زنان بیشتر از مردان در معرض فوبیای اجتماعی هستند

به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج، ترس یک نوع از دست دادن امنیت است که یک واکنش احساسی تؤام با هیجان محسوب می شود. اما این حس ارتباط مستقیمی با سلامت روحی و جسمی فرد دارد که از منظر شخصی، خانوادگی و حتی اجتماعی می تواند مورد بررسی قرار گیرد.

ترس در همه سنین نمود و بروز دارد اما براساس گفته بسیاری از روانشناسان و رفتارشناسان ریشه بیشتر ترس ها در کودکی و حتی در دوران جنینی است! علی عمران زاده کارشناس ارشد روانشناسي باليني و روان درمانگر در این زمینه معقتد است که علت ايجاد ترس از دوران کودکي و نوجواني سرچشمه مي‌گيرد و روش های غلط تربيتي والدين، اثر مخربي بر روي کودکان دارد که منجر به توليد ترس مي‌شود.

ترس کودکی در بزرگسالی با تغییر نام به « فوبیا » شناخته می شود. فوبیا نوعی ترس اختصاصی ، شدید و نامعقول از یک موضوع است که با ترس که نوعی واکنش طبیعی انسان در برابر خطر است و هدف محافظتی دارد، متفاوت است. فوبیا در بزرگسالی می تواند ترس از ترن هوایی، تنهایی، تاریکی، شلوغی و حتی ترس از حیوانات کوچک و بی آزار باشد... از مهم ترین فوبیاهایی که زندگی فردی انسان بزرگسال را تحت تأثیرقرار می دهد، " فوبیای اجتماعی" است یعنی نوعی ترس غیرمعقول از حضور در جمع که با خجالت بسیار متفاوت است.

زهرا لطیفی روانشناس و مشاور در این زمینه می گوید: کسی که دچار فوبیای اجتماعی است در مقابل دیگران احساس حقارت یا خجالت دارد و با این حس اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و عدم اعتماد به نفس و خودتحقیری دامنه بروز مشکلات عدیده ای را در محیط مدرسه، جامعه و محل کار برایش ایجاد کرده و او را دائما دچار تنش می کند.

این مشاور روانشناس در ادامه به برخی از ویژگی ها و رنج های بیماران فوبیای اجتماعی اشاره کرد و گفت: این افراد اشتباهات کوچک را بزرگ‌تر از آنچه که هست در نظر می گیرند و احساس می کنند که تمام توجهات جمع به سمت آنها است و از اینکه دچار خجالت و بالارفتن حرارت بدن شده اند شرم زده می شوند!

لطیفی، خودداری کردن افراد دچار فوبیای اجتماعی از صحبت کردن در جمع یا قرار گذاشتن و حرف زدن با افراد صاحب‌اختیار، نگرانی و خجالت از استفاده از سرویس ها و خدمات عمومی و .. را از دیگر ویژگی های رفتاری این بیماران برشمرد.

این روانشناس تصریح کرد: افرادي که دچار ترس هستند، هيچ گاه دست به اقدام جديد نمي‌زنند و هميشه سعي می کنند دنباله عادت های خود را بگیرند زيرا از شکست به شدت هراس دارند.

یکی از چیزهایی که ریشه در سنت ها دارد، پنداری غلط است که ترس را برای پسرها قبیح و برای دخترها امر اجتناب ناپذیر می دانند زیرا پسر را عنصری قوی و نترس چون شیر و شمشیر و دختران را موجوداتی ضعیف چون موش و خرگوش به حساب می آورند. در حالی که چنین نیست که فوبیا در هر شکل و اندازه ای زن و مرد نمی شناسد و ما در تاریخ مردان سرشناسی را داریم که دچار فوبیاهای عجیب وغربی هستند که باورش بسیار سخت است. مثلا ژولیوس سزار، اسکندر مقدونی، ناپلئون بناپارت، هانری سوم، بنیتو موسولینی گرفته تا آندره آغاسی تنیسور مشهور جهان و استیون اسپیلبرگ کارگردان برجسته سینما هر یک ترس و فوبیای عجیبی داشته اند. شاید شنیدن این نکته که سیاستمدار قدرتمندی چون ناپلئون بناپارت که روزی اروپا را به تسخیر خود در آورد، از گربه می ترسیده، جالب باشد. یا اینکه «دنیس برگ کمپ» ستاره سرشناس فوتبال هلند وجهان، که در مستطیل سبز، با شگردهای خود جادو می آفرید، از سوار شدن در هواپیما وحشت داشت و برای حضور در مسابقات با به جان خریدن مسافت های زیاد، همواره قطار را برای رسیدن به اردوی تیم ملی بر می گزید.

اما در مورد فوبیای اجتماعی که بحث اصلی این یادداشت است باید گفت که این ترس از حضور در دوران بلوغ آغاز می شود و نمود و بروز آن بیشتر در بانوان به چشم می خورد این نکته نمی تواند مؤید این موضوع باشد که زنان بیشتر از مردان دچار فوبیای اجتماعی هستند بلکه می توان گفت زنان در بروز این حالت بیشتر از مردان در چشم هستند!

علی عمران زاده کارشناس ارشد روانشناسي باليني و روان درمانگر در این زمینه به خبرنگار ما گفت: فوبیای اجتماعی ترس فرد از شرایط اجتماع است و می تواند بسیار ناتوان کننده باشد به طوری که فرد را مجبور می کند از حوادث و مکان هایی که باعث ایجاد حمله ی اضطراب در آن ها می شود، دوری کنند.

دلیل ابتلای افراد به این فوبیای ناتوان و ناامید کننده،ریشه در وراثت، تقلید و تأثیرپذیری از والدین ، مشکل تربیتی و نوع برخورد والدین با فرد در دوران کودکی دارد. از مهم ترین دلایل ایجاد فوبیای اجتماعی می توان به تحقیر شدن فرد در کودکی ترساندیده شدن برای برقراری نظم و انظباط، انتظارات و توقعات افراطی، اعمال تنبیهات شدید، جدایی طولانی مدت و زودهنگام از والدین در دوران کودکی و همچنین، پرورش نیافتن کافی قدرت درک در مورد ارتباط زمان و مکان، رشد ناکافی عنصر عاطفه در کودک برشمرد که باعث تضعیف اعتماد به نفس کودک شده و عوارض آن از جمع های خانوادگی به مدرسه و سپس دانشگاه و محیط کار می رسد.

شایع ترین فوبیای اجتماعی، ترس از سخنرانی عمومی است و این اختلالی است که بیش از ۱۵ درصد از افراد جامعه با آن درگیر هستند و شادی آنها تحت تأثیر قرار می دهد به نحوی که برخلاف اضطراب نرمال، زندگی روزمره ی فرد را مختل می کند. این نشانه ها معمولا در اوایل نوجوانی بروز پیدا می کنند اما ممکن است در سنین پایین تر نیز دیده شوند.

طنین یاس - میترا خسروبیک