الگوی زنِ نه شرقی، نه غربی، الگوی سوم دختران جهان

به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج-همه انسان ها بر اساس معیارهایی که در ذهن دارند، نوع پوشش، نوع خوراک، طرز رفتار، اندیشیدن و رفتار کردن و نیز نحوه برخورد با مشکلات را تنظیم می کنند و به عبارت بهتر سبک زندگی خود را بر اساس الگوها و معیارهایی که در ذهن دارند انتخاب می کنند و بر اساس آن رفتار می کنند.
اگر این معیارها را در کنار هم قرار دهیم، ترسیم کننده الگوهایی می شود که آن ها به صورت خودآگاه و یا ناخودآگاه در زندگی خود، پذیرفته اند ولی به دلیل عدم صرف زمان و دقت برای شناخت صحیح این الگوها، پایداری رفتارها در افراد ثابت نیست و بسیار اتفاق می افتد که بر اثر حادثه یا حتی بحث های ساده، روند فکری افراد بهم می ریزد.
همچنین به دلیل ناخودآگاه بودن پذیرش الگوها در بسیاری از موارد با بزرگنمایی و یا در نقطه مقابل، با کوچک نشان دادن برخی از معیارها، فرد نیز از ادامه تقلید خود دست بر می دارد و این نکته بسیار ظریفی است که به صورت ابزاری برای رسوخ افکار غربی در دیگر کشورها مورد استفاده قرار می گیرد و در ایران اسلامی نیز تحت عنوان نفوذ فرهنگی، به آن پرداخته می شود.
تاکنون راهکارهای مختلفی برای مقابله با نفوذ فرهنگی که موجب تغییر سبک زندگی انسان ها شده، مطرح گردیده است که یکی از بهترین آن ها، بیان الگو و سوق دادن جامعه به سمت شناخت معیارهای آن الگو در سطح جامعه است تا با این ابزار، افراد به صورت فعالانه وارد عرصه شوند و با همزاد پنداری با الگوهای مطرح شده در جامعه، به صورت خودآگاه مسیر سبک زندگی خود را از غرب جدا کنند.
الگوی موفق زن مسلمان ایرانی
از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، همواره بیان می شد که الگوی موفق برای زنان و دختران، سیره حضرت زهرا(س) است اما پیاده سازی این الگو در بین آن ها چندان اتفاق نمی افتاد و در مقام عمل افراد نمی توانستند به طور کامل با شخصیت حضرت زهرا(س) ارتباط برقرار کنند تا اینکه رهبر معظم انقلاب در پیام تاریخی خود به کنگره ۷۰۰۰ شهید زن در ۱۶ اسفندماه ۱۳۹۱ داشتند، در خصوص الگوی موفق زنان که اکنون نیز می تواند در زندگی پیاده سازی شود و بر اساس آن، آرمان های انقلاب حفظ گردد، بیاناتی فرمودند.
ایشان ابتدا دو الگوی برجسته زنان در جهان را معرفی می کنند که الگوی اول، از نظر ایشان زن خانه نشین شرقی است که منفعل است و هیچ ردپایی از او در تاریخ کشورهای شرقی دیده نمی شود و در مقابل، الگوی دوم زنان جهان که عمومیت بیشتری هم یافته است، همان زنان غربی هستند که به مثابه ی موجودی که جنسیّت او بر انسانیتش می چربد و ابزاری جنسی برای مردان و در خدمت سرمایه داری جدید، قرار گرفته اند.
الگوی زنِ نه شرقی، نه غربی، الگوی سوم دختران جهان
رهبر معظم انقلاب، الگوی سوم را الگوی رهایی بخش جامعه بشری می دانند و می فرمایند: «شیرزنانِ انقلاب و دفاع مقدس نشان دادند که الگوی سوّم، «زنِ نه شرقی، نه غربی» است. زن مسلمان ایرانی، تاریخ جدیدی را پیش چشم زنان جهان، گشود و ثابت کرد که می توان زن بود، عفیف بود، محجّبه و شریف بود، و در عین حال، در متن و مرکز بود. می توان سنگر خانواده را پاکیزه نگاه داشت و در عرصه ی سیاسی و اجتماعی نیز، سنگرسازی های جدید کرد و فتوحات بزرگ به ارمغان آورد. زنانی که اوج احساس و لطف و رحمت زنانه را با روح جهاد و شهادت و مقاومت درآمیختند و مردانه ترین میدان ها را با شجاعت و اخلاص و فداکاری خود فتح کردند.»
در این چارچوب می توان ملاک های زن الگوی سوم که قابلیت اجرایی شدن را دارد، شناخت و از آنجا که این سبک زندگی و رویه، باید از همان دوران کودکی و نوجوانی در درون زنان ایجاد شده باشد که در سنین جوانی به منصه ظهور برسد و بتواند نقش آفرینی جهانی آنان را رقم بزند، می توان گفت الگوی سوم، در واقع الگوی سوم، الگوی دختران و زنان جهان است.
داشتن اعتقاد راسخ، نخستین ویژگی دختر تراز انقلاب
در این الگو، دختران جوان، به تأسی از دوران کودکی حضرت خدیجه(س) و حضرت زهرا(س) که معلمان اول محسوب می شوند، می بایست چند ویژگی را در خود تقویت کنند که مهمترین آن ها، داشتن اعتقاد نسبت به خدا انجام تکالیف و انجام دستورات او است، این ویژگی تقریبا نقش اساسی و ریشه ای را در زندگی وی ایفا می کند و می توان گفت که ویژگی خاص او محسوب می شود.
آنچه که باعث شد حضرت خدیجه(س) به عنوان نخستین بانوی مسلمان، به صورت تمام و کمال حمایت های مادی و معنوی خود را از حضرت محمد(ص) داشته باشد و به عنوان معلم در الگوی سوم زنان جهان مطرح شود، اعتقاد کامل به حقانیت رسالت ایشان بود، اما این تربیت تنها پس از ازدواج با حضرت رسول(ص) اتفاق نیفتاده بود، بلکه در همان دوران دختری نیز نوع رفتار ایشان و عدالت در تجارتی که ایشان داشتند مورد توجه اهل مکه قرار داشت.
مسیر فکری و نحوه زندگی حضرت زهرا(س) نیز تحت همین تربیت و با همین اعتقادات گره خورده بود که یک لحظه از حیات حضرت زهرا(س) صرف امور بیهوده نشد و تمام زندگی ایشان سرشار از فعالیت در جهت گسترش اهداف اسلام بود، چه زمانی که در خانه پیامبر(ص) حضور داشتند و با اقداماتی که انجام دادند حضرت رسول(ص)، لقب ام ابیها را به ایشان عطا کردند و چه زمانی که در خانه حضرت علی(ع) حوادث تاریخی ای را در اسلام رقم زدند که نمونه های آن در قرآن آمده است.
دختر تراز انقلاب اسلامی صاحب اعتقاد راسخ به حقانیت خداوند یا همان توحید محوری و نیز مسیر مقدس انقلاب اسلامی باشد و اگر چنین شد، دیگر معیارها مانند ادای نماز و روزه و داشتن حجاب برایش قابل فهم و درک خواهد بود و در غیر این صورت ممکن است رعایت دیگر ملاک ها چنانچه گفته شد، اتفاق بیفتد اما تاثیری مقطعی داشته، اثرگذاری دائمی ای ندارد.
احساس مسئولیت نسبت به اجتماع در سایه توحید محوری
یک دختر که محوریت اعتقادات خود را توحید قرار داده است به طور طبیعی ملاک های دیگری از جمله، پایبندی به اصول اعتقادی- اخلاقی، عفیف و محجبه بودن، صاحب دغدغه بودن نسبت به حل مشکلات و مسائل اطرافیان، کشور و دیگر مسلمانان جهان هم، برایش ایجاد می شود و ممکن است در مواردی نیز برای حل این مشکلات پیش قدم شود.
تفاوت اصلی دختر مسلمان از غیر مسلمان در همین مورد است، زیرا در تبلیغات جهانی دنیای کنونی، خودمحوری ملاک رفتارها قرار گرفته است و فردی با چنین رویکردی نسبت به ظلم هایی که به دیگران می شود، بی تفاوت است اما در نگاه توحیدمحور، این تفاوت ظلم بزرگ محسوب می شود و در مقیاس بزرگتر دختر تراز انقلاب اسلامی نسبت به غصب حق و خسران آخرتی مردم بی تفاوت نیست و با تمسک به حضرت زهرا(س) که پشتیبان امام زمان خود بودند و اولین شهید راه ولایت شدند، وی نیز همواره پشتیبان ولی فقیه زمان خود است.
در عرصه هایی که نیاز به حضور است، با شور، انگیزه و انرژی در فعالیت ها و گروه ها ورود می کند و طبق سیره بزرگواران دینی خود، سعی می کند با متانت، وقار و صدایی رسا نظر و عقیده خود را بیان کند و همواره با شرکت می کند.
همچنین این دختر، بر اساس ذات خود که خداوند در نهاد وی گذارده است، پر عاطفه و مهربان است، اما این موهبت الهی را نه مانند دختران غربی که در مسیر اشتباه و بی حد و حصر برای نامحرم خرج می کنند، بلکه نسبت به افراد خانواده و دوستان خود صرف می کند و با آنان از روی مهر و عطوفت برخورد می کند.
برنامه ریزی علمی با استعانت از حضرت زهرا(س)
دختر تراز انقلاب اسلامی با بهره گیری از الگوهایی که اسلام در اختیارش قرار داده است، با شناخت اهل بیت(ع) در زمینه علمی و پژوهش های دینی، تسلط حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) در امور دینی را الگوی خود قرار می دهد و در زمینه درسی تلاشگر و در عرصه دینی اهل فکر و بیان شیواست و می تواند در جامعه تبلیغ و مبانی دینی را به همه معرفی کند.
وی همچنین، هویت فردی خود را به عنوان دختر مسلمان انقلابی قبول دارد و با واقف بودن به ارزش های این هویت، برنامه های والایی برای خود در نظر گرفته است که در تمام دوران زندگی به آموختن می اندیشد و اهل مطالعه است.
اما رسیدن به این تراز، کار چندان ساده ای به نظر نمی رسد و اولین اقدام و به زبان بهتر، شاه کلید آن، توسل دائمی به حضرت زهرا(س) است، با انجام این عمل، علاوه بر تقویت روحیه معنوی، همواره الگو بودن حضرت زهرا(س) در ذهن وی تکرار می شود و به صورت ناخودآگاه به سمت پیروی از سیره ایشان حرکت می کند.
ایجاد زمینه های تربیتی لازم برای تربیت انقلابی
قطعا خود دختر به تنهایی نمی تواند به تمام ملاک های دختر تراز انقلاب اسلامی، دست پیدا کند و از طرفی سن وی به گونه ای است که تحت تاثیر فراوان محیط اطراف خود قرار می گیرد، بنابراین لازم است که زمینه های خانوادگی و اجتماعی برای وی فراهم باشد.
اگر بخواهیم درجه تاثیر تربیتی اطرافیان را بر روی دختر بشماریم، والدین در وهله اول و سپس معلمان در مدرسه، در درجه دوم موثرترین افراد محسوب می شوند و وظیفه اصلی آنان تربیت صحیح دختران است. به طور مثال این والدین هستند که با نوع برخورد خود با ارزش های اسلامی تاثیر مستقیمی بر درک فرزندانشان در پذیرش این مفاهیم دارند و می توانند آن ها را دین دوست و نمازخوان کنند و یا زمینه دین زدگی فرزندانشان را ایجاد کنند.
همچنین یکی از اقداماتی که والدین می توانند برای هویت بخشی به دختران انجام دهند تا اعتماد به نفس آن ها بالا برود و بتوانند حضور موفقی در عرصه اجتماع داشته باشند، فراهم کردن شرایطی برای ابراز نظر است، به اظهار نظرات وی گوش دهند، در فضای صمیمی و دوستانه مسائل مختلف را با هم تحلیل کنند و اگر نظر اشتباهی داشت به دور از تعصب و با زبانی شیوا، آن را نقد کنند.
تاثیر همسویی تربیتی والدین و معلم ها بر شکل گیری شخصیت
معلم ها در مدرسه نیز نقش بسیار مهمی در شکل گیری شخصیت و تعیین سبک زندگی دختران دارند، آن ها با هماهنگی کامل اولیای کودک و نوجوان می توانند با ایجاد شوق در نوجوانان به مطالعه و تشویق آن ها به فکر کردن در خصوص مفاهیم اسلامی، به طور تدریجی زمینه انس دختران را با این مفاهیم فراهم کنند، زیرا بسیار اتفاق می افتد که بدون هماهنگی والدین و معلمان این تربیت اسلامی متاسفانه دچار لطمه می شود و یا به طور کلی از اثر خود را از دست می دهد.
نکته پایانی اینکه همواره باید در نظر داشت که این انس زمانی اثر بیشتری خواهد داشت که از حالت نمایشی، شعاری و خشک خارج شود، به صورت غیرمستقیم اما دائمی انجام پذیرد، می تواند زمینه رشد شخصیت دختران را در چارچوب دختر تراز انقلاب اسلامی فراهم کند.

طنین یاس - زهرا باقری