به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،اعتیاد مقوله جدیدی در بین زنان نیست تا بتوان از آن به عنوان پدیده سال های اخیر در کشور یاد کرد اما روند رو به رشد تعداد معتادان زن که اکثریت آنها در مدت زمان کوتاهی از مواد مخدر سنتی به سمت مخدرهای صنعتی گرایش پیدا کرده اند، جای تأسف و تأمل دارد.
نکته ای که شاید باعث شده است بحث اعتیاد زنان در کشور ما مورد غفلت آگاهانه قرار بگیرد ابتدای امر تعداد کم معتادان زن بود به همین دلیل مسائلی که ریشه در ملاحظات خانواده گی و اجتماعی داشت باعث می شد که تفاوت های زیادی بین درمان مردان بیمار به موادمخدر و زنان بیمار وجود داشته باشد! به طوری که تا همین یکی – دو سال گذشته مراکز ترک اعتیاد ویژه زنان یا در شهرهای ما وجود نداشت یا تعداد آنها آنقدر کم بود که نمی توانست پاسخگوی نیاز همه افراد گرفتار به این ماده افیونی باشد.
هر چند همین ملاحظات اجتماعی و خانواده گی از معرفی دختران و زنان به کمپ ها و مراکز ترک اعتیاد توسیط خانواده های شان خود داری می کرد و خانواده به نوعی با سرپوش گذاشتن بر بیماری فرزندان یا همسر خود سختی اعتیاد و عواقب آن را بر سنگینی ننگ معرفی او به مراکز درمانی ترجیح می داد اما امروزه با شیوع گسترده اعتیاد در دختران و زنان باید این تابو شکسته شود تا شاهد عواقب بد طولانی شدن مصرف مواد مخدر توسط زنان نباشیم.

اینکه چه شد زنان ما در ورطه اعتیاد افتاده و روز به روز بر تعدادشان افزوده می شود و بدتر از آن دامنه مصرف شان هم در فاصله کمی گسترده تر می شود، دلایل مختلفی دارد که رشد نیافتن مهارت های لازم برای توفیق در زندگی (ورود ناگهانی از کودکی به بزرگسالی)، فقدان شایستگی فردی برای کسب پایگاه شغلی و احساس بازنده بودن در رقابتهای شغلی و توزیع ناعادلانه منابع در آمد دلایل فراگیر این موضوع در بین زنان است.
از طرف دیگر دختران نوجوان نسبت به فشار گروه همسالان در مقایسه با پسران، آسیب پذیر تر باشند و ممکن است به منظور احساس پذیرفته شدن در گروه همسالان، اعتیاد را تجربه کنند. زندگی با یک مرد – پدر ، برادر و همسر- معتاد نیز یکی از مهمترین علل گرایش زنان به مواد مخدر است.
این را نباید دست کم گرفت که خشونت های خانگی و اجتماعی در گرایش دختران و زنان به مواد مخدر و مصرف الکل بسیار تأثیرگذار است به نحوی که بر اساس آمارها حدود ۹۰ درصد آسیب دیدگان این حوزه میزان بیشتری از خشونت خانگی و اجتماعی را تجربه کرده اند. مشکلات روحی و روانی در زنان و پدیده های اجتماعی نیز در گرایش آنان به مواد مخدر بسیار تأثیرگذار است.
زنگ خطر درباره اعتیاد زنان در ایران به دست سردار محمد مسعود زاهدیان زمستان سال گذشته برای بار چندم به صدا در آمد وی در گفت و گویی اذعان کرده بود «نرخ شیوع مصرف مواد مخدر در بانوان بیشتر از آقایان نیست اما درصد زنانی که گرفتار مواد مخدر می‌شوند، افزایش پیدا کرده و متاسفانه در استان‌هایی مانند تهران، خراسان رضوی، فارس، اصفهان و البرز که در آن کلان‌شهر وجود دارد، نرخ شیوع مصرف موادمخدر بیشتر است.»
بنابرگفته دکتر اسکندر مؤمنی دبیری کل ستاد مبارزه با مواد مخدر«آمار اعتیاد زنان در جمعیت معتادان جوامع سنتی و آسیایی ۱۰ درصد، آمریکای لاتین ۳۰ درصد و کشورهای اروپایی ۴۰ درصد است در ایران هم ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار معتاد داریم که ۱۵۶ هزار نفر از آنان، زنان هستند؛ یعنی ۶ درصد جمعیت معتادان کشور را زنان تشکیل می‌دهند، تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر در جمعیت فعال کشور، ۵/۴ درصد است که زنان معتاد نیز نسبت به کل جمعیت فعال کشور ۰/۶درصد (شش دهم درصد) را شامل می‌شوند.»
براساس آمار زنان ۶ درصد از جمعیت معتادان کشور را تشکیل می دهند و بیشترین شیوع اعتیاد در آنها به محدوده سنی ۲۳ تا ۴۴ سالگی تعلق دارد. این تصور که زنان معتاد فقط از قشرهای کم درآمد هستند یا در بی سوادی مطلق یا کم سوادی به سر می برند نیز اشتباه است چرا که متأسفانه ۲/۱ درصد از معتادان را دانشجویان دختر تشکیل می دهند.

نکته ای که اعتیاد زنان را نسبت به اعتیاد مردان خطرناک تر و متفاوت تر می کند این است که فاصله­ زمانی نخستین تجربه مصرف مواد مخدر و روان­گردان تا تزریق در زنان، به طور متوسط دو سال به طول می‌انجامد در حالیکه این زمان در مردان حدود هشت سال است و با این حساب زنان ۶ سال زودتر از مردان به ورطه وابستگی شدید، که درمان آن به طبع سخت ­تر و عوارض جسمی، روانی و اجتماعی آن نیز به مراتب بیشتر است کشیده می‌شوند. از طرف دیگر مقاومت زنان در برابر مصرف مواد مخدر سه برابر است.
این واقعیت که دختران معتاد به دلیل ترد شدن از خانواده و بی کاری خیلی زود وارد بزه هایی مانند دزدی، خرده فروشی موادمخدر، تن دادن به فحشا و روسپیگری می شوند نیز حقیقتی غیرقابل انکار است که جا دارد از ابعاد مختلف به آن نگاه کرد. از طرف دیگر هر زن متآهلی که متعاد است یا بعدا به هر دلیلی به سمت اعتیاد می رود، خود صاحب فرزندانی می شود که آنها را در بطن خود معتاد پرورش داده و نشئه به دنیا می آورد! این مسئله جدای از تأثیرات مصرف مواد مخدر مادر بر روی جنین است.
در حقیقت، تمام انواع مخدر باعث نارسایی جسمی و ذهنی جنین می‌شوند. برخی از آنها جان او را تهدید می‌نمایند و امکان سقط‌جنین و تولد کودکان ناقص را افزایش می‌دهند. اگر مادر به ‌صورت مکرر ماده اعتیادآوری را مصرف کند، جنین نیز به آن معتاد می‌شود و پس از تولد، عوارض اعتیاد با وی همراه خواهد بود. آمار رسمی، از تولد روزانه ۴ کودک معتاد در تهران خبر می‌دهند. بدیهی است، به هر میزان آمار زنان معتاد کارتن‌خواب بیشتر شود، به همان نسبت احتمال تولد غم‌انگیز نوزادان معتاد هم افزایش می‌یابد. بر اساس گفته های مسئولان وزارت بهداشت سالانه حدود ۷۰ هزار نوزاد معتاد در ایران به دنیا می آید.
نوزادی که معتاد به دنیا می آید دچار سندروم کشنده ای می شود که شیره جانش را می بلعد. تشنج افزایش ضربان قلب، تب، تنگی نفس و تعرق، علائم مشهود این سندروم است؛ گریه این کودکان به هیچ وجه طبیعی نیست. آنها مدام در حال گریه کردن هستند و از درد به خود می پیچند. همین بی قراری مداوم و ضجه های طولانی باعث می شود خیلی از این نوزادان از سوی مادر یا پدر معتاد خود با خشونت فیزیکی شدید مواجه شوند تا شاید با کتک خوردن وادار به سکوت شوند. خیلی از این نوزادان معتاد با علائم کبودی، شکستگی استخوان و حتی خفگی به بیمارستان منتقل می شوند.
این بچه ها هیچ اشتهایی برای شیر خوردن ندارند و در روزهای اول تولد، مدام دچار لرزش های شدید به صورت رعشه می شوند که البته ممکن است این حالت تا ماه ها ادامه یابد.
اسهال، نقص مجاری ادراری، استفراغ، عطسه های پی در پی، کاهش وزن خطرناک، سوءتغذیه، آبریزش بینی، اختلال در یادگیری مهارت ها و معلولیت های ذهنی و جسمی هم از پیامدهای دیگر اعتیاد در نوزادانی است که بسیاری از آنها نارس به دنیا می آیند.
جنایت بدتر وقتی اتفاق می افتد که مادر معتاد برای آرام کردن نوزاد معتادش، مواد مخدر به او می خوراند تا کودک دیگر گریه نکند؛ اما همین مسئله هم ممکن است به مرگ سریع نوزاد ختم شود.
اعتیاد زنان مسئله ای فراتر از اعتیاد یک فرد در جامعه است، زیرا زن معتاد علاوه بر اینکه آینده خود را تباه می کند می تواند نسلی معتاد در خانواده ای از هم گسیخته را نیز از خود باقی بگذارد. توجه به اعتیاد زنان باید به مراتب بیشتر از توجه به اعتیاد مردان باشد همانگونه که توجه به تربیت معنوی، علمی و فرهنگی یک زن برای ساختن یک جامعه رو به تعالی باید بیشتر از مردان باشد.

 طنین یاس