روز قربان؛ روز قربانی کردن منیت‌ها

به گزارش خبرگزاری بسیج از آذربایجان شرقی، عید قربان، همانند عید فطر و غدیر، مورد توجه بوده و جایگاه خاصی در جهان اسلام دارد. آداب و اعمال خاص هم برای این روز سعید وارد شده و مسلمانان همه ساله این اعمال و آداب که از جمله آن "قربانی کردن" است را به جای می‌آورند.

امام جمعه سردرود گفت: قربان از کلمه «قرب» گرفته شده و به معنی نزدیک شدن است و این نزدیکی به واسطه قربانی کردن یا اعمالی که در این روز وارد شده، محقق می‌شود.

حجت‌الاسلام جلیل جلیلی با بیان این‌که سابقه قربانی کردن به زمان حضرت آدم(ع) باز می‌گردد، افزود: در آن زمان نیز فرزندان حضرت آدم(ع) در راه تقرب الهی، به درگاه خداوند قربانی آوردند که عمل هابیل به جهت این‌که تقوا پیشه کرده بود، مورد قبول واقع شده و قربانی قابیل، مورد پذیرش خداوند واقع نشد.

وی با اشاره به این‌که «قربانی کردن» انواع متفاوتی دارد و می‌تواند در قالب‌های مختلف انجام شود، اظهار کرد: شاید قربانی کردن حیوان، مصطلح و رایج شده اما باید بدانیم که قربانی کردن محدود در این عمل نیست، چراکه پرداخت صدقات و... نیز به تعابیری "قربانی" تلقی شده و اسباب نزدیکی انسان به خداوند را فراهم می‌کند.

این کارشناس مسائل مذهبی با بیان این‌که قربانی کردن یکی از اعمال حج است، گفت: اعمال حج، دارای ظاهر و باطن بوده و در ظاهر شاید طواف و گردش به دور خانه کعبه باشد، اما در باطن عمل به معنای طواف عرش الهی است؛ قربانی کردن هم در ظاهر به معنای قربانی کردن یک حیوان و یا... بوده اما در باطن، برای قرب الهی انجام می‌شود.

وی با تاکید بر این‌که قربانی کردن جزو اعمال واجب حاجی‌ها در حج بوده و برای سایر مسلمانان نیز مستحب است که در عید قربان، یک قربانی تهیه کرده و یا در صورت عدم توانایی به صورت شراکتی قربانی کنند، افزود: یکی از مفاهیم اساسی قربانی کردن همان تسلیم شدن در برابر خداوند است، چنانچه یکی از تاریخچه‌های قربانی کردن نیز به ماجرای حضرت ابراهیم و اسماعیل بازمی‌گردد که الگوی قربانی حج نیز از همین موضوع بر جای مانده است.

وی با اشاره به ماجرای قربانی کردن حضرت اسماعیل توسط پدرش حضرت ابراهیم، گفت: حضرت ابراهیم برای اتمام حج، در خواب مأمور شدکه فرزند خود را در راه خدا قربانی کند. از آنجا که این تکلیف چیزی عجیب و بر خلاف عقل بود، سه مرتبه خواب مذکور تکرار شد تا این که این مسأله برای حضرت مسلّم و قطعی شد و با فرزندش در میان گذاشت؛ حضرت اسماعیل نیز اطاعت از دستور خداوند را از پدر خواست و فرمود که در این مسیر از صبر کنندگان خواهم بود؛ هر دو تسلیم محض پروردگار شده و از عهده امتحان الهی به خوبی برآمدند، خداوند نیز در قربانگاه، گوسفندی در اختیارشان قرار می‌دهد تا قربانی کنند.

افزایش تقوا، فلسفه دیگر قربانی کردن است

حجت‌الاسلام جلیلی با بیان این‌که فلسفه دیگر قربانی کردن، بحث افزایش تقوا است، ادامه داد: در اعمال عبادی کمیت ملاک نبوده و معیار مقبولیت یک عمل نیست، بلکه تقوا و اخلاص معیار پذیرش عمل است، چنانچه در ماجرای قربانی هابیل و قابیل نیز عمل هابیل به خاطر تقوا مورد پذیرش واقع شد. در سوره حج نیز اشاره شده: لَنْ یَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰکِنْ یَنَالُهُ التَّقْوَیٰ مِنْکُمْ ...؛ هرگز گوشت‌هایشان وخون هایشان به خدا نمی‌رسد، بلکه تقوای شما به او می‌رسد... .

وی با تاکید بر این‌که تقوا و اخلاص در عمل چیزی است که نزد خداوند به عنوان قربانی تلقی می‌شود، افزود: تقوا و اخلاص، یکی از فلسفه‌های قربانی بوده که باید همراه با قربانی مورد توجه واقع شود. در کنار آن نیز مبارزه با نفس شاید مهم‌ترین فلسفه قربانی کردن باشد که انسان با تیغ تقوا، هوا و هوس خویش را قربانی می‌کند.

به گزارش ایسنا، امام جمعه سردرود با بیان این‌که نیازمندان هم باید از گوشت‌های قربانی بهره‌مند شوند، اظهار کرد: در بحث قربانی کردن باید مستمندان و نیازمندان را هم مورد توجه قرار دهیم و به ویژه در شرایط کرونایی امروز که بسیاری از افراد بیکار شده‌اند.

هر مسجد، یک قربانی داشته باشد

وی با اشاره به راه افتادن رزمایش کمک به نیازمند با تاکیدات مقام معظم رهبری، اظهار کرد: هر یک از مساجد می‌توانند در عید قربان و حتی در طول ماه محرم، یک قربانی ذبح کرده و بین نیازمندان توزیع کند؛ این حرکت، فواید و برکات بسیاری به دنبال خواهد داشت، از این‌رو هیات امنای مساجد همت کنند تا با تلاش خود و دیگران، هر مسجد، یک قربانی به نیت رفع بلا و کمک به نیازمندان داشته باشند.

وی در ادامه به آداب و اعمال عید سعید قربان هم اشاره کرد و گفت: برای این روز نماز عید قربان وارد شده که از صبح تا ظهر عید قربان می‌توان اقامه کرد؛ نماز عید قربان در زمان امام معصوم(ع) باید به صورت جماعت قرائت شود اما در زمان غیبت می‌توان به صورت جماعت یا فردی اقامه کرد.

حجت‌الاسلام جلیلی اضافه کرد: نمازهای مربوط به عید قربان، غسل، قربانی کردن و... از جمله اعمال این روز مبارک بوده و در مفاتیح الجنان نیز اعمال خاصه این روز ذکر شده است.

مهری هاشم زاده