به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،

بیش از یک دهه است که سیاست‌های جمعیتی کشور تغییر کرده و آژیر قرمز حرکت به سمت رشد منفی جمعیت به صدا درآمده است. با وجود این شاهد هیچ اقدام مشوق فرهنگی و اقتصادی اثر‌گذاری در حوزه اقناع و ترغیب خانواده‌ها به فرزند‌آوری و تشویقشان به افزایش جمعیت نبوده‌ایم و همین مسئله هم خلأ یک قانون حمایتی در این حوزه را بیش از پیش به رخ می‌کشد. خلأیی که حالا مجلسی‌ها با تصویب قانون جوانی جمعیت و تعالی خانواده سعی دارند آن را پر کنند.

هرچند در سال‌های گذشته و طی دولت نهم شاهد اجرای طرح تشویقی آتیه مهر و هدیه یک میلیون تومانی دولت به نوزادان تازه متولد شده بودیم؛ طرحی که در صورت ادامه یافتن شاید می‌توانست مشوقی قابل بررسی به شمار بیاید، اما عمر این تشویق به افزایش جمعیت و فرزندآوری تنها شش ماه دوام آورد و دنباله‌دار نبود!

طبق این طرح دولت برای متولدینی که از فروردین سال ٨٩ به دنیا می‌آمدند، حسابی با مبلغ ١٠میلیون ریال باز می‌کرد.

بر این اساس طبق آیین‌نامه این طرح، با تولد هر نوزاد ایرانی (بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور) و مراجعه ولی/قیم کودک به شعب بانک ملی ایران در سراسر کشور با در دست داشتن اصل و تصویر شناسنامه و کارت ملی کودک و افتتاح‌کننده حساب، یک فقره حساب سپرده پس‌انداز پنج ساله با مبلغ اولیه ۱۰ میلیون ریال اعطایی توسط دولت به نام نوزاد و به عنوان موجودی اولیه افتتاح می‌شد.

بنا بود در سال دوم به بعد همه ساله به نسبت سقف اعتبارات مصوب، مبالغی توسط دولت به حساب مذکور واریز شود.

علاوه بر این والدین کودک، قیم، وصی یا افراد خیر نیز می‌توانستند در هر ماه یا هر سال به نسبت تمکن مالی مبالغی را به این حساب منظور کنند که قاعدتاً مشمول سود متعارف بانکی می‌شد.

برداشت از این حساب هم تابع قوانین خاص خود بود و بر اساس آن صاحب حساب تا قبل از ۱۸ سالگی حق برداشت از اصل سپرده ۱۰ میلیون ریالی و سود حاصل از آن را مگر در موارد پیش‌بینی شده و مصرح در آیین‌نامه مربوطه نداشت. صاحب حساب در پایان ۲۰ سالگی می‌توانست وجوه موجود در حساب را برداشت کند.

طبق آیین‌نامه بنا بود وجوه موجود در حساب در فعالیت‌های اقتصادی مولد سرمایه‌گذاری شود و منافع حاصل از آن برای امور ذیل هزینه خواهد شد: ۱- تأمین مسکن برای صاحب حساب، ۲- ایجاد فرصت شغلی اولیه برای کسب و کار صاحب حساب، ۳- هزینه‌های ازدواج صاحب حساب، ۴- تحصیلات عالی و حوزوی صاحب حساب، ۵- درمان بیماری‌های صعب‌العلاج صاحب حساب و ۶- هزینه‌های حج تمتع.

این قانون و مصوبه تنها برای مدت شش ماه اجرایی شد و تنها طرح اجرایی در حوزه تشویق افزایش جمعیت و فرزندآوری به دلیل عدم‌تأمین منابع ناکام ماند.

بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال سالانه حدود یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار نوزاد در کشور متولد می‌شوند این در حالیست که در سال ۸۹ با تخصیص اعتبار ۵۰۰ میلیارد تومانی برای تأمین آتیه فرزندان، ۵۰۰ هزار نوزاد تحت پوشش قرار گرفتند و برای آنان حساب یک میلیون تومانی در بانک ملی باز شد که البته این طرح فقط در نیمه نخست همان سال اجرایی شد.

مهم‌ترین دلیل ناکامی این طرح بار مالی آن بود. برخی نمایندگان مجلس وقت، اما دلیل ناکامی دولت در اجرای این طرح را فقدان پشتوانه قانونی و مهر تأیید مجلس بر آن دانستند. به این مفهوم که تمامی طرح‌هایی که نیاز به اعتبار ویژه دارند برای اجرایی شدن نباید مصوبه قانونی مجلس را به همراه داشته باشند و ردیف بودجه‌ای خاص برای اجرای آن‌ها در نظر گرفته شود. طرح آتیه مهر، چون قانون و ردیف بودجه‌ای نداشت فقط مدت کوتاهی اجرایی شد.

حالا مجلس طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده را تصویب کرده و بناست تا این طرح برای مدت هفت سال به شکل آزمایشی اجرایی شود؛ طرحی که یکی از بند‌های آن شبیه طرح آتیه مهر برای تازه متولد‌ها سهام یک میلیون تومانی در نظر گرفته است. البته بگذریم از اینکه با عنایت به میزان تورم در کشور یک میلیون تومان سال ٨٩ با یک میلیون تومان سال ١۴٠٠ قابل مقایسه نیست! اما همین طرح هم دوباره با تنگنای بودجه‌ای مواجه است و یکی از نگرانی‌ها در مسیر اجرای طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده مسئله بار مالی و تأمین اعتبار لازم برای اجرای بند‌های مالی آن است.

از سوی دیگر مواردی همچون وام ١۵٠ میلیون تومانی برای تولد فرزند سوم خانواده در شرایط کنونی و با عنایت به وضعیت قیمت مسکن در کلانشهر‌ها شاید یک دهم هزینه خرید یک واحد مسکونی متوسط در مناطق متوسط و پایین را هم تأمین نکند.

با تمام این‌ها باید دید طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده تا چه اندازه اجرایی می‌شود و چقدر می‌تواند در تحقق هدف اصلی خود یعنی افزایش جمعیت مؤثر واقع شود.