بدون شک می دانید کودکتان بعد از دوران نوزادی خیلی زود نسبت به دنیای اطرافش کنجکاو می شود. او ابتدا حواسش را آزمایش می کند و تجربه های جدیدی را با حواسش کسب می کند. خوشبختانه مغز کوچکش نسبت به هر چیزی در محیط زندگیش کنجکاو است و خیلی زود محیط اطرافش، آدم ها و اشیا را درک می کند.
یکی از اولین چیزهایی که کودک می آموزد رابطه علت و معلول است. او می فهمد که هر عملی، واکنشی منطقی دارد. یکی از مهمترین نکته هایی که در اینباره می فهمد این است که هر چیزی به طور طبیعی به چیز دیگری مربوط است.
شما می توانید کودک را از همین دوران برای پرورش تفکر منطقی آماده کنید. از هر زمان که شروع کنید می توانید یک کودک منطقی پرورش بدهید. بازی با کودک مهم ترین راه یادگیری و توسعه منطق در او است.
یک کلاس منطق برای کودک پر است از اسباب بازی ها، عروسک ها و اشیای سرگرم کننده و پدرومادری با انگیزه برای آموزش و بازی با کودک! هربازی می تواند فرصتی برای آموزش تفکر منطقی در کودک باشد. این شما هستید که باید بازی مناسب برای کودک خودتان را پیدا کنید.
یادتان باشد کودک خودش باید رابطه های منطقی را یاد بگیرد. نباید چیزی را به زور یاد او بدهید. به کودک نگویید بازی ها چه نکته ای را به او می آموزند اما آنها باید در سطحی باشند که کودک را به فکر یافتن دلایل بیندازند.
بازی مکعب سازی یکی از راهکارهای تربیت کودکان منطقی
بازی «تو چی نیستی؟»
از کودک بپرسید او شبیه چه چیزی نیست. این بازی برای کودکان پیش دبستانی و دبستانی اصلا جالب نیست اما برای یک کودکان 2-4 سال بسیار جالب است. مثال ها را از خوتان شروع کنید«من اسب نیستم؟ تو پاک کنی؟».
درشکل گیری منطق «چه چیزی بودن» و «چه چیزی نبودن» بسیار مهم است. در این بازی او یاد می گیرد چیزها را دسته بندی کند. . به کودک درباره تفاوت های ساده میان حیوانات، انسان و اشیا توضیح های ساده بدهید. مثلا بگویید «اسب روی چهار پا راه می ره اما من روی دو پا راه می رم. پاک کن حرف نمی زنه و تکون نمی خوره اما من می تونم حرف بزنم و حرکت کنم».
بازی « به من بگو این چی نیست؟»
یک اسباب بازی مثل خرس یا ماشین کامیون را بلند کنید و بپرسید« این چی نیست؟ » کودکتان باید یاد بگیرد در پاسخ به شما به چیز دیگری فکر کند. چیزی که حتی ممکن است در جلوی چشمش نباشد. نوبتی با کودک بازی کنید. یک بار در بین بازی وقتی خرسی را به شما نشان می دهد بگویید «این یه خرسه» اگر کودک اشتباه شما را درست کرد به این معنی است که شما به هدفتان رسیده اید و البته کودک بسیار باهوشی دارید.
بازی «بیا اسباب بازی ها رو برداریم»
این بازی هم شیوه تفکر منطقی را به کودک یادمی دهد و هم به او می فهماند بعد از بازی باید اسباب بازی هایش را جمع کند. برای این بازی به چند جعبه و سبد برای دسته بندی اسباب بازی ها نیاز دارید. از کودک بخواهید اسباب بازی های نرم را در یک جعبه بریزد. ماشین ها را جدا کند یا آنها را به ترتیب رنگ، اندازه ونرمی یا سفتی دسته بندی کند. بعد از مدتی او این بازی را به شکل های مختلف وبا ایده های دیگری دیگری انجام می دهد.
بازی «مکعب سازی»
بازی با مکعب ها برای کودک جذاب است، او از ساختن هر چیز ساده ای با مکعب خوشحال می شود. حتی در سنین نوزادی لمس مکعب ها برای شناخت حواس، علت و معلول، تفکر فضایی، تفکر روشمند، الگوسازی و خلاقیت مفید هستند. مکعب ها نه تنها برای مهارت های فیزیکی مفید هستند بلکه برای حل مسایل ریاضی پایه و هندسه نیز مناسب اند.
استفاده از مکعب های چوبی گام بعدی در آموزش هستند. توانایی ساخت اشیا و روی هم قرار دادن مکعب ها سن خاصی ندارد. هر کودکی ممکن است در سن خاصی این توانایی را به دست بیاورد. با توجه به خطرات احتمالی مکعب ها برای کودکان زیر سن سه سال، مکعب های چوبی گزینه های مناسبی هستند. همیشه برای انتخاب اسباب بازی مناسب و بی خطر برای کودکتان دقت کنید. به اندازه مکعب ها دقت کنید، آنها نباید آنقدر کوچک باشند که کودک آنها را در دهانش بگذارد. اندازه مناسب مکعب ها برای کودک باید حداقل 4 سانتیمتر باشد. رنگ استفاده شده در مکعب ها نیز مهم هستند، آنها باید رنگ ثابت داشته باشند. اگر پدر یا مادر خلاقی باشید می توانید خودتان مکعب های دست ساز درست کنید. آنها حتما خلاقانه تر و ارزان تر هستند و اگر کودکتان بزرگ باشد خودش هم می تواند در ساخت آنها به شما کمک کند. مکعب های رنگی و یا دارای حروف یا اعداد بر روی آنها می تواند در آموزش مهارت ها و آموزش های دیگر نیز به شما کمک کند. هر چه کودک شما بزرگتر شود این مکعب ها می تواند کاربردهای بیشتری داشته باشد. مکعب ها نسبت به دیگر اسباب بازی ها مدت زمان استفاده بیشتری برای کودکتان دارد. علاوه بر مکعب ها، لگو ها، پازل ها و ابزارهای خانه سازی دیگر، همین کارکرد را دارند. تنها مشکل این اسباب بازی ها پیچیدگی و سختی کار با آنها برای کودکان زیر سه سال است. اگر کودکتان با بازی با لگو راحت نیست، از همان مکعب های چوبی استفاده کنید و برایش خانه های بلند و شهر بسازید.
در بازی با مکعب ها اسباب بازی های دیگر را نیز استفاده کنید. مثلا از ماشین یا عروسک های انگشتی برای جذابیت بیشتر استفاده کنید. وقتی کودک کمی بزرگ شد و مهارتهایش توسعه یافت، مکعب سازی می تواند پیچیده تر و با مهارت بیشتری اجرا شود. با کودکتان بازی کنید. کودک مهارت های بسیاری را از تماشای کارهای شما به دست می آورد. برایش خانه بسازید، آنها خراب کنید و از نو چیزهای تازه بسازید. بازی با کودک هم آموزش است هم تفریح. وقتی بازی تمام شد، فرصت مناسبی برای آموزش مهارت ها و عادت های تازه فراهم می شود. مکعب ها را با کودک جمع کنید و آنها را داخل یک سبد یا جعبه بریزید. او از شما یاد می گیرد مرتب باشد. حتی روش جمع کردن و چیدن مکعب ها را به کودک بیاموزید. مرتب کردن و نظم بخشیدن تنها یک عادت رفتاری نیست. کودک از این طریق نیز مهارت هایش را تقویت می کند. سختی کار جمع کردن اسباب بازی های کودک نیز برای شما کم می شود. کودک باید یاد بگیرد مکعب ها را پرتاب نکند و روی آنها راه نرود. این آموزش فقط برای امنیت و پرهیز از خطرات احتمالی این رفتار است. نکته دیگر این است که او حق ندارد سازه های دیگران را خراب کند. خراب کردن آنها خطری برای کودک ندارد اما او باید یاد بگیرد به دیگران و تلاش هایشان احترام بگذارد.
بازی قلقک و نوازش
یکی از راه های تقویت تفکر منطقی همین نوع بازی های ساده است. شایدتا کنون اصلا به این فکر نکرده باشید چه تجربه ای پشت این بازی هاست. اما این بازی ها برای خنداندن و سرگرمی نیستند.
وقتی کودکتان کاری را خوب انجام می دهد یا کار مورد علاقه شما را انجام می دهد دست ها و انگشت هایتان را برایش تکان دهید. وقتی کودک می خندد قلقکش بدهید و یا وقتی پاهایش را می گیرد شکمش را نوازش کنید.
اکنون شما بازی خودتان را برای فهماندن معنای علت و معلول به کودک ساخته اید. این بازی ها به کودک منطق را می آموزد. وقتی او کاری انجام می دهد شما واکنشی نشان می دهید. فهم معنای علت و معلول مهمترین گام در رشد ذهنی کودک است. شاید خودتان هم نمی دانستید در واکنش های رفتاریتان چه معنایی نهفته است.
بازی قلقلک ونوازش یکی از راهکارهای تربیت کودکان منطقی
بازی پرتاب و هدف
این بازی ممکن است برای شما وکودکتان جدید باشد. یک صفحه روی زمین بگذارید و یک کیسه لوبیا آماده کنید. صفحه را مانند صفحه دارت یا هر چیز مشابه دیگری امتیاز بندی کنید. از کودک بخواهید کیسه را روی صفحه پرت کند و با او در این بازی مسابقه بدهید.
شاید فکر کنید این بازی هیچ ارتباطی به آموزش تفکر منطقی ندارد. اما این بازی بسایر هوشمندانه است. تلاش کودک برای گرفتن بیشترین امتیاز، دقت عمل در پرتاب کیسه و هماهنگی بین دست و چشم و رشد تفکر فضایی و یافتن روش های منطقی هدف اصلی این نوع بازی ها است. جذابیت بازی برای کودک به اندازه آموزش مهارت ها در این بازی اهمیت دارند.
بازی دیگری که با کیسه لوبیا می توانید خلق کنید. نگه داشتن کیسه روی سر و راه رفتن روی یک خط مشخص است. می توانید بازی را کمی سخت تر کنید مثلا از او بخواهید در این حالت چیزی را از روی زمین بر دارد، با چشم های بسته راه برود و یا برعکس و به سمت عقب برود.
متناسب با سن کودک می توانید باز هم بازی را سخت تر کنید. مثلا به او بگویید کیسه را به هوا بیندازد، سه بار دست بزند و کیسه را بگیرد و با حرکت ها موزون کیسه را در هوا بگیرد. این مثال ها به شما کمک می کند تا ایده های جدید دیگری پیدا کنید. از خود کودک کمک بگیرید تا بازی را خلاقانه تر پیش ببرید. ممکن است کودکتان بعد از مدتی تردستی نیز یاد بگیرد.
رشد تفکر منطقی در کودک را جدی بگیرید. مهم نیست کودکتان چه بهره هوشی خاصی دارد، کی راه می رود، کی حرف می زند و چه استعداد متفاوتی نسبت به کودکان دیگر دارد اما یادگرفتن تفکر منطقی و انتقادی برای کودک بسیار مهم است. هرچقدر او مسائل اطرافش را منطقی تر بررسی کند در آینده در یادگیری درس ها، حل مشکلات، کنترل احساسات و تصمیم گیری ها موفق تر است.
در مورد موفقیتها و شکستهای کودکان منطقی عمل کنید
برخورد منطقی با شکستها و موفقیتها باعث می شود انگیزه برای کارهای بعدی در کودک از بین نرود. بزرگ کردن موفقیت و زیاد منفی جلوه دادن شکست هیچ کدام صحیح نیست. اگر فرزندتان در یک مسابقه ورزشی مدال می آورد، آن را زیاده از حد بزرگ و با اهمیت جلوه ندهید، زیرا اگر دوباره نتوانست مدال بیاورد شدیدا احساس بی ارزشی می کند و اگر هم شکست خورد آن را زیاد مهم تلقی نکنید تا بتواند باز تلاش خود را از سر گیرد. در این مورد، شکست و موفقیت در تحصیل حائز اهمیت ویژه ای است
