به گزارش سرویس اساتید خبرگزاری بسیج، پیروان انبیاء علیهم السلام با تأسی به آموزه‌های توحیدی در مسائل گوناگون مورد احتیاج جوامع بشری، نگرش و رفتاری داشتند که مورد تأیید آیات وحیانی قرآن قرارگرفته و از آنها به نیکی یاد شده است، بخشی از این تعامل مربوط به مسائل اقتصادی است که بررسی آن علاوه بر ارائه الگوی فردی، برای دستگاه‌های برنامه ریز و اجرایی حکومت‌های منشعب از تعالیم قرآن آموزه‌های گره‌گشا ارائه می کند؛ بدین منظور پژوهشی با هدف تبیین ظرفیت قرآن کریم در زمینه‌ی مسائل اقتصادی مورد نیاز جامعه و ارائه‌ی شاخص‌هایی برای افراد مومن و انقلابی در مسائل اقتصادی (اعم از موارد مرتبط با فرد یا اجتماع) که یافته پژوهشی مشترک احد داوری چلقائی(دانش آموخته دکتری تفسیری تطبیقی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم. متولد: 1361 ) و مهدی باکویی(استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم. متولد: 1351) است، انجام گرفته و در چهاردهمین شماره نشریه علمی پژوهشی "الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت" سازمان بسیج اساتید کشور منتشر شده است.
این پژوهش با طبقه‌بندی و تحلیل آیات قرآن کریم و با کمک منابع کتابخانه‌ای در پی تحلیل مهمترین شاخص‌های اقتصادی پیروان انبیاء علیهم السلام به عنوان نیروهای مؤمن انقلابی از نگاه تعالیم جامع قرآن است تا بتواند علاوه بر دفاع از ماهیت انقلابی‌گری و مقابله با شبهه ناکارآمدی قوانین اقتصادی آنها، با ارائه نمونه‌های متعددِ موفق، برای پیشرفت اقتصادی و گذر از تنش‌های اقتصادی دشمنان راهبردهای کلی ارائه کند.
برای گردآوری اطلاعات این پژوهش از منابع کتابخانه‌ای استفاده شده که مهمترین منبع در این زمینه آیات شریف قرآن کریم است، البته برای تکمیل مباحث به منابع تاريخي، سنن، روايي و تفسيري نيز مراجعه شده است. اطلاعات پس از گردآوری، طبقه بندی، تحلیل و ارزیابی شده است. استخراج مطالب متقن و مستحکم قرآن نیز بر اساس شیوه‌ی استنطاقی صورت گرفته است که بر مبنای فرمایش امام علی علیه‌السلام صورت می‌گیرد.در این رویکرد مفسر یک موضوع را خارج از قرآن برگرفته و به سراغ قرآن می‌رود تا موضوع و نظرگاه قرآن را درباره آن موضوع کشف نماید، در این فرض مفسر می پرسد و قرآن پاسخ می دهد و هدف مفسر استخراج و به دست آوردن نظر قرآن درباره آن موضوع است. بنابراین رویکرد پژوهش برای تبیین مهمترین شاخص های اقتصادی نیروهای مؤمن انقلابی جنبه‌ی استنطاقی دارد.
این پژوهش نشان می دهد که می‌توان شاخص های اقتصادی نیروهای مؤمن و انقلابی را به شرح زیر تبیین نمود:
برای فعالیت‌های سالم اقتصادی باید قوانین سالمی داشت تا مسیر سعادت دنیوی و اخروی تأمین گردد، داشتن سنجه‌ی صحیح برای توزین کالا و خدمات، امانتداری مردم و مسئولان در استفاده از اموال عمومی و امکانات جامعه، پذیرش مالکیت مردم بر اموال خود، تبیین شرایط کلی تجارت مانند رضایت طرفین و عمل به عهد و پیمان‌های تجاری از جمله‌ی این قوانین سالم است که قرآن علاوه بر نقل، به اجرای آنها از سوی مؤمنان انقلابی نیز سفارش کرده است.
صراحت در بیان اصول و قوانین اقتصادی باعث توزیع عادلانه اطلاعات شده و در دست مجرمان اقتصادی بهانه‌ای مبنی بر بی‌اطلاعی از قوانین نمی‌ماند، از این رو سیره‌ی مؤمنان انقلابی بر شفافیت قوانین اقتصادی است، تحریم معاملات ربوی، نکوهش کم فروشی، تعیین مجازات دنیوی برای مفسدان اقتصادی از جمله این قوانین است. استفاده از شیوه‌های نامتعارف برای کسب ثروت نظیر بخت‌آزمایی و قمار، مورد تأیید قرآن نیست و مومنان انقلابی باید با تلاشهای سالم متناسب با شرایط و نیازهای جامعه به فعالیت اقتصادی بپردازند، چوپانی و دامداری، صنعت، تجارت، کشاورزی و برخی فعالیت‌های مشارکتی نظیر مزارعه، مضاربه و مساقات نمونه هایی از این تلاشهای سالم است که در قرآن در وصف مؤمنان انقلابی آمده است. نیروهای مؤمن انقلابی به مراکز مالی غیر توحیدی وابسته نیستند و در ضمن تعامل با دیگران، از لحاظ اقتصادی مستقل هستند، استقلال اقتصادی هنگامی که امکان تسلط اقتصادی دشمنان وجود دارد بیشتر تأکید شده است، ترجیح استفاده از محصولات نامرغوب مسمانان به محصولات مرغوب دشمنان و نهی از قرض گرفتن از جمله مواردی هستند که برای ممانعات از سلطه اقتصادی دشمنان معرفی شده‌اند.
نیروهای مؤمن انقلابی، مواقع بحران اقتصادی را پیش‌بینی کرده و در موقع بروز چنین بحرانی، توان مدیریت آن را دارند و در این راه پیشگام هستند؛ نجات بحران اقتصادی مصر با مدیریت حضرت یوسف علیه‌السلام و مدیریت بحران اقتصادی شعب ابی‌طالب از سوی پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله از مصادیق رفتارهای مؤمنان انقلابی در بحرا ن‌ها هستند. نیروهای مؤمن انقلابی بخشی از سرمایه‌ی خود را صرف نیازمندان کرده و بدون توجه به اعتقادات، از آنها دستگیری می‌کنند؛ کمک اقتصادی انصار مدینه در پناه دادن سیاسی و اقتصادی به مهاجران و اطعام فقیر، یتیم و اسیر از سوی اهل بیت علیه مالسلام در سوره‌ی دهر از مصادیق بارز این شاخص است. وجود رفتارهای ناسالم اقتصادی و ناهنجاری‌های مالی باعث ایجاد محدودیت‌هایی برای فعالیت‌های اقتصادی سالم مردم می‌شود، نیروهای مؤمن انقلابی در این شرایط باشناسایی آسیب‌ها، به مقابله با آنها می‌پردازند؛ نظیر مبارزه‌ی حضرت شعیب علیه‌السلام با کم فروشی و فساد در معاملات، مبارزه‌ي حضرت موسی علیه‌السلام با خودمحوری قارون در ثروت اندوزی، مبارزه‌ی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با رباخواری در جامعه‌ی عرب، مبارزه با احتکار و رشوه‌خواری، نفی اشرافیت و ساده زیستی، سیره‌ی نیروهای مؤمن و انقلابی است، هم‌سطحی امکانات مادی پیامبران با عموم مردم و چگونگی پوشش ائمه علیهم‌السلام می‌تواند از ادله‌ی این شاخص محسوب گردد. محور اصلی فعالیت‌های اقتصاد نیروهای مومن انقلابی، اندیشه‌های توحیدی است، لذا در همه‌ی فعالیت‌های مالی، توجه به خداوند به عنوان یک اصل مطرح شده و حتی انفاق مستحبی نیز به نیت غیرخدا مورد پذیرش واقع نمی‌شود؛ بدین ترتیب همه‌ی فعالیت‌های اقتصادی همچون تولید، صرفه‌جویی، شایسته سالاری و تخصص محوری به عنوان عبادت محسوب می‌گردد، با این باور علاوه بر امکانات مادی، عوامل معنوی نیز در پیشرفت اقتصادی سهیم خواهند بود.
علاقه‌مندان برای مطالعه این اثر می‌توانند به وبگاه این نشریه به نشانی http://www.ipoba.ir مراجعه کنند.
انتهای پیام/
