دکتر حامد بخشی، معاون آموزشی موسسه طلوع نسل نور و مسئول طرح ملی «مربی محله» پاسخ‌های کامل و جامعی به سوالات خبرنگار بسیج نیوز درخصوص این طرح داد که در ادامه توجه شما را به مشروح این گفتگو جلب می‌کنیم:
منظور از طرح ملی مربی محله چیست؟ و چه هدفی را دنبال می‌کند؟
دکتر بخشی: از سال گذشته به دلیل شیوع ویروس منحوس کرونا عموم فعالیت‌های فرهنگی، تربیتی و آموزشی آرایش دیگری گرفته است از جمله فعالیت مهد‌های کودک، مراکز پیش دبستانی و آموزشی، بوستان‌ها و مجموعه فرهنگی – تربیتی. چرا که حضور طولانی و مستمر کودکان در منزل و درماندگی اغلب خانواده‌ها در استمرار غنی سازی اوقات فراغت کودکان خود، انتظار می‌رفت که در قالب نوعی جهاد تربیتی، خانواده‌ها و والدین را در امر غنی سازی اوقات فراغت فرزندان شان بویژه فرزندان ۳ تا ۷ ساله براساس معیار‌ها و آموزه‌های دینی و انقلابی یاری شوند و شاید این نیز کمک و یاری مومنانه در بعد معنوی به شمار آید و لذا در آستانه یک‌ساله شدن این ویروس منحوس، تاب‌آوری خانواده‌ها به ویژه مادران در عرصه تربیت فرزندان نیازمند به رشد، تعالی، تقویت و ارتقا می‌باشند.
سازمان بسیج مستضعفین با انجام مطالعات میدانی و رایزنی با صاحبنظران عرصه تعلیم و تربیت «طرح ملی مربی محله» را با نگاه به ظرفیت‌های شبکه کشوری خویش (بسیج جامعه زنان، بسیج محلات و مساجد، بسیج طلاب، بسیج فرهنگیان، بسیج دانشجویی و مجموعه‌های ذی ربط و...) امکان‌سنجی و طی ابلاغیه‌ای اعلام و موسسه طلوع نسل نور که هم اینک متولی راهبری ۳۰۰۰ مهد‌های قرآنی سراسر کشور می‌باشد را موظف نموده که طرح مذکور را با محوریت گسترش دامنه عمل کمی و کیفی مربیان تربیتی کودک همکار با این موسسه به جهت تداوم و تحول در ارایه خدمات، فعالیت‌های مهد‌های قرآنی را با بهره‌گیری از ظرفیت «خواهران» مؤمن، انقلابی، دغدغه‌مند و بسیجی علاقه مند، توانا و متخصص در امر تربیت کودک در بستر محلات را برای خانواده‌ها زمینه سازی نمایند.
هدف اصلی این طرح، تبدیل خلاء فعالیت مهدها و کاهش تاثیر آن بر خانوده‌ها به فرصتی در جهت آموزش‌های روش‌های تربیتی جذاب و هدفمند توسط مربیان آموزش دیده و ارایه الگوها، تجارب، روش-ها، محتوا‌ها و ابزار‌های گسترده و متنوع سازماندهی شده در خدمت تربیت کودک به خانواد‌ها است. به عبارت دیگر هدفی که این طرح دنبال می‌کند آگاهی بخشی هرچه بیشتر به خانواده و بالأخص توانمندسازی مادر در قالب طرحی با عنوان «مهدمادرانه» در جهت غنی سازی اوقات کودکان و کمک به امر تربیت مناسب کودک می‌باشد، در این راستا حالت مطلوب طرح، ایفای نقش هرچه بیشتر و بهتر مربی در جایگاه «همیار مادر» در آموزش و تربیت فرزندان اوست.
تنوع و پویایی آموزشی با استفاده از ظرفیت محیط‌های مناسب و ایمن محلات نظیر فضای عمومی محله، مساجد، بوستان، سرای محلات، حسینیه ها، پایگاه‌های بسیج، کتابخانه‌های عمومی، فضا‌های مشترک و باز مجتمع‌های مسکونی، فضا‌های باز و مناسب و جذاب روستاها، سالن‌ها و حیاط مدارس است.
نحوه اجرای عملی دوره و حضور مربیان طرح ملی مربی محله به چه شکل است؟
دکتر بخشی: این دوره همانطور که از اسمش پیداست مربی محله نامیده شده که تاکید بر حضور مربیان آموزش دیده در محلات و در صورت لزوم و امکان در اماکن مسکونی دارای فضای باز و مشترک است. به این شکل که مربی با هماهنگی و همچنین با توجه به شرایط بهداشتی هر محله، شهر و استان که وضعیت کرونایی آن‌ها (قرمز، نارنجی، زرد و یا سفید) می‌توانند با خانواده‌ها به ویژه مادران داوطلب و متقاضی ارتباط و تعامل پیدا کنند و یا به صورت متمرکز تعدادی از مادران و کودکان آن‌ها را در محلی مثل مسجد، حسینیه، مدرسه و منزل مناسب و بزرگ یکی از کودکان و... دعوت نموده و گردهم آورده و با رعایت نکات بهداشتی برنامه‌های هدفمند و طراحی شده و سرگرمی‌های سازنده، جذاب، شاد و تربیت ساز را به اجرا دربیاورند. این طرح در قالب یک جهاد عظیم تربیتی با حضور خواهران بسیجی متخصص در حوزه کودک به صورت کاملاً «داوطلبانه» و جهادی انجام می‌گیرد و در همین جا باید از هزاران خواهر محترمی که در این شرایط به مثابه جهادگران عرصه تعلیم و تربیت داوطلب این طرح شده اند، صمیمانه تشکر و قدردانی نماییم که بی شک همگی در نزد حق تعالی ماجورند.
اینکه فرمود: ید با توجه به شرایط بهداشتی و وضعیت کرونایی هر استان و شهر عمل می‌شود، نحوه اجرایی و عملی آن چگونه است؟
دکتر بخشی: بحث آموزش و توانمندسازی مادران، چون با حضور عملی مربیان در محل‌های پیش بینی شده از جمله (محل سکونت خانواده)، مساجد، مهدها و مدارس، سرای محله‌ها و بوستان و... امکان پذیر است، در دستورالعمل‌های اجرایی طرح به مربیان آموزش داده شده که با توجه به شرایط کرونایی تعدادی از کودکان داوطلب و جذب شده یکی از محل‌های فوق را انتخاب نمایند. به طور مثال در شهر و استانی که وضعیت زرد یا سفید است می‌توانند با حضور در منازل به مادران آموزش‌های لازم را دهند و یا در محیط-های سرپوشیده مثل مساجد با رعایت پروتکل‌ها و فاصله اجتماعی مناسب کار آموزش را انجام دهند. همچنین با توجه به مراحل اجرایی طرح که در فصل بهار انجام می‌گیرد و وضعیت آب و هوا و رو به گرم شدن است، مربیان می‌توانند در شهر‌هایی هم که به لحاظ آب و هوایی مطلوب هستند کارگاه‌های آموزشی را فضای باز مثل بوستان‌ها و... انجام دهند.
این طرح چه مزایایی برای مربیان دارد؟
دکتر بخشی: مزایای این طرح برای مربیان عزیز ضمن اجر معنوی به عنوان یک حرکت تربیتی از جمله موارد زیر را نیز دارا می‌باشد:
• صدور گواهی مربیگری معتبر و مورد تایید سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش
• عضویت در بانک سامانه مربیان موسسه طلوع نسل نور جهت دعوت به همکاری در صورت وجود، تاسیس و یا توسعه مهد‌های قرآنی واقع در منطقه یا شهرستان مربوطه
• محاسبه این دوره جزو سوابق کاری کلیه مربیان شرکت کننده در طرح
• پوشش برخی خدمات بیمه ای.
چه کسانی در این طرح شرکت نموده اند؟ و چه تعداد؟
دکتر بخشی: این طرح «صرفاً» برای «خواهران» محترم با روحیه بسیجی از بسیج دانشجویی یا بسیج طلاب و سایر اقشار بسیج است که دوره آموزشی آنلاین ۶۰ ساعته موسسه طلوع نسل نور را در زمستان سال جاری با همکاری دانشکده خبرگزاری فارس و سازمان بهزیستی کشور گذرانده و آزمون پایانی دوره را هم طی کرده‌اند. در حال حاضر تعداد بیش از ۸۵۰۰ نفر از خواهران بسیجی داوطلب از سراسر کشور در این طرح عظیم ملی شرکت دارند.
کار عملی (یا کارورزی طرح) چگونه است و در چه قالبی انجام می‌شود؟
دکتر بخشی: کار عملی طرح ملی مربی محله در دو قالب انجام می‌شود که به شرح زیر است:
۱. شرکت در پویش ملی ایده پردازی خلاق
این پویش در محور‌های مختلفی اجرا می‌گردد که مربیان محترم می‌توانند آثار و ایده‌های خلاقانه خود را ارسال نمایند. هدف اصلی این پویش به شرح زیر است:
چگونه می‌توان با کمترین امکانات، بازی‌های فکری، آموزش و روش‌های آموزش خلاق، ایده‌هایی بومی و قابل اجرا ارایه کرد که ضمن توجه ویژه به مقوله فرهنگ و پیشینۀ فرهنگی ایرانی- اسلامی، در زمینه‌های تربیتی و آموزشی بتواند الگوی عمل قرار گیرد.
محور‌های هدف در پویش نیز به شرح زیر است:
• معرفی بازی‌های آموزشی، فکری و فرهنگی (بومی) در قالب مقاله، کتابچه، فیلم و گزارش
• تولید محتوای چندرسانه‌ای (ساخت کلیپ، عکس، پویانمایی، اسلاید، پادکست و...)
• ارایه ایده‌ها یا نمونه‌های تولید محتوا در حوزه ادبیات کودک (قصه گویی، لالایی، شعر و ترانه کودکانه، داستان کوتاه در ژانر‌های مختلف و... با نگاه به فرهنگ بومی و محلی)
• وقایع و تجربه نگاری مربیان و کار با کودکان و توانمندسازی والدین
۲. کار عملی مربیگری محله
دومین کار عملی مربوط می‌شود به مربیگری و توانمندسازی مادران و کودکان طبق الگو‌های اجرایی طرح ملی مربی محله که به شرح زیر هستند:
۱. «همیار مادر در منزل»: در این الگو حضور مربی به عنوان همیار مادر در محیط مسکونی کودک و ارائه خدمات آموزشی و تربیتی با همکاری و نظارت مادر انجام می‌گیرد.
۲. «مهد مادرانه»: در این الگو، کودکانِ چند خانواده (کمتر یا بیشتر بنا به شرایط بهداشتی و مقتضیات کرونایی هر محله و شهر) در منزل یکی از خانواده‌ها که امکان و تمایل داشته باشند گردهم می‌آیند و با حضور و نظارت مادران، فعالیت‌های یاددهی- یادگیری خواهد داشت.
۳. «محله محور»: در این الگو مربیان با هماهنگی خانواده‌ها و در صورت مقدور بودن شرایط بهداشتی (رعایت حداکثری پروتکل‌ها و رعایت فاصله اجتماعی)، می‌توانند در مساجد، حسینیه‌ها، مهدها، بوستان و سرای محله‌ها، حیاط منازل، سالن ها، مدارس، کتابخانه‌های عمومی و... به صورت گروهی (چند کودک) کار آموزش و بازی با کودکان را انجام دهند که بی شک در این مرحله نیازمند یاری مسئولان محلی هستیم.
۴. «مربی همراه مادر»: در این طرح که ویژه مادران شاغل است، مربی می‌تواند همراه مادران در محل کار آن‌ها حضور یافته و با همکاری و نظارت مادر، از فرزند آن‌ها مراقبت نموده و خدمات آموزشی و تربیتی را به کودکان ارائه نماید (اجرای این الگو براساس قوانین و مقررات ادارات، سازمان ها، کارخانجات، صنایع و... بنا به میزان همکاری آن‌ها است).
شروع عملیاتی طرح از چه زمانی است؟ پویش ملی ایده پردازی چطور؟
دکتر بخشی: شروع رسمی عملیاتی طرح از فروردین ۱۴۰۰ با ابلاغیه رسمی سردار سلیمانی فرمانده محترم بسیج مستضعفین آغاز می‌شود. لیکن طرح به صورت جهادی و خودجوش هم اینک نیز در محلات برخی شهر‌ها و نیز روستاها در حال اجرا می‌باشد که از آن جمله می‌توان به شهر‌های اهواز، اصفهان، تبریز، همدان، مشهد، کرمان، بندرعباس، زاهدان و... اشاره کرد.
البته به صورت آزمایشی طرح از اواسط بهمن ماه شروع گردیده بود و تا حد زیادی ضعف‌ها و قوت‌ها را شناسایی کرده ایم و تلاش بر این داریم که در ادامه، قوت‌ها را بهبود بخشیده و ضعف‌ها را تا حد ممکن کاهش دهیم.
پویش ملی ایده پردازی هم بعد از اتمام دوره آموزشی، از ابتدای اسفند ماه آغاز شده و مربیان محترم ارسال آثار و ایده‌های خود را در محور‌های تعیین شده انجام میدهند. در همین مدت کوتاه بیش از ۲۰ هزار آثار در دبیرخانه طرح واصل شده و پیش بینی بر این است تا پایان طرح بیش از ۴۰۰ هزار اثر ثبت گردد و درصدد هستیم که برای بهره مندی همه مربیان کودک، آثار و طرح‌های برگزیده را در تابستان سال جاری انتشار عمومی داده و در دسترس قرار دهیم.
طرح ملی مربی محله که برگزار می‌کنید به صورت مقطعی برای امسال است و یا در آینده هم ادامه دار خواهد بود؟
دکتر بخشی: در واقع طرح ملی مربی محله، اقتضای شرایط کرونایی برای توانمندسازی مادران است. موسسه طلوع نسل نور طبق وظایف ابلاغی خود می‌بایست هر ساله تعدادی مربی در سراسر کشور جذب، ارزیابی و پایش نموده و دوره‌های آموزشی خود را اجرا نماید. طرح مربی محله به نوعی کارورزی سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ است. مربیان همکار با این موسسه تا زمانی که کشور درگیر شرایط ویروس کرونا باشد، ادامه میدهند و این طرح کمک به توانمندسازی مادران و مسایل تربیتی و آموزشی در قالب‌های چهارگانه مطرح شده همیار مادر در آموزش و تربیت فرزندان دلبند آن‌ها باشد.
برای سال‌های آینده هم دوره‌های تربیت مربی برقرار است و اگر شرایط کرونایی بر کشور حاکم نباشد دوره‌های کارورزی این مربیان در مهدها انجام خواهد شد و مطمئنا این مربیان آموزش دیده به مثابه گنجینه غنی نیروی انسانی در خدمت اهداف و نیاز‌های سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک که اخیرا مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است، هستند.
پس با این حساب ثبت نام برای شرکت در دوره‌های تربیت مربی همچنان فعال است؟
دکتر بخشی: بله کاملا. سامانه ثبت نام از مربیان در سال آینده همچنان فعال است و از بین داوطلبان حائز شرایطی که ثبت نام می‌کنند برای دوره آموزشی بهار سال آینده جذب، ارزیابی و پذیرش صورت خواهد گرفت و نفرات نهایی برای ورود به دوره آموزشی معرفی می‌گردند. برای آگاهی بیشتر نسبت به طرح و ثبت نام برای دوره‌های بعدی هم می‌توانند در فروردین ماه سال آتی به سایت موسسه که آدرس زیر است مراجعه نمایند:
بی شک اجرای این طرح بدون همکاری بسیج جامعه زنان کشور و واحد‌های این بسیج در استان‌های کشور و خواهران مسئول در نواحی، حوزه‌ها و پایگاه‌های بسیج میسر نبوده و در همین جا باید از ایشان قدردانی و تشکر نماییم.
گفتگو از فرزانه همتی
