بازخوانی هویت زن در اندیشه فلسفه غرب و آموزه‌های دینی

به گزارش سرویس خبری بسیج جامعه زنان-خبرگزاری بسیج:، «فائزه‌ عظیم‌زاده اردبیلی» عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)‌ در نشست «بازخوانی هویت زن در اندیشه فلسفه غرب و آموزه‌های دینی» که به همت مدیریت خواهران بسیج اساتید و مدیریت رسانه بسیج جامعه زنان کشور به صورت مجازی برگزار شد، گفت: شاید بهتر باشد مجموعه زن و خانواده را  از یک نگاه تاریخی، فلسفی، اجتماعی، فقهی و حقوقی بررسی کنیم.

وی درباره هویت عنوان کرد: هویت یک مفهوم عینی است که به شخصیت و تشخص انسانی برمی‌گردد، آنچه سبب تمایز یک فرد از فرد دیگر می‌شود. عناصر رفتاری، فکری و اعتقادی هویت انسان را نشان می‌دهد، که چه وظایفی درباره خود و دیگران دارد.

عظیم‌زاده اردبیلی درباره بازخوانی هویت زن در نگاه فلسفه غربی و آموزه‌های دینی آنان، عنوان کرد: افلاطون فیلسوف غربی معتقد است که زن و مرد از نظر جسمی در یک سطح هستند اما مرد برتر است و زنان فاقد ارزش شهروندی هستند، کانت فیلسوف سیاسی، حقوق‌دان زن‌ستیز بحث منفعل بودن زنان را مطرح می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: در تفکر متفکران و اندیشمندان غربی زن به وضوح از حrوق اولیه شهروندی محروم است، کانت زن را شهوت مطلق می داند که حق حیات اولیه انسانی و آگاهی را ندارد، از نظر او شهروند فعال و برخوردار مرد است، او زنان را موجودی هوس‌باز می‌داند که باید برای آنها قوانین و مقررات تعیین شود که به حقوق شهروندان فعال یعنی مردان تجاوز نکنند.

وی افزود: در نظام حقوقی غرب زنان به عنوان یک انسان جایگاه هویتی مستقل ندارند، از نظر متفکران غربی زنان هرگز نمی‌توانند کار علمی انجام دهند، ارسطو معتقد است که زن در انحرافات خلقت به وجود آمده است، نویسندگان و متفکران غربی اعتقاد دارند منشا انحراف در خلقت زن بوده است در حالی قرآن معتقد است آدم و حوا هر دو توسط شیطان فریب می‌خورند هیچ کدام بر دیگری تقدم رتبی ندارند.

عظیم‌زاده اردبیلی بیان کرد: از نظر ارسطو زن جنس تبعی است در موقعیت انسانی دارای جنس پست است، وقتی ما زنان را در هویت اجتماعی و مدنی منفعل بدانیم یعنی از حقوق اولیه برخوردار نیست و باید برای به دست آوردن حقوق انسانی خود تلاش کند.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد:‌ به عنوان مثال رسو زنان را کالای مردان و فاقد ابتکار، نبوغ و توانمندی می‌داند، از نظر آنان زن برای لذت مرد خلق شده است. متفکرانی همچون فردرید نیچه اعتقاد دارد که زن موجودی در برزخ انسان و حیوان است.

وی گفت: ما باید تفکرات و اعتقادات اندیشمندان و متفکران غربی را بشناسیم غربی که امروز برای برخی دروازه تمدن و شاخصه توسعه حساب می‌شود در حالی که امروز غرب در یک بحران و پارادوکس فکری شدید قرار دارد. امثال ملاوردی با نگاه مثبت به غرب اجازه نداد مرخصی زایمان زنان ما ۹ ماه شود او اطلاعات زنان ما را در اختیار سازمان‌های غربی قرار داد.

عظیم زاده اردبیلی با بیان اینکه فمنیست اسلامی نداریم این دو با هم جمع نمی‌شوند، عنوان کرد: آنها که دم از فمینیست اسلامی می‌زنند یا اسلام یا فمنیست را نشناختند یا اینکه مغرضانه و منافقانه رفتار می‌کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)‌ درباره هویت انسانی زن در قرآن کریم، اظهار کرد: بیش از ۴۰۰ آیه در قرآن کریم درباره مقام، هویت و وظایف زن مطرح می‌شود، خداوند در قرآن می‌فرماید هر کس عمل صالح انجام دهد او انسان مومن است و خداوند به او حیات طیبه عنایت می‌کند خواه زن یا مرد باشد، قرآن شاخصه انسانیت را بیان کرده که ملاک برتری زن و مرد بودن نیست بلکه تقوا است، این تساوی حقوق زن و مرد را نشان می‌دهد.

وی با بیان اینکه خداوند متعال خلقت یکسان برای زن و مرد قائل شده است، ابراز کرد: از نشانه‌های بزرگ خداوند این است که در خلقت و جنس شما برای شما همسر خلق کرده است، اینکه زنان از دنده چپ مردان خلق شدند از جمله قصه‌های یهودی‌ها است که صحت ندارد، قرآن کریم جنس زن و مرد را با نفس و خلقت واحد اما با اوصاف متفاوت معرفی می‌کند.

عظیم زاده اردبیلی با بیان اینکه قرآن کریم در آیات متعدد شاخصه و مولفه‌های انسان برتر را معرفی می‌کند و در این شاخصه افزون بر مردان به زنان هم تاکید دارد. گفت: از نظر قرآن و احادیث اهل‌بیت(ع) زن و مرد برای رسیدن به قله ایمان با هم تفاوتی ندارند، حضرت زهرا(س) اسوه راستی، درستی و صداقت است یعنی تمام رفتار، سیره، روش، قول و فعل او تصدیق دین رسول‌الله است. هم زنان هم مردان هر دو می‌توانند به مقام صدق دست یابند، در اسلام صبر در بندگی و ترک گناهان مرد و زن ندارد. در مجاهدت هم بین و مرد و زن تفاوت دیده نمی‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه نگاه فلسفه غرب به زن درجه دومی است اما نگاه اسلام به زن نگاه به انسانیت او است، گفت: همه ادیان توحیدی به زن نگاه انسانی دارند و بر اساس جنسیت برتری نمی‌دهد. این فرمایش را با دیدگاه نیجه، ارسطو، افلاطون، روسو و کانت مقایسه و تفاوت شدید آنها را مشاهده کنید.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ما باید ابتدا حقیقت افکار متفکران جامعه غربی را برای نسل جدید با ادبیات علمی تبین و تشریح کنیم، استادان جامعه علمی باید روشنگری هویتی داشته باشند، در سیر تمدن‌سازی اسلامی حضور زنان به طور قطع اثر دارد.