به گزارش سرویس بسیج جامعه زنان کشور خبرگزاری بسیج،

کاویان درخصوص آمار ناباروری در کشورهای دنیا و ایران اظهار داشت: آمارهای ناباروری در دنیا، یک میانگین‌گیری از کل آمارهایی است که کشورهای مختلف به سازمان جهانی بهداشت با کمیت و کیفیت‌های متفاوت اعلام می‌کنند. مثلا کشوری مانند انگلستان، مطالعاتی روی زوج‌های نابارور ساکن این کشور انجام داد و به عدد ۷ درصد رسید. آمریکا نیز نرخ ناباروری را حدود ۲۰ درصد اعلام کرده است. سایر کشورها هم میزان ناباروری متفاوتی را اعلام کرده‌اند. در ایران نیز مطالعاتی با کمیت و کیفیت متفاوتی انجام شده است. نتیجه یک پژوهش ملی که در جهاد دانشگاهی با محوریت مرکز ناباروری ابن‌سینا انجام شده، نرخ ناباروری ۲/۲۰ درصد را نشان می‌دهد. البته من نمی‌گویم در این عدد قطعیت وجود دارد و هیچ خللی در نوع نمونه‌گیری و پرسش‌های آن وجود نداشته است، اما تقریبا جامع‌ترین تحقیقاتی که تاکنون در ایران انجام شده، همین تحقیق بوده است. منتها ما انتظار داشتیم طی سالیانی که از ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت گذشته است، وزارت بهداشت با روشهای مختلف پیمایشی، غربالگری و یا دیتاهای مراکز درمانی، آمارهای متقن‌تری ارائه می‌داد. بطورکلی براساس سایر مشاهدات و مطالعات‌، عدد مذکور نیز چندان دور از ذهن نیست.
عوامل ناباروری در مردان و زنان ایرانی چه می‌تواند باشد؟
علت های زیست شناسی ...
این پژوهشگر سیاست‌های اجتماعی درباره عوامل ناباروری در زنان و مردان کشورمان عنوان کرد: تعیین نوع و جنس عوامل ناباروری در زوجین، برعهده محققان حوزه زیست شناسی است و من در این زمینه ورود نخواهم کرد، اما برخی علت‌های زیست‌شناسی وجود دارد که تاکنون نه رد و نه تایید شده‌اند. مثلا می‌گویند ظروف یکبار مصرف، دارای موادی است که وقتی غذای گرم داخل آن ریخته می‌شود، این مواد حل شده و وارد بدن و باعث ناباروری می‌شود که البته این فرضیه در تحقیقات خارجی بعضاً تأیید و بعضاً رد شده است. گاهی مواردی مانند مصرف دخانیات، الکل، آلودگی هوا، امواج الکترومغناطیسی روی آنتن‌های شبکه موبایل، نوع پوشش لباس، شرایط محیط‌ کار از جمله دمای بالا و سکونت نزدیک به دکل‌های انتقال برق فشار قوی، از موارد طرح شده هستند که باید در مجامع پژوهشی-زیستی بررسی شوند اما متاسفانه ما در ایران، چنین مطالعاتی را نداشته‌ایم. علیرغم تخصیص بودجه‌های چند ده میلیاردی، مرکز تحقیقات سلامت کشور تاکنون هیچ مطالعه‌ای در این زمینه‌ها نداشته است.
علت های جامعه شناختی ...
از طرفی، ناباروری در مردان و زنان ایرانی، یکسری علت‌های جامعه شناختی نیز دارد که بنده سعی می‌کنم آن را بیان کنم. ازجمله اینکه در جامعه ایرانی پرداختن و آگاهی نسبت به مسایل بهداشتی مربوط به دستگاه تولید مثل، ضعیف بوده و بیان آن نیز تابویی در اذهان است. گاهی پسران و دختران در سنین نوجوانی، دچار بیماری‌های عفونی می‌شوند و تا مدت‌های مدیدی این عارضه را پنهان نگه می‌دارند تا اینکه بیماری به نقطه آزاردهنده می‌رسد. زیرا تاکنون این نوع آگاهی‌ها، به جامعه انتقال داده نشده است که نوجوان بداند این مشکلات را با والدین خود مطرح و به موقع به پزشک مراجعه کند. عدم آگاهی سبب می‌شود مراحل عفونت به مرحله آزاردهنده و گاهی غیرقابل جبران برسد. این عامل که مهم‌ترین علت جامعه شناختی محسوب می‌شود را باید جزو پیش فرض‌های بالا بودن نرخ ناباروری در ایران محسوب کرد، اما میزان اثرگذاری بیماری‌های عفونی دوره نوجوانی باید مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد.
علت های فرهنگی ...
علت دیگر ناباروری، تاخیر در ازدواج است که یک علت فرهنگی می‌باشد. اگر از مردم سوال شود که یک مرد ۳۰ ساله، قدرت باروری بیشتری دارد یا یک جوان ۱۸ ساله؟ پاسخ، مرد ۳۰ ساله خواهد بود. درحالیکه از نظر علمی، جوان ۱۸ ساله قدرت باروری بیشتری دارد و افرادی که دیر ازدواج میکنند، بخش زیادی از قدرت باروری خود را از دست می‌دهند، اما نسبت به این موضوع، آگاهی ندارند. بنابراین باید به جوانان آگاهی بدهیم که اگر میخواهند فرزنددار شوند، می‌بایستی زود ازدواج کنند نه در سنینی که دچار ناباروری شدند، شواهد آماری نشان می‌دهد در ۴۰ سالگی، احتمال باروری و ناباروری یکسان می‌شود و پس از آن، احتمال ابتلا به ناباروری پیشی می‌گیرد و باروری کاهش پیدا می‌کند.
بمباران رسانه‌ای در دهه هفتاد و میوه‌ای که در دهه هشتاد چیده شد
کاویان علت شدت کاهش میزان فرزندآوری در ایران را اینگونه تشریح کرد: کل عواملی که بر کاهش فرزندآوری در ادبیات علمی متصور است را می‌توان در کاهش میزان فرزندآوری ایرانیان نیز لحاظ کرد. بخش بزرگی به ذهن تغییر یافته جامعه ایرانی بازمی‌گردد که دیگر با الگوهای خانواده پرفرزند، همخوانی ندارد. بخشی به سیاست‌های شدید کنترل جمعیت بازمی‌گردد که باعث سرکوب شدن تمایلات فرزندآوری مردم شد. سیاست گذاران وقت در دهه‌های هفتاد تا نود، میل درونی جامعه ایرانی را نسبت به فرزندآوری سرکوب و نگرش "دو فرزند کافیست"، را به جامعه القا کردند که جایگاهی در فرهنگ ایرانی نداشت و بدین سبب، بمباران رسانه‌ای در دهه هفتاد و ۴ فرزندی خانواده‌ها، در دهه هشتاد میوه داد و خانواده ایرانی به کمتر از ۲ فرزندی تن داد.
وی در پایان یادآور شد: همچنین مشکلات زیادی از جنس اقتصادی گریبانگیر جامعه است. در شرایط فعلی دسترسی به مسکن بسیار سخت شده؛ خانه‌ها کوچک شده‌اند؛ هزینه‌های فرزندآوری زیاد شده است که یک بخش آن دلایل فرهنگی دارد؛ مثلا الان مانند دهه ۶۰ نیست که همه خانواده‌های ایرانی با هر سطح اقتصادی، بچه‌های خود را به مدارس دولتی بفرستند. در حال حاضر، از قشر متوسط به بالا میخواهند، فرزندشان در مدارس خصوصی و تجاری تحصیل کنند که هزینه‌های زیادی را بر دوش خانواده می‌گذارد. مجموعه این علل در ضدیت با فرزندآوری است و هیچکدام تشویق‌گر فرزندآوری نبوده است. بنابراین، این عوامل باعث شده بتدریج با کاهش الگوی فرزندآوری مواجه شویم.
گفتگو از فرزانه همتی/بخشی از مصاحبه طنین یاس با «پدرام کاویان، پژوهشگر سیاست‌های اجتماعی»