دکتر حسن کربلایی در گفتگو با خبرنگار حوزه رسانه خبرگزاری بسیج در پاسخ به این پرسش که جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه اخیر، چه پیشرفتهای قابل توجهی در حوزه ارتباطات اجتماعی و رسانهای داشته است؟ گفت: نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران؛ محصول گفتمانی درخشان و دقیق و برآمده از تعالیم دین مبین اسلام و مکتب نورانی قرآن، در حوزه ارتباطات اجتماعی و رسانهای است. مطابق این گفتمان، گسترش آموزهها و ارزشهای اسلامی و عدالتمحوری به عنوان رسالت و شاخص و شاقول و بایسته ارتباطات اجتماعی و نظام رسانهای معرفی میشود. در ذیل این شاخصها؛ حقیقتجویی، واقعیتنگری، تلاش علمی برای اقناع عمومی، دوری از تحمیق مخاطبان، حرکت در مسیر خواستهای مشروع مخاطب، دفاع از مظلوم، هجمه به تفرعن و فراعنه زمان، پرهیز از طمع در کسب منافع دنیوی و ... سر برمیآورد و معنا میشود.
وی افزود: مطابق گفتمان جمهوری اسلامی در حوزه ارتباطات اجتماعی و نظام رسانهای، رسانه تراز جمهوری اسلامی و نظام دینی حق ندارد و مجاز نیست تا بهمنظور اقناع مخاطب، از هر وسیلهای استفاده کند و یا به هر شیوهای متوسل شود. رسانه تراز نظام دینی، وامدار و مرعوب صاحبان قدرت نیست بلکه؛ ناظر و نماینده مردم است و در صف حامیان حقوق حقه مخاطب و مطالبهگر خواستهای مشروع مخاطبان است. این برکت و ثمره جمهوری اسلامی است که برای رسانهها و ارتباطات اجتماعی گفتمان و قالب مشخص ارزشی و ارزشمداری را طراحی و عرضه کرده است.
عضو هیئت مدیره انجمن روزنامهنگاران مسلمان در همین زمینه افزود: جدای از این، از حیث کمیت نیز، جمهوری اسلامی ایران دستاورد کلانی در خصوص گسترش رسانهها پیش رو قرار داده است. هم اکنون بیش از 60 شبکه تلویزیونی و نزدیک به 80 شبکه رادیویی بینالمللی و سراسری و استانی فعالیت 24 ساعته دارند. بیش از 4 هزار امتیاز نشریه مکتوب وجود دارد و دهها روزنامه و... از طرف احزاب و گروههای سیاسی مختلف منتشر میشود. این ویژگی و ثمره را مقایسه کنید با نشریات محدود و زیر تیغ آمریت حکومت پهلوی که تنها مبلغ فحشا و فرهنگ لیبرالی و مدحکننده سلطنت خاندان منحوس و وابسته پهلوی بودند!
کربلایی تاکید کرد: تحول شگرفی که در حوزه رسانه و ارتباطات اجتماعی پدید آمده آن است که امام راحل و رهبری معظم انقلاب اسلامی خود به مثابه یک رسانه ظاهر شدند. شهیدان والامقام، خانوادههای معزز شهدا و آزادگان سرفراز با بسط گفتمان انقلاب اسلامی خود یک رسانه بوده و هستند. پدیده شهید حججی نشان داد یک فرد بسیجی و گمنام با سرمایه صدق، فداکاری و ایثار چگونه به صورت یک رسانه و به عنوان مقوم گفتمان انقلاب اسلامی ظاهر میشود.
این فعال رسانهای در ادامه در جواب این سئوال که حوزه ارتباطات و رسانه در کشور، در مقابله با توطئهها و جنگ نرم دشمن و همچنین ضدحمله، طی 40 سال اخیر چه نقشی داشته است؟ گفت: پاسخ به این پرسش نیاز به مطالعه علمی، جزیی و موردی و میدانی دارد. رسانهها در طول 40 سال اخیر در مقاطع تاریخی مشخص باید هدف ارزیابی قرار گیرند. در چند ساله اول انقلاب، رسانهها با روحیه انقلابی، مروّج ارزشها بودند و بیپروا جریانات معاند را معرفی و نقد میکردند. در مقطع دفاع مقدس، رسانهها در پر کردن جبههها از حیث نیرو، بسیار موثرعمل نمودند. از نقطه نظر جلب حمایتهای مردمی نیز پرشور و موثر ظاهر شدند. اما در دوران سازندگی و اصلاحات، شاهد مرعوبیت برخی رسانهها در برابر رویدادهایی چون نفوذ و هجوم رسانهای عناصر نفوذی با تابلوی اصلاحطلبی بودیم.
وی افزود: باید گفت؛ هرگاه اهالی رسانه، به گفتمان جمهوری اسلامی در حوزه ارتباطات اجتماعی و رسانه نزدیک شدهاند؛ شاهد برکاتی در انتشار آموزهها و ارزشهای اسلامی و تهییج مخاطبان به سوی زیبایی و حقیقت وعدالت بودهایم و بلعکس؛ هر وقتی و در مقطعی که، اهالی رسانه، از تعریف رسانه تراز جمهوری اسلامی فاصله یافتهاند؛ کارکرد مردمی خود را از دست دادهاند.
کربلایی تاکید کرد: کارکرد رسانه در دفاع مقدس و دو نبرد نرم دشمن مشخص است. اینکه دشمن هم در هشت سال دفاع مقدس و هم در دو نبرد نرم شکست خورد کارآمدی رسانه در مقابله با تهدیدات انقلاب اسلامی را نشان میدهد. در فروپاشی شوروی سابق و نیز در انقلابهای مخملی رسانه حرف اول را میزند. در این وضعیت دشمن اول با تسخیر رسانه و سپس با تسخیر ذهن مردم و نخبگان توطئه خود را عملیاتی کرد اما در جمهوری اسلامی نتوانست از سد اول که همانا رسانه باشد عبور کند پس در همانجا زمینگیر شد! لذا نقش رسانه در این معرکه نیرویی تعیینکننده بوده است.
این روزنامه نگار در پاسخ به این سئوال که برای بهرهبرداری بهتر از ظرفیت رسانهای کشور، چه باید کرد؟ گفت: رشته ارتباطات امروز در دانشگاههای جهان مورد توجه قدرتهای بزرگ است. رشته علوم شناختی که یک دستاورد جدید در علوم انسانی است بعد از ارتباطات، فوقالعاده مهم است و به طور کلی اهتمام به علوم انسانی اسلامی ما را در مصاف با رقبای جهانی در این معرکه نبرد رسانهای نابرابر کمک خواهند کرد.
وی در این زمینه تاکید کرد: علوم یادشده امروز دچار سم اومانیسم و سکولاریسم است. سمزدایی از این علوم به ما کمک میکند در صف و ستاد رسانه نیروهایی تربیت کنیم که از خطر نفوذ مصون بمانند و همیشه در حالت آفندی عمل کنند. این دقت عمل باعث میشود جلوی استحاله فکری و تجدیدنظرطلبی و قرار گرفتن در پازل توطئه دشمن گرفته شود.
کربلایی در خاتمه افزود: نخبگان و کارگزاران انقلابی رسانه، باید از هم اکنون استعدادهای نوقلم و جوان و در عین حال متعهد به انقلاب و نظام دینی و کشور را از طرق مختلف شناسایی کنند، مجدّانه هدف آموزش قرار دهند و وارد عرصه رسانه سازند.جایی مثل «باشگاه مخاطبان» در حاشیه خبرگزاریهای انقلابی، میدان مناسبی برای شناسایی استعدادها و بهترینهایی است که علاوه بر قدرت تحلیل و قوت قلم از روحیه و بصیرت انقلابی برخوردار هستند.