره به اینکه فضاسازی لازم برای جذب سرمایه گذار خارجی از سوی دولت شکل نگرفته است افزود: تهدیدات و ارعاب سیاسی موجب شده است که استقبال برای سرمایه گذاران خارجی کاهش پیدا کند بنابراین نباید انتظار داشت که تغییراتی خاص در میزان سرمایه گذاری خارجی در دولت یازدهم اتفاق بیفتد. چرا که آمار سرمایه گذاران خارجی و سرمایه گذاری خارجی شعارهای ساختگی توسط دولت یازدهم است که می‌تواند کمک شایانی به فضای انتخاباتی ریاست جمهوری پیش رو داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری بسیج، رقم فعلی سرمایه گذاری نسبت به سال 2013 میلادی ( سال 92) 31 درصد کاهش داشته است، که با سیاستی که دولت در عرصه دیپلماسی به کار گرفته و قول تعامل با غرب را برای سرمایه گذاری بیشتر مطرح ساخته در تضاد است.گفتنی است سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) که هر سال آمار سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای دنیا را منتشر می کند، آمار تامل برانگیزی از وضع تجارت خارجی در ایران منتشر کرد. این سازمان رقم سرمایه گذاری خارجی در کشور را در سال 2014 میلادی که بیشتر آن در سال 93 بوده است را، 2 میلیارد و 105 میلیون دلار اعلام کرد.
