بتول میرزائی نویسنده، مصاحبه‌گر، تدوینگر، خبرنگار و مدرس زبان و ادبیات فارسی از جمله نویسندگانی است که در حوزۀ دفاع مقدس قلم می‌زند. او کارشناس تألیف کتب حوزۀ دفاع مقدس، منتقد کتب ادبی و ویراستار بیش از بیست اثر در حوزۀ دفاع مقدس است. شروع کار وی با نگارش داستان "دست‌های بابا" و "شوق وصال" بود. شوق وصال در مورد نوجوان‌ترین شهید دفاع مقدس علی جرایه است. از دیگر آثار ایشان در حوزۀ دفاع مقدس کتب تاریخ شفاهی همچون: فرسان (دو جلد)، تفنگدار ایل، سرزمین آفتاب، نقش روحانیت در دفاع مقدس و ... است.
از این نویسندۀ فرهیخته بیش از یازده مقاله در سایت‌های جهانی به چاپ رسیده و تا به حال برندۀ بیش از بیست جشنوارۀ ملی و بین‌المللی بوده است. جزء انجمن سینمای جوان استان ایلام می‌باشد و نویسندگی مستند شور زندگی در مورد اقتصاد مقاومتی در سال‌های گذشته به قلم او بوده است. براساس دو کتابش: تفنگدار ایل و فرسان دو فیلم درحال ساخت است. کسب مقام اول کتاب سال جشنواره بین‌المللی سرخ نگاران در سال ۱۳۹۸ مقامی است که اخیراً از آن خود کرده است
ابتدا خودتون رو معرفی بفرمایید؟
بتول میرزایی متولد مهر۱۳۶۳اهل شهرستان آبدانان دارای کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی ،نویسنده،خبرنگار و مدرس حوزه زبان و ادبیات فارسی هستم.
چه عواملی سبب شد پا به عرصه نویسندگی آن هم در حوزه دفاع مقدس بگذارید؟
شروع نویسندگی من از کلاس پنجم ابتدایی بود. اولین اثری که به صورت رسمی نوشتم، داستانی به عنوان «دست های بابا» در حوزه دفاع مقدس بود که در جشنواره استانی زیر نظر ارشاد اسلامی شهرستان آبدانان در سال ۸۳-۸۴ مقام آورد و با سایر آثاری که در آن جشنواره مقام آورده بودند به صورت یک کتابچه چاپ شد.

پس شروع نویسندگی شما از همان سال ۸۳ و ۸۴ بود؟
بله؛ ولی نقطه عطف زندگی من در نویسندگی به سال۹۱-۹۲ بر می گردد. وقتی که خانواده شهید جرایه به من مراجعه کردند. در همان سال ها در حوزه دفاع مقدس مقالات و دلنوشته هایی می نوشتم و در اکثر یادواره ها شرکت کرده دلنوشته می خواندم.
این خانواده مراجعه کردند و گفتند که شنیده ایم که شما در مورد شهدا قلم می زنید و ما می خواهیم که زندگینامه پسرمان را که نوجوان ترین شهید در سطح کشور می باشد را بنویسید. در ابتدا هدفم نوشتن سرگذشت این شهید بزرگوار نگارش یک فیلمنامه بود تا شاید صدا و سیمای ایلام را مجاب به ساختن فیلمی از زندگی این نوجوان شهید کنیم . شهید جرایه ، علی رغم اینکه سنش از شهیدانی چون شهید فهمیده و شهید محمدی کمتر بود، ولی گمنام مانده بود .
بعد از انجام مصاحبه با خانواده این شهید و حجم بالای مصاحبه تصمیم گرفتم که آن را در غالب یک کتاب به چاپ برسانم بنابراین در سال۹۶ با عنوان «شوق وصال» زندگینامه نوجوان ترین شهید کشور توسط انتشارات مهرآیش چاپ شد.
در مورد دفاع مقدس من تا پیش از نوشتن این کتاب این عِرق و این توانمندی را در خودم می دیدم که در مقابل کسانی که در راه وطن ایثار و فداکاری کردن کاری فرهنگی ارائه دهم، خوشبختانه با یاری خدا و کمک خود شهدا و امداد غیبی که از طرف آنها به من می رسید، شور و شوقم برای نوشتن در مورد ایثار و شهادت دو چندان شد و به طور جدی فقط در حوزه دفاع مقدس و ترویج ایثار و شهادت قلم زدم.
چه آثاری در زمینه نویسندگی و ادبیات دفاع مقدس دارید؟
در حوزه دفاع مقدس کار اصلی من مصاحبه با پیشکسوتان می باشد. رزمندگانی که در ۸سال دفاع مقدس شجاعانه جنگیدن و حرفی برای گفتن دارند. هر چند چهل سال از دفاع مقدس گذشته و کمی دیر هست ولی من پای صحبت آنها می نشینم و خاطرات شان را ثبت میکنم. کار اصلی من در این حوزه تبدیل مصاحبه پیشکسوتان به تاریخ شفاهی ست ..تاریخ شفاهی کتابی است که در مورد فرهنگ ایثار و شهادت نوشته شده و مستند می باشد یعنی اگر پیشکسوتی در مورد خاطره ای صحبت کرده است، قطعا منبع دار ، تاریخ دارد ،همرزم دارد و این سندیت دارد ..
اولین کتاب شفاهی که نوشتم کتاب «فورسان» می باشد. فورسان گروهک گوش برها بودند که در زمان جنگ در جبهه میانی ایلام باعث رعب و وحشت در بین رزمندگان شدند. یک گروهک خائن به مملکت که در اصل ایرانی بودند ولی برای استخبارات عراق کار می کردند .
این حوزه چون مصاحبه های زیادی در موردش انجام گرفته بود دو جلد کتاب شد که هر جلد شامل ۵۰۰ صفحه می باشد چون ما نزدیک به ۶۰ دقیقه مصاحبه در مورد آن جمع آوری کرده بودیم این کتاب با اتمامش از طرف صداو سیمای ایلام به دلیل تازگی و جدید بودن موضوع مورد حمایت قرار گرفت و از طرف آنها قرار دادش برای ساخت فیلم بسته شد.جلد یک کتاب فورسان سال گذشته به مرحله تدوین رسید و امسال برای چاپ فرستاده شده و در مرحله نهایی چاپ و صفحه آرایی قرار دارد.
کتاب دیگر با نام «تفنگدار ایل» شرح حال یک سرهنگ بازنشسته به نام "علی پاشاه صادقی" از اهالی میشخاص می باشد که یکی از رزمندگان شجاع دوران دفاع مقدس هستند. این کتاب قرار دادش با صدا و سیما بسته شده که برای ساخت فیلم ان شاالله روی آنتن برود .این دو کتاب در حال چاپ هستند و ان شاالله قراره تا ۲۵ آذر چاپ شوند.
سه کتاب دیگر که امسال آغاز به کار آن زده شده است- یعنی تقریبا ۵۰درصد کار پارسال انجام شده – یکی ا در مورد رزمندگان اهل میشخاص است به اسم «سرزمین آفتاب » که مراحل تدوین را طی می کند -یعنی بیش از ۹۰درصد کار انجام شده و ان شاالله تا اسفند امسال تحویل داده می شود.- کتاب بعدی نقش روحانیت در دفاع مقدس است که در سطح کشور تازگی دارد و موضوع بکری هست ما در حال مصاحبه و تدوین سخنان روحانیون و طلبه هایی هستیم که در دفاع مقدس فعالیت داشته اند. کتاب سوم؛ جلد دوم کتاب فرسان هست که مطالب جدیدتری دارد و ان شاالله قرار است تا آخر سال چاپ شود.
انتظار شما از دستگاه های فرهنگی ،در راستای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت چیست؟
"حمایت شدن " انتظار من از دستگاه فرهنگی به عنوان متولیان حوزه ایثار و شهادت است.ا ین حمایت هم از لحاظ مالی ،روحی و هم از لحاظ اینکه یک بستر مناسبی برای نویسندگان امثال فراهم کنند که ما بتوانیم بهتر و راحت تر کار کنیم . قطعا هر هنری اگر متولی و مشوق نداشته باشد، اگر در ادارات بازاری نداشته باشد... پژمرده می شود به مرور هنرمند به ویژه نویسنده وقتی با بی توجهی به خود و اثرش رو به رو شود انگیزه های کار را از دست می دهد.
ما روحیه نوشتن را از متولیان می گیریم. این متولیان هم دولت هستند هم ملت. دولت در غالب سازمان های فرهنگی مانند ارشاد، بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس و بنیاد شهید و..و ما قطعا برای ادامه دادن انتظار این را داریم که تشویق شویم. برگزاری جشنواره ها از طرف سازمان های مختلف، برکزاری مسابقات ، رونمایی از کتاب ها و اموری از این قبیل... باعث می شود که نویسندگان حوزه دفاع مقدس تلاش خود را برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دو چندان کنند و اگر همچین اتفاقی نیفتد بازدهی نویسندگان پایین می آید.
البته از حق نگذریم که در حال حاضر، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، مرکز نشر آثار سپاه امیرالمومنین(ع) ایلام ،بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان ها مخصوصا استان ایلام، حوزه هنری... حتی کتابخانه های عمومی از این مسئله کم و بیش حمایت می کنند. جلسات نقد کتب تاریخ دفاع مقدس بارها و بارها در کتابخانه های عمومی بنیادحفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس ادارات برگزار شده که این خودش در روند بهتر شدن آثار نویسندگان واقعا تاثیر دارد. گاهی هم از لحاظ مادی آثار را حمایت می کنند این چیز کمی نیست.
توصیه شما به نسل جدید که تصویر ذهنی کمرنگی ازجنگ تحمیلی و خاطرات مرتبط با آن دوران دارند چیست؟
من پیش از اینکه به جوانان و نوجوانان این عصر بخواهم توصیه داشته باشم اول به نویسندگان این حوزه یک پیشنهاد دارم، پیشنهاد من به نویسندگان این است که اگر اثری در حوزه ایثار و شهادت می نویسند اثرشان مخاطب پذیر ، جذاب و نزدیک به واقعیت باشد چرا که ما باید از اغراق گویی در این حوزه اکیدا پرهیز کنیم . جوانان و نوجوانان این عصر بسیار دانا ، زیرک و هوشیار هستند و اگر ما یک شهید یا جانباز را بیشتر از واقعیت جلوه دهیم قطعا برای این قشر قابل باور نیست و در مورد سایر آثار نیز بدبین و بی اعتماد می شوند.
توصیه من به جوانان این است بخوانند، بخوانند و بخوانند. چون خواندن آثار نقش بسیار مهمی در آشنایی با فضای ۴۰سال پیش و رزمندگان و شهدای آن دوران دارد . شکور ما الان هم با کشورهای استعمار گر جنگی آرام و سرد را تجربه می کند جوانان ما باید در مورد اطراف خود به هوش باشند.چطور به هوش باشند؟با خواندن آثار رشادت های آن زمان ،این آثار هوشیاری بچه های ما را خیلی بالاتر می برد . کشور ما الان هم در حال جنگی سرد و خاموش است، فضای مجازی و پدافند غیرعامل و .. جاهایی است که دشمن از آن به فکر و اندیشه جوان ایرانی هجوم آورده و قصد تسخیر آن را دارد.
درباره چگونگی علاقمندی تان به نویسندگی در حوزه دفاع مقدس برایمان بگویید.
نمی توانم بگویم علاقه مندی من به حوزه ایثار و شهادت از کجا و چرا شروع شد،چرا در مورد این همه موضوعات مختلف که
بازار بیشتری دارند از این موضوعات به سمت دفاع مقدس کشیده شدم .ولی همین رو میتوانم بوگیم کسانی که قلم در این راه می زنند، نظر کرده شهداء هستند. کسانی هستند که به مدد خود شهدا به این راه کشیده شده اند .کسانی هستند که نور وجودی غیر مستقیم شهدا در زندگی آنها هست.
من یک اثری را مینویسم ،علی رغم اینکه برایم سخت است خیلی زمان بر است دقت زیادی میخواهد چون این موضوع ، موضوع کمی نیست، چون یک رمان عاشقانه نیست که هرچه بخواهی بنویسی ، حوزه شهدا مقدس است و هر چیزی را نمی توانیم، بنویسیم سرو کار ما با واقعیت است سرو کار ما با دشمنی است که تا دندان مسلح بوده و به خانه و خاک ما حمله کرده است از این رو معتقدم که جنگ تحمیلی واژه مناسبی نیست ما باید بگوییم هشت سال دفاع مقدس داشته ایم. دفاعی که زن و مرد ، پیر و جوان به مقابله با آن پرداختند. آیا نوشتن در مورد همچین دفاع و جهادی کم است؟ آیا اینکه بتوانیم سطرهایی حتی یک کتاب از این مقوله بنویسیم چیز کمی است؟به نظر من این سطرها و نوشته ها بسیار زیبا هستند چون هرکدام از این سطرها، کتاب ها و نوشته ها متبرک به نام شهید، جانباز یا محلی مقدس است.
نوشتن در مورد شهدا کار هر نویسنده ای نیست ، خیلی نویسنده داریم که در مورد موضوعات دیگر می توانند بنویسند ولی در این هنر و این حیطه نمی توانند بنویسند. ما به این باور رسیده ایم که هرکسی قلم در مورد شهدا و ایثارگران به دست میگیرد نظر کرده شهداست و قطعا یک نیروی غیبی در این راه به او کمک می کند و دارد او را به جلو هل می دهد و موضوعات جدیدی در این حیطه به نویسنده می دهد.من هر وقت کتابی می نویسم احساس میکنم یه رده یا یک پله از نویسندگان دیگر جلوتر هستم چرا که این کار را یک افتخار برای خودم میدونم .
معمولا برای نوشتن یک کتاب چقدر زمان صرف میکنید؟
اینکه برای نوشتن هر کتابی در این حوزه چقدر وقت صرف می کنم نمی توان دقیق عنوان کرد .ما در حوزه دفاع مقدس با تاریخ شفاهی سروکار داریم که این شامل دو نوع تاریخ است اول تاریخ موضوعی و دوم شخصی در تاریخ موضوعی مانند یک عنوان در دفاع مقدس مانند گروک منافقین یا گروهک فرسان که در موردش کتاب نوشتم به عنوان موضوع هدف قرار داده شروع میکنی در مورد آن مطالب جمع می کنی مطالب ما از راویان سرچشمه میگیرند راویان کسانی هستند در جبهه بودند و با آن موضوع هدف مقابله داشتند ،سروکار داشته اند. من توی کتبی که تا الان نوشتم کمترین زمانی که کتاب اولم برد۲سال بود سایرکتب ۲ الی ۳ سال کار نویسندگی،تدوین،جمع آوری اسناد و مدارکش طول می کشد در مورد آثار خودم وقتی که شبانه روزی کار میکنم هرکتابی حداقل دو سال زمان می برد ، ۲ سالی که لحظه لحظه آن شیرین و دلچسب است.
ضمن تشکر از وقتی که به ما دادید ، صحبت آخر شما
من هم تشکر میکنم و امیدوارم روزی بیاید که میانیگن مطالعه جامعه ی ما بالا برود و مردم ما واقعا کتاب خواندن را یک نیاز ضروری خود بدانند.
خبرنگار : ثریا امینی