راه های بسترسازی جامعه برای بازپذیری زنان زندانی
به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،
هرچقدر که جوامع گسترش بیشتری پیدا می کند و وسعت می یابد، نظارت اجتماعی و نظارت همگانی بر روی رفتار افراد کمتر می شود و طبع آن، امکان بروز جرم در جامعه افزایش پیدا می کند. بر اساس این دیدگاه، بسیار طبیعی است که در جوامع فعلی نسبت به گذشته، میزان جرم و جنایت افزایش پیدا کرده باشد، بنابراین یکی از موضوعات مهمی که همواره ذهن دغدغه مندان اجتماعی را به خود مشغول می کند، بررسی راهکارهای کاهش میزان بروز جرم است تا منبع بروز آسیب های اجتماعی نیز تعدیل و یا کنترل شود.
گاهی اوقات این آسیب ها در فضای انجام جرم صورت می گیرد اما زمانی که جرم تحت پیگیرد قرار می گیرد و فرد خاطی بر اثر اعمال قانون، مجبور به گذراندن دوران حبس در زندان می شود، آسیب هایی که به فرد، خانواده و جامعه اش وارد می گردد، بسیار گسترده تر است.
این آسیب ها در هر جامعه ای صدمات مشترک و بعضا متفاوتی را به بدنه جامعه تحمیل می کند ولی فصل مشترک تمام جرم ها را می توان در جنسیت مجرم ارزیابی کرد. با توجه به اینکه در اکثر جوامع زنان به عنوان منبع احساس و عاطفه در خانواده شناخته می شوند و مسئولیت مدیریت روابط خانوادگی را بسیار بیشتر از مردان بر عهده دارند، بنابراین اگر مرتکب جرمی بشوند، آسیبی که به خانواده و به تبع آن به جامعه وارد می شود، بسیار بیشتر از مردان است.
زنان زندانی ۳درصد زندانیان کشور را تشکیل می دهند
هرچند که طبق گفته معصومه آقاپور علیشاهی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی، که در سال گذشته پس از بازدید از بند زنان یکی از زندان های کشور اعلام کرد، زنان زندانی ۲,۵ تا ۳ درصد زندانیان کشور را تشکیل می دهند که تعداد آن ها در زندان به نسبت استانهای مختلف، متفاوت است و در مقایسه با متوسط جهانی که ۱۰ درصد زندانیان را زنان تشکیل میدهند، از وضعیت بهتری برخوردار هستیم اما نمی توان به این امر دلخوش بود و برای رفع مشکلات زنان زندانی و بازگشت آنان به خانواده و جامعه پس از طی کردن دوران محکومیت بی تفاوت بود.
زنان به عنوان منبع آرامش و عاطفه ی خانواده از نظر روحی آسیب پذیر تر از مردان هستند و زمانی که اسیر زندان می شوند، در مقایسه با زندانیان مرد، روحیه بسیار شکننده تری پیدا می کنند، با این حال متاسفانه به دلیل نگاه متعصبانه ای که نسبت به ارتکاب جرم توسط زنان در جامعه حاکم است، اکثر آنان به طور کامل از سوی خانوادههایشان طرد میشوند و نسبت به مردان ۲۰ درصد آمار ملاقات کنندگان کمتری دارند.
طرد از طرف خانواده عامل اصلی مشکلات روحی زنان زندانی
طرد از طرف خانواده به همراه شرایط زندان، وضعیت روحی زنان زندانی را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود که برخی از آنان دچار بیماری های روحی شدید شوند که طبق آمار سال ۱۳۹۸، تعداد زنان زندانی مبتلا به بیماریهای روانی ۱۰ برابر بیشتر از مردان است.
این بی مهری ها زمانی بیشتر عواطف را تحت تاثیر قرار می دهد که با مراجعه به آمار متوجه می شویم، ۸۵ درصد زنان زندانی، به جرم حمل مواد مخدر در زندان هستند که یا به صورت اجبار مواد مخدر را جابه جا کردهاند یا به دلایلی توسط خانوادههایشان معتاد شده و چون منبع درآمدی نداشتهاند، ناچار به حمل مواد مخدر شدهاند که ریشه تمام این مشکلات از نبود آگاهی و نیاز مالی نشات گرفته است که باعث شده زنان به طعمه خوب و ارزان قیمتی برای قاچاقچیان مواد مخدر، تبدیل شوند.
اقدامات موثر برای بازگشت زنان زندانی به دامن خانواده
همانطور که گفته شد برای بازگشت زنان زندانی به خانواده و جامعه نیازمند همت همگانی و تغییر فرهنگی هستیم که برچسب مجرم را همیشه بر پیشانی فرد خطاکار قرار می دهد در حالی که طبق آموزه های اسلامی، اگر فرد خطاکاری مورد مجازات قرار گرفت، دیگر نباید به چشم یک مجرم به او نگاه کرد زیرا در این صورت زمینه ارتکاب جرم های دیگر هم برای او فراهم می شود، بلکه باید به او کمک کرد تا با شرایط و روحیه ای جدید به دور از خلافکاری و اعمال غیرقانونی در جامعه رویه ی انسانی را در پیش بگیرد.
آموزش مهارت های شغلی، یکی از اقدامات موثر برای افزایش اعتماد به نفس زنان
همچنین با افزایش مهارت های شغلی در زنان زندانی و آموزش حرفه هایی که بتوانند پس از خروج از زندان برای خود کسب و کار حداقلی راه بیندازند و مستقل باشند، اشاره کرد، اقدامی که به صورت کوچک در بخش کارگاه اشتغال در زندان قرچک تأسیس شده است و می تواند نم ونه خوبی برای سایر زندان های زنان باشد.
همینطور اقدام جالبی که در آذرماه سال گذشته، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه انجام داده و در نامهای به وزیر صنعت، معدن و تجارت از راهاندازی سامانه حامی، از سرمایهگذاری «مشروع» و شروع به کار آن بهطور رسمی خبر داده و خواهان معرفی این سامانه به فعالان اقتصادی شده است.
وظیفه مهم رسانه ملی در مورد زنان زندانی
اما پیش از این ها و همراه با آن ها لازم است که رسانه ملی به وظیفه مهم خود در زمینه اطلاع رسانی نسبت به خطرهایی که زمینه ساز وقوع جرم وجود دارد، عمل کند، همچنین با پخش برنامه های مختلف در جهت تغییر فرهنگ در مورد زنان زندانی و بازپذیری آنان توسط خانواده و جامعه اقدام نماید، اما نباید از فرصت بسیار خوب فضای مجازی غافل بود و از این فضا نیز می توان با کمک خود مخاطبان، نسبت به پذیرش مجدد زنان زندانی به دامن جامعه ای سالم و پاک استفاده کرد.
همچنین می توان با جمع آوری کمک های مردمی که توسط موسسات مختلف مورد اطمینان صورت می گیرد، مبالغی را جمع آوری کرد و برای آزادی زنان زندانی خرج کرد، زیرا بخشی از جرم های زنان به خاطر چک های برگشتی همسرانشان است که در صورت تسویه آن این زنان بی گناه به دامن خانواده باز می گردند که در این زمینه می توان به پویش «ارمغان» اشاره کرد که اکنون در پنجمین تجربه خود با شعار «زندان جای مادران نیست» آغاز به فعالیت کرده است.
طنین یاس - زهرا باقری